- Ν. ΤΟΔʹ /1987 «περί καταδιώξεως της ληστείας»…
- Ν. 1608 /1950 «περί αυξήσεως των ποινών των προβλεπομένων για τους καταχραστάς του Δημοσίου»…
- Δεν προβλέπεται μετατροπή της ποινής, ακόμη και για τα ελαφρά αδικήματα. Παρότι δεν υπάρχει ειδική διάταξη που να το προβλέπει, δεν ορίζεται δηλαδή ότι απαγορεύεται η μετατροπή, δεν αναπαράγεται η διάταξη του παλαιού Ποινικού Κώδικα (άρθρο 82), που προέβλεπε μετατροπή. Στον αντίποδα αυτής της διάταξης είναι η εισαγωγή πολλών περιπτώσεων ελαφρών εγκλημάτων για τα οποία προβλέπεται η επιβολή μόνο χρηματικής ποινής και όχι άλλης φυλάκισης ή κάθειρξης αλλά και οι νέοι θεσμοί έκτισης της ποινής εκτός φυλακής. Συγκεκριμένα:
- Κατ’ οίκον έκτιση ποινής: Για πρώτη φορά το άρθρο 77 του νέου Κώδικα προβλέπει κατ’ οίκον έκτιση της ποινής ή του υπολοίπου της από εκείνους που έχουν καταδικαστεί με ποινές ως 10 ετών και έχουν υπερβεί το 75ο έτος της ηλικίας τους. Επίσης η ίδια πρόβλεψη υπάρχει για μητέρα ανήλικου παιδιού το οποίο είναι μικρότερο από πέντε χρόνων και εκτίει ποινή ή το υπόλοιπο της ποινής της. Σε όλες τις περιπτώσεις αποφασίζει το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών της περιοχής που εδρεύει το δικαστήριο το οποίο εξέδωσε την καταδικαστική απόφαση έπειτα από αίτηση του καταδικασμένου ή της καταδικασμένης. Για την περίπτωση που έχει συμπληρωθεί το ανώτατο όριο για το ανήλικο παιδί κατά την εκδίκαση της απόφασης, αποφασίζει το δικαστήριο που επιβάλλει την ποινή. Η διάταξη αυτή επιβάλλεται χωρίς τις προϋποθέσεις που ορίζονται και για τους τετραπληγικούς, για τους πάσχοντες από AIDS, από χρόνια νεφρική ανεπάρκεια και υποβάλλονται σε τακτική αιμοκάθαρση, ανθεκτική φυματίωση, κίρρωση του ήπατος, αναπηρία τουλάχιστον 67%, γεροντική άνοια κ.λπ.
- Κοινωφελής εργασία: Για τους καταδικασμένους σε ποινές φυλάκισης ως πέντε χρόνια προβλέπεται, πάντως, η δυνατότητα έκτισης της ποινής με κοινωφελή εργασία, χωρίς αμοιβή, σε υπηρεσίες του κράτους, των οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των νομικών προσώπων δημοσίου τομέα ή σε μη κερδοσκοπικά κοινωφελή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου ή και άλλα, τα οποία ορίζονται με απόφαση του υπουργού Δικαιοσύνης και τυχόν συναρμοδίων υπουργών. Η δήλωση γίνεται από τον ενδιαφερόμενο και το δικαστήριο μετατρέπει την ποινή εν όλω ή εν μέρει εκτός αν οι συνθήκες τέλεσης της πράξης ή η προσωπικότητα του δράστη επιβάλλουν την έκτιση της ποινής σε σωφρονιστικό κατάστημα. Η εφαρμογή του άρθρου δεν προβλέπει αμετάκλητη καταδικαστική απόφαση, ενώ αν η εργασία παρέχεται πλημμελώς από εκείνον που το ζήτησε ο εισαγγελέας εκτέλεσης της ποινής μπορεί να λάβει υπόψη του πόσο συχνά γίνεται αυτό και να τον προειδοποιήσει, να παρατείνει την προθεσμία εκτέλεσης της εργασίας ακόμη και για έναν χρόνο…
- Ηλεκτρονική επιτήρηση: Ο νέος Κώδικας ενσωματώνει και την υπό όρους απόλυση κρατουμένων με ηλεκτρονική επιτήρηση, το λεγόμενο βραχιολάκι το οποίο, παρότι έχει ήδη ψηφιστεί στη Βουλή, δεν εφαρμόζεται διότι δεν έχει γίνει η σχετική προμήθεια που είναι απαραίτητη βέβαια για την εφαρμογή του μέτρου. Στο άρθρο 84 για το συγκεκριμένο μέτρο προβλέπεται ότι όσοι καταδικάστηκαν σε ποινή στερητική της ελευθερίας μπορούν να ζητήσουν να απολυθούν υπό τον όρο του κατ’ οίκον περιορισμού με ηλεκτρονική επιτήρηση εφόσον έχουν εκτίσει τα 2/5 της ποινής κάθειρξης και τουλάχιστον 14 χρόνια αν πρόκειται για ισόβια. Οι διατάξεις αυτές δεν εφαρμόζονται για περιπτώσεις αδικημάτων εσχάτης προδοσίας, εγκληματικής οργάνωσης, τρομοκρατικών πράξεων, βιασμού, κατάχρησης σε ασέλγεια, κακουργηματικής πορνογραφίας, μαστροπείας, εμπορίας ανθρώπων κ.λπ. και σε αυτή την περίπτωση αποφασίζει το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών του τόπου έκτισης της ποινής. Ο κατάδικος που υποβάλλει την αίτηση μπορεί να υποβάλει έγγραφο υπόμνημα.
- Δωροληψία πολιτικών αξιωματούχων: Με συγκεκριμένα άρθρα ο νέος Κώδικας ενσωματώνει επί της ουσίας τις διατάξεις του Μνημονίου του 2014 και προβλέπει ποινές φυλάκισης και χρηματικές 5.000-50.000 ευρώ για τη δωροληψία υπαλλήλων. Νωρίτερα προβλέπονταν ποινές χρηματικές ως 150.000 ευρώ.
Ποινές για δωροδοκία
Αν σε περιπτώσεις δωροδοκίας εμπλέκονται ο πρωθυπουργός, μέλος της κυβέρνησης, υφυπουργός, περιφερειάρχης, αντιπεριφερειάρχης ή δήμαρχος τα εγκλήματα αυτά τιμωρούνται με κάθειρξη και χρηματική ποινή από 15.000 ως 150.000 ευρώ. Με την ίδια ποινή τιμωρούνται τα μέλη της Βουλής, των συμβουλίων Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των επιτροπών τους, που δέχονται ωφελήματα για κάποια ψηφοφορία ή εκλογή τους…
ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ
Σημαντικές αλλαγές για να αποφεύγονται οι υπερβολές
Με τα άρθρα 184 και 185 του νέου Ποινικού Κώδικα εισάγεται μια σημαντική αλλαγή στον χαρακτηρισμό της εγκληματικής οργάνωσης για να αποφεύγονται οι υπερβολές, στην εφαρμογή του άρθρου 187. Σύμφωνα με το 184 εισάγεται ως προϋπόθεση και ο προσπορισμός οικονομικού οφέλους. Η διατύπωση της διάταξης έχει ενδιαφέρον:«Οποιος συγκροτεί ή εντάσσεται ως μέλος σε δομημένη και με διαρκή εγκληματική δράση ομάδα τριών ή περισσοτέρων προσώπων, που επιδιώκει την τέλεση περισσοτέρων κακουργημάτων για προσπορισμό οικονομικού οφέλους τιμωρείται με κάθειρξη ως δέκα έτη και χρηματική ποινή. Η μη διάπραξη οποιουδήποτε από τα σχεδιαζόμενα εγκλήματα συνεπάγεται την επιβολή μειωμένης ποινής» (άρθρο 48).