Εξαίρεση Ασφαλιστικής Κάλυψης του συνεπιβαίνοντος ιδιοκτήτη οχήματος (λήπτη της ασφάλισης) για ίδιες ζημίες κατ΄αρθρ. 7 Ν. 489/1976 Απόφ. ΑΠ 637/2010 ΤΕΥΧΟΣ ΜΑΙΟΣ 2010

Εξαίρεση Ασφαλιστικής Κάλυψης
του συνεπιβαίνοντος ιδιοκτήτη οχήματος
(λήπτη της ασφάλισης)
για ίδιες ζημίες κατ΄αρθρ. 7 Ν. 489/1976

ΣΣ Δημοσιεύεται στην ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
ΜΑΙΟΣ 2010


Όταν από πταίσμα του οδηγού του οχήματος, τραυματίζεται ή θανατώνεται ο ασφαλισμένος & ιδιοκτήτης του αυτοκινήτου, ο οποίος, κατά το ατύχημα, ήταν συνεπιβάτης, δεν θεωρείται τρίτος και συνεπώς δεν καλύπτεται ασφαλιστικώς από τον Ν.489/1976. Συνεπώς στην περίπτωση αυτή δεν έχει αξίωση, είτε ο ίδιος, είτε σε περίπτωση θανάσιμου τραυματισμού του, οι κληρονόμοι ή οι άλλοι δικαιοδόχοι του.

ΣΣ Προσοχή σ΄όλους τους ιδιοκτήτες οχημάτων που παραχωρούν την οδήγηση του οχήματος του σε άλλο πρόσωπο, ενώ αυτοί συνεπιβαίνουν στο ίδιο όχημα.


Απόφ. ΑΠ 637/2010
Πρόεδρος : Διονύσιος Γιαννακόπουλος
Εισηγητής : Βασιλική Θάνου- Χριστοφίλου
Μέλη : Ελευθέριος Μάλλιος – Γεωργία Λαλούση – Ευτύχιος Παλαιοκαστρίτης
Δικηγόροι : Νικόλαος Μουσάς – Αγαθονίκη Τεμπονέρα


Σχόλια & Παρατηρήσεις

1) Εξαίρεση Ασφαλιστικής Κάλυψης του συνεπιβαίνοντος Ιδιοκτήτη οχήματος & λήπτη της ασφάλισης για ίδιες ζημίες.

Παρουσιάζεται ενταύθα μια νέα άγνωστη εξαίρεση από την ασφαλιστική κάλυψη, η οποία σημειωτέων δεν αναγράφεται σε κανένα ασφαλιστήριο συμβόλαιο και ουδείς στην πράξη γνωρίζει. Εάν επί παραδείγματος χάριν ο συγγενείς ιδιοκτήτης του οχήματος (πατέρας & μητέρα), παραχωρήσει την οδήγηση αυτού σε τρίτο, ακόμα και σε συγγενικό του πρόσωπο (υιό, θυγατέρα), σε περίπτωση εμπλοκής σε αυτοκινητιστικό ατύχημα, δεν καλύπτεται αυτός για τις ίδιες ζημίες του, ενώ σε περίπτωση θανάτου του, οι συγγενείς του δεν δύνανται να αξιώσουν αποζημίωση. 
Και ενώ κατασπαταλώνται μεγάλα χρηματικά ποσά σε διαφημιστικές καμπάνιες των συναρμόδιων φορέων & υπουργείων – αναφορικά με την πρόληψη των τροχαίων ατυχημάτων – που υποδεικνύουν την παραχώρηση της οδήγησης του οχήματος από τον ιδιοκτήτη σε άλλο οδηγό, όταν αυτός έχει καταναλώσει έστω και λίγο οινόπνευμα, αμφότεροι και οι δύο ΑΓΝΟΟΥΝ ότι σε περίπτωση εμπλοκής τους σε ατύχημα είναι ανασφάλιστοι. 
ΣΣ Άρα αφενός μεν εξαιρούνται της ασφάλισης οι εν μέθη οδηγοί, αφετέρου μένουν ανασφάλιστοι ως συνεπιβαίνοντες οι ιδιοκτήτες που παραχώρησαν την οδήγηση σε άλλο άτομο, για τις ίδιες ζημίες τους, εφόσον ΔΕΝ θεωρούνται ΤΡΊΤΟΙ. 
(ΑΝΩΜΑΛΑ ΡΗΜΑΤΑ θα έλεγαν και οι παππούδες μα)ς.

Η εξαίρεση της ασφαλιστικής κάλυψης καταλαμβάνει στην περίπτωση αυτή και τον 
οποιονδήποτε οδηγό επιληφθεί νόμιμα ξένου οχήματος με συνεπιβαίνοντα τον ιδιοκτήτη ή συνιδιοκτήτη αυτού ή τον λήπτη της ασφάλισης αυτού. Ακόμα και όταν ο ιδιοκτήτης ενός οχήματος αναγκασθεί μετά από υπερβολική χρήση οινοπνεύματος να παραχωρήσει την οδήγηση του οχήματός του σε άλλο μέλος της παρέας
Έτσι σε περίπτωση ατυχήματος ο συγκεκριμένος ανωτέρω οδηγός υποχρεούται προσωπικά ο ίδιος να καταβάλει οιαδήποτε ζημία στον τραυματισθέντα ή θανατωθέντα ιδιοκτήτη. 

ΣΣ Άρα ο Ν.489/1976 περί υποχρεωτικής ασφάλισης των εκ της κυκλοφορίας των οχημάτων κινδύνων πάει περίπατο. Γιατί λοιπόν πληρώνουμε τα συνεχώς αυξανόμενα ασφάλιστρα, , εφόσον αυτός ο ιδιαίτερος καθημερινός εκ της κυκλοφορίας των οχημάτων κίνδυνος, δεν καλύπτεται ασφαλιστικώς;
Εμφανίζεται συνεπώς μια πασιφανής αξιολογική αντινομία με το σύνολο των διατάξεων του Νόμου 489/1976 και ιδίως αυτών που επιβάλλουν την υποχρεωτική ασφάλιση. 
Σχετικώς βλ. και Άρθρο Αγαθονίκης Τεμπονέρα « Η αντινομία των προβλεπόμενων στο άρθρο 7 του Ν.489/1976 εξαιρέσεων από την έννοια του «τρίτου» με την υποχρεωτικότητα της ασφαλιστικής σύμβασης και την έκτασή της» ΕΣυγκΔ 2010/210
Επί του θέματος αυτού θα επανέλθουμε προσεχώς 



Κείμενο Απόφ. ΑΠ 637/2010

ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατά το άρθρο 576 παρ. 2 Κ.Πολ.Δικ., αν ο αντίδικος, εκείνου που επισπεύδει τη συζήτηση της αίτησης αναίρεσης δεν εφανισθεί ή εφανισθεί, αλλά δεν λάβει μέρος σ’ αυτήν & τον τρόπο που ορίζει ο νόµος, ο Άρειος Πάγος εξετάζει αυτεπαγγέλτως αν κλητεύθηκε νόμιμα και εμπρόθεσα. Αν η κλήση επιδόθηκε νομότυπα προχωρεί στη συζήτηση παρά την απουσία εκείνου που έχει κλητευθεί. Στην προκειµένη περίπτωση, από την προσκομιζόμενη υπ’ αριθμ. 1667Ε/20-2-2009 έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή του Πρωτοδικείου Αθηνών ___, προκύπτει ότι ακριβές αντίγραφο της κρινόμενης αίτησης αναίρεσης, &ε πράξη ορισμού δικασίου και κλήση προς συζήτηση για την Αρχική δικάσιμο της 22-5-2009, κατά την οποία αναβλήθηκε η συζήτηση της υπόθεσης για την ανωτέρω στην αρχή της παρούσας αναφερομένη, & η απαιτουμένης ως εκ τούτου νέας κλήσης (άρθρα 226 αριθµ. 4 σε συνδ. 573 παρ. 1 ΚΠολΔ), επιδόθηκε νομίμως και εµπροθέσµως, µε επιµέλεια της αναιρεσείουσας στους έβδοµο έως και ενδεκάτη των αναιρεσιβλήτων, δηλαδή τους: ____, ατομικώς και ως ασκούντα την γονική & έρίμην της ανήλικης κόρης του ____, _____ ατομικώς και ως ασκούσα την γονική μέριμνα της ανήλικης κόρης της _____. Επομένως, εφόσον αυτοί δεν εμφανίστηκαν κατά την εκφώνηση της υπόθεσης από τη σειρά του πινακίου πρέπει να προχωρήσει η συζήτηση, παρά την απουσία τους, σύμφωνα με την προαναφερθείσα διάταξη του άρθρου 576 παρ. 2 ΚΠολΔικ.
Στη διάταξη της παραγράφου 2 του άρθρου 6 του Ν. 489/1976 (όπως ήδη ισχύει) ορίζεται ότι & Η ασφαλιστική κάλυψη πρέπει να περιλαμβάνει την έναντι τρίτων αστική ευθύνη εξ αίτιος θανάτωσης ή σωματικής βλάβης ή ζημιών σε πράγματα, στην οποία περιλαμβάνεται και η χρηματική ικανοποίηση για ψυχική οδύνη ή ηθική βλάβη καθώς και την αστική ευθύνη λόγω θανάτωσης ή σωματικών βλαβών έναντι των μελών της οικογενείας του ασφαλισμένου οδηγού ή κάθε άλλου προσώπου του οποίου η αστική ευθύνη καλύπτεται σύμφωνα με την πρώτη παράγραφο, ανεξάρτητα από δεσμό συγγένειας΄΄. Εξάλλου, στη διάταξη του άρθρου 7 του αυτού νόμου ορίζεται, ότι & δεν θεωρούνται τρίτοι κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 2 παρ. 1 και άρθρου 6 παρ. 2: α) Ο οδηγός του αυτοκινήτου που προξένησε τη ζημία β) Κάθε πρόσωπο του οποίου η ευθύνη καλύπτεται με σύμβαση ασφάλισης γ) Εκείνος ο οποίος έχει καταρτίσει μετά του ασφαλιστή σύμβαση και δ) Οι νόμιμοι εκπρόσωποι νομικού προσώπου που είναι ασφαλισμένο ή εταιρίας που δεν έχει αποκτήσει νομική προσωπικότητα». Και τα δύο ως άνω άρθρα ισχύουν, όπως τροποποιήθηκαν με το Π.Δ. 264/91. Από τις διατάξεις αυτές προκύπτει, ότι ο Ν. 489/1976 ρυθμίζει την έναντι τρίτων υποχρεωτική ασφάλιση αστικής ευθύνης από αυτοκίνητα, αποβλέπει δηλαδή στην προστασία τρίτων προσώπων και όχι του ίδιου του κυρίου του αυτοκινήτου και ασφαλισμένου. Η κάλυψη ιδίων ζημιών δεν ρυθμίζεται από τον Ν. 489/1976, αλλά είναι προαιρετική, υπό την προϋπόθεση κατάρτισης πρόσθετης ασφάλισης, για την κάλυψη των ζημιών αυτών. Σύμφωνα με τα ανωτέρω, δεν πρόκειται περί ευθύνης έναντι τρίτου προσώπου, όταν από πταίσμα του οδηγού του οχήματος, τραυματίζεται ή θανατώνεται ο ασφαλισμένος & ιδιοκτήτης του αυτοκινήτου, ο οποίος, κατά το ατύχημα, ήταν συνεπιβάτης. Στην περίπτωση αυτή ο τραυματισθείς ή θανατωθείς, ασφαλισμένος ή λήπτης της ασφάλισης ιδιοκτήτης του οχήματος, δεν είναι τρίτος, διότι η ευθύνη αυτού καλύπτεται από την ασφαλιστική σύμβαση και, ως εκ τούτου, δεν έχει αξίωση, είτε ο ίδιος, είτε σε περίπτωση θανάσιμου τραυματισμού του, οι κληρονόμοι ή οι άλλοι δικαιοδόχοι του, κατά του ασφαλιστή (Α.Π. 1139/2007, Α.Π. 876/2007). 
Στην προκείμενη περίπτωση, το δικάσαν Εφετείο, έκρινε ως νόμιμη την αγωγή των συγγενών της θανούσας Χ1, της οποίας ο θανάσιμος τραυματισμός, σύμφωνα με τις παραδοχές της προσβαλλόμενης απόφασης, επήλθε, κατά το ένδικο ατύχημα, που προκλήθηκε από αποκλειστική υπαιτιότητα του συζύγου αυτής Χ2, ο οποίος οδηγούσε το δίκυκλο μοτοποδήλατο επί του οποίου επέβαινε η θανούσα, στην κυριότητα της οποίας ανήκε αυτό και το οποίο ήταν ασφαλισμένο στην εναγομένη & νυν αναιρεσείουσα ασφαλιστική εταιρία και δέχθηκε ότι οι ενάγοντες & νυν αναιρεσίβλητοι & συγγενείς της θανούσας έχουν αξίωση αποζημίωσης κατά της ασφαλιστικής εταιρίας. Πλην όμως, με το να κρίνει έτσι το δικάσαν Εφετείο, παρεβίασε τις προαναφερθείσες διατάξεις, δεδομέμου ότι, όπως προαναφέρθηκε, η θανούσα & ιδιοκτήτρια του ζημιογόνου οχήματος και ασφαλισμένη (λήπτρια της ασφάλισης) δεν είναι τρίτη (άρθρ. 7 Ν. 489/1976) και, ως εκ τούτου, η οικογένεια αυτής δεν έχει αξίωση κατά του ασφαλιστή και υπέπεσε στην από το άρθρ. 559 αριθ. 1 ΚΠολΔ (μόνον) πλημμέλεια, κατά το βάσιμο περί τούτου λόγο αναίρεσης, ο οποίος αφορά τους πρώτη έως και έκτο των αναιρεσιβλήτων. Ως προς τους λοιπούς, όμως, αναιρεσίβλητους, η αίτηση αναίρεσης πρέπει να απορριφθεί, ως απαράδεκτη, διότι ο (μοναδικός), ως άνω, λόγος αναίρεσης δεν τους αφορά, (άρθρ. 558 ΚΠολΔ). 
Ενώ, κατά το μέρος της που αφορά τους λοιπούς διαδίκους, πρέπει να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη, να παραπεμφθεί η υπόθεση, για περαιτέρω εκδίκαση, στο εκδόσαν την απόφαση ίδιο δικαστήριο, συντιθέμενο από άλλους δικαστές (άρθ. 580 παρ. 3 ΚΠολΔ) και να καταδικασθούν οι ηττηθέντες αναιρεσίβλητοι στη δικαστική δαπάνη της αναιρεσείουσας (αρθ. 176, 183 ΚΠολΔ), όπως στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την αναίρεση, ως προς τους έβδομο έως και ενδέκατη των αναιρεσιβλήτων, δηλαδή τους: ____.
Αναιρεί την 4998/2006 απόφαση του Εφετείου Αθηνών ως προς τους λοιπούς .
Παραπέμπει την υπόθεση, κατά το αναιρούμενο μέρος αυτής, όπως αναφέρεται στο σκεπτικό, για περαιτέρω εκδίκαση στο ίδιο Εφετείο, συντιθέμενο από άλλους δικαστές.
Καταδικάζει τους αναιρεσιβλήτους στα δικαστικά έξοδα της αναιρεσείουσας, τα οποία ορίζει στο ποσό των τριών χιλιάδων (3000) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 15 Μαρτίου 2010. 
———————————
…