Δικαίωμα διεκδίκησης αποζημίωσης για καθυστερήσεις στην απονομή της Δικαιοσύνης
Τη θέσπιση ειδικού ενδίκου βοηθήματος εισηγείται νομοπαρασκευαστική
επιτροπή που συστάθηκε στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, με τη δημιουργία
εθνικού μηχανισμού για την εύλογη διάρκεια της δίκης.
Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα της Χριστιάννας Χατζηιορδάνογλου στο Κόσμο του Επενδυτή της 19-20 Νοεμβρίου 2011, τον δρόμο για την καθιέρωση εθνικής διαδικασίας προσφυγής, είχε ανοίξει σχετική απόφαση του Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (21.12.2010, «υπόθεση Β. Αθανασίου κ.ά. κατά Ελλάδος», σύμφωνα με την οποία το δικαστήριο, υπογραμμίζοντας τη σωρεία των καταδικών, αλλά και των εκκρεμών προσφυγών της επιταγής για εύλογη διάρκεια της δίκης – διέγνωσε την ύπαρξη δομικού προβλήματος όσον αφορά τη διάρκεια των διαδικασιών ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων στη χώρα μας.
Έκριναν δε ότι εντός ενός έτους από την οριστικοποίηση της απόφασης, οι Ελληνικές Αρχές θα έπρεπε να θέσουν σε εφαρμογή μια αποτελεσματική εθνική προσφυγή για αποκατάσταση των παραβάσεων της ΕΣΔΑ που προκύπτουν από τις καθυστερήσεις των διοικητικών δικών.
Στη συνέχεια στο σχετικό ανωτέρω δημοσίευμα αναφέρεται ότι οι προτάσεις της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής αφορούν σε πρώτη φάση τις διοικητικές δίκες, ωστόσο αναμένεται να αποτελέσουν τις κατευθυντήριες αρχές που θα αφορούν το σύνολο των εθνικών δικαστικών διαδικασιών.
Συγκεκριμένα τονίζεται ότι η προτεινόμενη ρύθμιση προβλέπει την καθιέρωση μιας ταχείας και μη πολυτελούς διαδικασίας, με την οποία ο διάδικος – εξαιρουμένου βεβαίως του Δημοσίου – θα μπορεί να διεκδικήσει χρηματική ικανοποίηση ανάλογη της ηθικής βλάβης, χωρίς να αποκλείεται και η λήψη εναλλακτικών μέτρων (όπως έχει γίνει δεκτό από το Ευρωδικαστήριο, το οποίο έχει για παράδειγμα κρίνει ικανοποιητικό σε θέματα ποινικού δικαίου να λαμβάνεται υπόψη η διάρκεια της διαδικασίας για την μείωση της ποινής).
Οι κρίσεις που θα αφορούν καθυστερήσεις στον ανώτατο βαθμό δικαιοδοσίας θα κρίνονται από τριμελές συμβούλιο, που θα συγκροτείται από μέλη του Ελεγκτικού Συνεδρίου και του Ειδικού Δικαστηρίου, ενώ των καθυστερήσεων των δικαστηρίων ουσίας θα επιλαμβάνονται τα αντίστοιχα δικαστικά συμβούλια που θα συσταθούν στα διοικητικά εφετεία και πρωτοδικεία.
Τέλος στο ανωτέρω δημοσίευμα τονίζεται ότι για την κατάθεση της σχετικής αίτησης θα ισχύει προθεσμία έξι μηνών (από την δημοσίευση της απόφασης ή του βουλεύματος), ενώ ο προσφεύγων θα μπορεί να ζητήσει δίκαια ικανοποίηση για καθυστερήσεις είτε σε ένα βαθμό δικαιοδοσίας, είτε στο σύνολο αυτών. Η αίτηση θα υπογράφεται από δικηγόρο, θα εξετάζεται σε δημόσια συνεδρίαση μόνο ως προς την τυχόν αδικαιολόγητη υπέρβαση του ευλόγου χρόνου των διαδικασιών – χωρίς να ελέγχεται η ορθότητα της απόφασης ή του βουλεύματος – επί τη βάσει των κριτηρίων που έχει διαμορφώσει η νομολογία του ΕΔΑΔ :
Α) συμπεριφορά των διαδίκων
Β) πολυπλοκότητα της υπόθεσης
Γ) συμπεριφορά των Αρχών
Εφόσον το ανωτέρω αρμόδιο όργανο κρίνει ότι υπήρξε προσβολή του δικαιώματος του πολίτη για ταχεία δίκη θα επιδικάζει αποζημίωση για την ηθική βλάβη (αφού η αποκατάσταση υλικής ζημίας αποκλείεται).
Αναφορικά με την εκτέλεση της απόφασης του τριμελούς συμβουλίου, θα είναι επίσης ταχεία, αφού εντός επτά μηνών από την κοινοποίησή της στο υπουργείο Οικονομικών θα πρέπει να καταβάλλεται η επιδικασθείσα αποζημίωση, ενώ σε περίπτωση μη τήρησης της προθεσμίας προβλέπεται η δυνατότητα αναγκαστικής εκτέλεσης σε βάρος του Δημοσίου
(πηγή Κόσμος του Επενδυτή, 19-20 Νοεμβρίου 2011 άρθρο Χριστιάννας Χατζηιορδάνογλου)