Αγροτικό Μηχάνημα & Έννοια
Σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 1 του Ν. 2696/1999 (ΚΟΚ) αγροτικό μηχάνημα είναι το μηχανοκίνητο όχημα, που προορίζεται κυρίως για την εκτέλεση γεωργικών εργασιών ή για τη ρυμούλκηση μηχανημάτων, που χρησιμοποιούνται για τον αυτό σκοπό, ή άλλων ρυμουλκουμένων, που προορίζονται για γεωργικές μεταφορές, ο όρος δε αυτός περιλαμβάνει :
α) τους γεωργικούς ελκυστήρες κάθε μορφής και
β) τις αυτοπροωθούμενες μηχανές εκτέλεσης γεωργικών εργασιών.
Άδεια Κυκλοφορίας Αγροτικού Μηχανήματος
Δεν καλύπτεται από την άδεια οδήγησης αυτοκινήτου
Το άρθρο 97 παρ. 1 εδ. α’ και 3 του ΚΟΚ ορίζει, ότι δεν επιτρέπεται σε κανέναν να οδηγεί αγροτικό μηχάνημα, αν δεν έχει την κατά νόμο άδεια οδήγησης, αυτός δε που οδηγεί αγροτικό μηχάνημα χωρίς να έχει νόμιμη άδεια οδήγησης τιμωρείται με την καθοριζόμενη ποινή.
Από τις παραπάνω διατάξεις του ΚΟΚ συνάγεται ότι το αγροτικό μηχάνημα αποτελεί διαφορετική από το αυτοκίνητο κατηγορία οχήματος για την οδήγηση του οποίου απαιτείται η έκδοση ιδιαίτερης άδειας, η οποία δεν αναπληρώνεται – καλύπτεται από την άδεια οδήγησης αυτοκινήτου.
Παρεμπίπτουσα Αγωγή Ασφαλιστού δια έλλειψη της κατά νόμον άδειας & Δεκτή (1)
Ενταύθα αποδείχθηκε ότι εις την σναφθείσα μεταξύ της ασφαλιστικής εταιρίας, και του ασφαλισμένου οδηγού του γεωργικού μηχανήματος σύμβαση ασφαλίσεως, συνομολογήθηκε ο όρος περί αποκλεισμού της ευθύνης της ασφαλιστικής εταιρείας εις περίπτωση προκλήσεως ατυχήματος από οδηγόν στερούμενον αδείας ικανότητος οδηγήσεως δια το ζημιογόνον αγροτικό μηχάνημα κατά την έννοιαν του άρθρου 97 ΚΟΚ. Δια της παραπομπής δε της συμβάσεως ασφαλίσεως εις το κείμενον της ΚΑ/585/1978 αποφάσεως του Υπουργού Εμπορίου, ο περιοριστικός όρος της ασφαλιστικής καλύψεως του άρθρου 25 παρ. 6 της αποφάσεως απέκτησε συμβατικήν ισχύν.
Σχόλια & Παρατηρήσεις
1) Παρεμπίπτουσα Αγωγή Ασφαλιστού για Έλλειψη της κατά νόμον άδειας ικανότητας
Με τον ισχύοντα πλέον Ν. 3557/2007 (ΦΕΚ 100 Α& /14.5.2007), τροποποιήθηκε το π.δ. 237/1986 με το οποίο κωδικοποιήθηκε ο ν. 489/1976 «περί υποχρεωτικής ασφαλίσεως της εξ ατυχημάτων αυτοκινήτων αστικής ευθύνης.» Ο νέος νόμος, επέφερε σημαντικές τροποποιήσεις, όπως :
1) Κατήργησε το καθεστώς των εξαιρέσεων που επέτρεπε ο προηγούμενος νόμος και είχε εδραιωθεί στην ασφαλιστική αγορά, κατά αμφιλεγόμενο τρόπο, μέσα από τους καταλόγους εξαιρέσεων που εμπεριείχε η Υπουργική Απόφαση Κ4/585/1978 «περί γενικών όρων ασφαλίσεως που ισχύουν ενιαία για όλες τις ασφαλιστικές εταιρείες» που είχε εκδοθεί με βάση τη διάταξη του άρθρου 6 παρ. 7 Ν. 489/76.
Πλέον, με το νεοεισαχθέν άρθρο 6β στο π.δ. 237/1986 δεν επιτρέπονται εξαιρέσεις πέραν αυτών που εκ του νόμου προβλέπονται, δηλαδή για ζημιές
α) από οδηγό που στερείται άδεια οδήγησης,
β) από οδηγό που κατά το χρόνο του ατυχήματος τελούσε υπό την επίδραση οινοπνεύματος ή τοξικών ουσιών, εφόσον η εν λόγω παράβαση τελεί σε αιτιώδη συνάφεια με την πρόκληση του ατυχήματος,
γ) από αυτοκίνητο όχημα του οποίου γίνεται διαφορετική χρήση από αυτή που καθορίζεται στο ασφαλιστήριο συμβόλαιο και στην άδεια κυκλοφορίας, εφόσον η χρήση αυτή τελεί σε αιτιώδη συνάφεια με την πρόκληση του ατυχήματος.
Στην ανωτέρω διάταξη του νόμου (εξαίρεση ασφαλιστικής κάλυψης του στερουμένου αδείας οδήγησης οδηγού) δεν αναφέρεται ρητώς η σύνδεση της ύπαρξης αιτιώδους συναφείας μεταξύ της παράβασης (οδήγηση άνευ αδείας) και της πρόκληση του ατυχήματος.
Η αποσύνδεση όμως του ζητήματος της υπαιτιότητας από τον καταλογισμό της ζημίας χωρίς να ερευνάται η συνδρομή ή μη της αιτιώδους συναφείας μεταξύ της συμπεριφοράς του ασφαλισμένου και της επέλευσης της ζημίας, είναι σαφές ότι ανατρέπει όλη τη λογική της αστικής ευθύνης και καταφέρει καίριο πλήγμα στη δομή του αστικού δόγματός μας. (βλ. σχετικώς Άρθρο Γεωργίου Τριανταφυλλάκη Αν. Καθηγητή Νομικής Σχολής ΔΠΘ. ΣΕΣυγκΔ 2006/402 επ. «Η εξαίρεση από την ασφαλιστική κάλυψη της οδήγησης υπό την επίδραση οινοπνεύματος. Δογματικά και δικαιοπολιτικά προβλήματα αιτιώδους συνδέσμου». Όπως ο έγκριτος ανωτέρω επιστήμονας και καθηγητής στο ανωτέρω του άρθρο επ΄ευκαιρία αναφέρει, «η συναγωγή ενός τεκμηρίου στο δίκαιό μας είναι ζήτημα οντολογικής φύσης. Η υπαγωγή ενός οντολογικού γεγονότος σε μια αξιολογική έννοια, δηλ. το αν και κατά πόσο το γεγονός αυτό συνετέλεσε στο ατύχημα, δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο συναγωγής τεκμηρίου, αλλά μόνο υπαγωγικής συλλογιστικής, δηλ. αξιολόγησης πραγματικών γεγονότων σε σχέση με την προσφορότητά τους να συμβάλλουν αιτιωδώς στο ζημιογόνο αποτέλεσμα».
Συνεπώς φρονούμε ότι τα δικαστήριά μας θα πρέπει να εξετάζουν εάν η οδήγηση άνευ αδείας τελεί σε αιτιώδη σύνδεσμο με την πρόκληση του ατυχήματος, για να ισχύει η εξαίρεση της ασφαλιστικής κάλυψης και υπό το καθεστώς του νόμου 3557/2007.
Βλ. και Εφ.Αθ. 4998/2006 ΣΕΣυγκΔ 2008/453 που έκρινε ότι η έλλειψη άδειας ικανότητας οδηγήσεως δεν τελεί σε αιτιώδη συνάφεια με το αποτέλεσμα της σύγκρουσης, διότι σύμφωνα με τα διδάγματα της κοινής πείρας δηλαδή κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων δεν συνετέλεσε στην πρόκληση του ατυχήματος, το οποίο οφείλεται σε υπαιτιότητα του οδηγού του μοτοποδηλάτου που παραβίασε την πινακίδα STOP που υπήρχε στην πορεία του. Ομοίως και ΑΠ 586/1991 ΕΣυγκΔ 1992/522, Εφ.Λαρ. 752/2005 ΣΕΣυγκΔ 2006/211, Εφ.Αθ.2477/2002 ΣΕΣυγκΔ 2002/616, Εφ.Δωδεκ. 236/2001 ΣΕΣυγκΔ 2001/552, Μον.Πρ.Δραμ. 8/2005 ΣΕΣυγκΔ 2006/268. Μον.Πρ.Αθ. 150.2003 ΣΕΣυγκΔ 2003/573
Έλλειψη της κατά νόμο προβλεπόμενης Άδειας Ικανότητας Οδήγησης
για την κατηγορία του οχήματος (κατείχε άδεια Β κατηγορίας αντί Γ)
Το γεγονός αυτό δεν τελεί σε αιτιώδη συνάφεια προς το επελθόν αποτέλεσμα της σύγκρουσης. Ο οδηγός του ΙΧΦ κατείχε άδεια ικανότητας οδήγησης Β΄ κατηγορίας, ήτοι για φορτηγά αυτοκίνητα, των οποίων το μέγιστο επιτρεπόμενο βάρος δεν υπερβαίνει τα 3500 χιλιόγραμμα, ήδη από το έτος 1989, απέκτησε δε την απαιτούμενη για την οδήγηση του εν λόγω φορτηγού άδεια Γ΄ κατηγορίας 19 ημέρες μετά το ατύχημα, γεγονός που καταδεικνύει ότι και κατά τον κρίσιμο χρόνο του ενδίκου ατυχήματος διέθετε τις απαιτούμενες γνώσεις για την οδήγηση του ως άνω ΙΧ φορτηγού αυτοκινήτου. Εφ.Αθ. 2037/2005 ΣΕΣυγκΔ 2006/93
Για να διαβάσετε περισσότερα παρακαλώ συνδεθείτε συμπληρώνοντας τα στοιχειά σας 