Ηθική Βλάβη Εμμέσως Ζημιωθέντων & Απορριπτέα (1)
Αναιρετέα η απόφαση που επιδίκασε Ηθική Βλάβη
χωρίς να προσδιορίζει ποιο επί μέρους ποσό
αντιστοιχεί σε κάθε ενάγοντα
Τρίτα πρόσωπα δεν δικαιούνται κατά νόμο χρηματική ικανοποίηση, έστω και αν αυτά, λόγω στενού συγγενικού δεσμού προς τον παθόντα δοκιμάζουν ψυχικό πόνο και στεναχώρια, όπως στην περίπτωση των γονέων από βλάβη του σώματος ή της υγείας του τέκνου τους, διότι στην περίπτωση αυτή η ηθική βλάβη είναι έμμεση και δεν αποκαθίσταται.
Αναιρετέα η Εφετειακή απόφαση κατ΄άρ. 14 του άρθρου 559 ΚΠολΔ που δέχτηκε ως ορισμένο και νόμιμο το αίτημα της αγωγής για καταβολή χρηματικής ικανοποίησης για ηθική βλάβη της πρώτης αναιρεσίβλητης (μητρός) από τον τραυματισμό της ίδιας και των ανηλίκων τέκνων της
καθότι δεν προσδιορίζεται ποιο ποσό αφορά την ίδια και ποιο τα ανήλικα τέκνα της που εκπροσωπεί. Όπως αποδείχθηκε στο δικόγραφο της αγωγής ζητείται από την αναιρεσίβλητη χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης για τον τραυματισμό τόσο της ίδιας όσο και των ανηλίκων τέκνων της, το συνολικό ποσό των 300.000 ευρώ.
Συνεπώς δεν διευκρινίζεται αν το αιτούμενο ποσό αφορά και χρηματική ικανοποίηση της ίδιας για τον τραυματισμό των τέκνων της ή μόνο για τον τραυματισμό της ιδίας, με αποτέλεσμα η αγωγή ως προς το εν λόγω αίτημα να είναι αόριστη και απορριπτέα ως απαράδεκτη. Εφόσον δε δεν απορρίφθηκε από το Εφετείο, αυτό υπέπεσε στην προσβαλλόμενη από τον αριθμό 14 του άρθρου 559 Κ.Πολ.Δ. πλημμέλεια.
Τροχαία με ανηλίκους – Δικονομικά Ζητήματα
Άσκηση Αγωγής από τους ασκούντες την Γονική Μέριμνα
Παραδεκτή διευκρίνιση των
Κατά το άρθρο 224 εδ. β’ Κ.Πολ.Δ., ο ενάγων δύναται, να συμπληρώσει, να διευκρινίσει και να διορθώσει τους ισχυρισμούς του μέχρι την πρώτη συζήτηση της αγωγής, αρκεί να μη μεταβάλλεται η βάση αυτής.
Συνεπώς σε περίπτωση ασκήσεως αγωγής στο όνομα ανηλίκου που εκπροσωπείται κατά το άρθρο 64 §1 Κ.Πολ.Δ., από τους ασκούντες τη γονική μέριμνα γονείς του είναι παραδεκτή η διευκρίνιση αυτής με τον καθορισμό κατά την πρώτη συζήτηση της υποθέσεως των περιστατικών εκείνων που δικαιολογούν την εκπροσώπησή του από τους γονείς του (χρόνος γεννήσεως, άσκηση γονικής μέριμνας κ.λ.π.).
Στην προκειμένη περίπτωση, κρίθηκε ότι από το όλο περιεχόμενο του δικογράφου της αγωγής των αναιρεσιβλήτων, όπως παραδεκτά διευκρινίστηκε μέχρι την πρώτη συζήτηση στον πρώτο βαθμό, ναι μεν δεν γίνεται πανηγυρική αναφορά των ανωτέρω στοιχείων, από το όλο όμως περιεχόμενο αυτού σαφώς προκύπτει ότι η ως άνω αγωγή ασκήθηκε στο όνομα των αναιρεσιβλήτων, που ήταν ανήλικοι, από τους γονείς τους, (ως ασκούντων από κοινού τη γονική μέριμνα αυτών). Επομένως ο σχετικός λόγος αναίρεσης με τον οποίο αποδίδεται στην προσβαλλόμενη απόφαση η πλημμέλεια από το άρθρο 559 αρ.14 Κ.Πολ.Δ., με την αιτίαση ότι το Εφετείο παρά το νόμο δεν απέρριψε την αγωγή ως προς τους ανηλίκους ως απαράδεκτη λόγω της ανωτέρω αοριστίας αυτής, είναι αβάσιμος στην ουσία και πρέπει να απορριφθεί.
Ομοίως απορριπτέος ως αβάσιμος κρίθηκε και ο εκ του άρθρου 559 αρίθμ. 8 και 9 Κ.Πολ.Δ., επί τη βάσει ότι η άσκηση της αγωγής για λογαριασμό των ανηλίκων έγινε για πρώτη φορά με την έφεση κατά απαράδεκτη μεταβολή της βάσεως της αγωγής.
Παράλειψη Εποπτείας Ανηλίκου (2)
λόγω μη χρήσης Ζώνης Ασφαλείας από τους ανηλίκους επιβάτες
Απορριπτέα λόγω σφοδρότητας της σύγκρουσης (3)
Κρίθηκε ότι η τυχόν παράλειψη χρήσεως ζώνης ασφαλείας δεν συνδέεται αιτιωδώς με τις προκληθείσες κακώσεις στους επιβαίνοντες ανηλίκους ενάγοντες, λόγω της σφοδρότητας της σύγκρουσης με συνέπεια και την ολοσχερή καταστροφή του οχήματος. Κατά συνέπεια, δεν υφίσταται συντρέχον πταίσμα των γονέων αυτών στην πρόκληση ζημίας των εποπτευομένων από αυτούς ανηλίκων τέκνων τους, καθ’ όσον δεν παρέλειψαν την υποχρέωση εποπτείας αυτών”. Με την κατωτέρω δημοσιευόμενη απόφαση κρίθηκε ότι με τις ως άνω παραδοχές του το Εφετείο δεν στέρησε την απόφασή του από νόμιμη βάση και δεν παραβίασε εκ πλαγίου τις διατάξεις που επικαλούνται οι αναιρεσείοντες με τον από τον αριθμό 19 του άρθρου 559 Κ.Πολ.Δ., λόγο της αναίρεσης, ο οποίος και πρέπει να απορριφθεί ως ουσιαστικά αβάσιμος.
Απόφ. ΑΠ. 1425/2010
Προεδρεύων : Σπυρίδωνας Ζιάκας (κωλυομένου του Αντιπροέδρου Διονυσίου Γιαννακόπουλου),
Εισηγητής : Ευτύχιος Παλαιοκαστρίτης
Μέλη : Ελευθέριος Μάλλιος – Γεωργία Λαλούση – Σοφία Καραχάλιου
Δικηγόροι : Μαρία-Λούλα Πρωτόπαπα – Παρασκευή Τσιούγκου-Τσιακουμάκα
Σχόλια – Παρατηρήσεις
1) Ηθική Βλάβη Εμμέσως Ζημιωθέντων
Επιδικάσθηκε ποσό 44.000 ευρώ στην μητέρα και 29.000 ευρώ στον πατέρα του παθόντος που παρέμεινε επί διετία σε κατάσταση άγρυπνου κώματος (εμμέσως ζημιωθέντες), καθότι εκ του λόγου αυτού υπέστησαν οι ίδιοι μεγάλη ταλαιπωρία, θλίψη και στενοχώρια, καθώς και αβάσταχτο πόνο που έφθασε στα όρια της ψυχικής συντριβής, απορριπτομένου του σχετικού λόγου εφέσεως ως αβασίμου. Εφ.Λαρ. 919/2005 ΣΕΣυγκΔ 2006/282
Ηθική Βλάβη της μητρός και του αδελφού της παθούσης λόγω ψυχικού κλονισμού, ενόψει του ότι το ατύχημα έγινε μπροστά στα μάτια τους, αλλά και του γεγονότος ότι η μητέρα της αμέσως έσπευσε προς βοήθειά της και προσπαθούσε να συγκεντρώσει τις σάρκες του ποδιού της κόρης της. Συνεπώς δικαιούνται ηθικής βλάβης ανερχόμενης στο ποσό των 5.000.000 δρχ. για την μητέρα και 4.000.000 δρχ. για τον αδελφό της παθούσας. Μον.Πρ.Αθ. 6168/2001 ΣΕΣυγκΔ 2002/52
ΗΘΙΚΗ ΒΛΑΒΗ δρχ.200.000 υπέρ της Μητρός ανηλίκου παθόντος που υπέστη Νευρικό Κλονισμό (ΣΟΚ) από το ατύχημα που έγινε επί παρουσία της. Μον.Πρ.Ρόδ.136/1992 ΕΣγκΔ 1993/495
Η Σύζυγος, συνεπεία του εις Τροχαίον Ατύχημα θανάτου του Συζύγου της, υπέστη ΝΕΥΡΙΚΟ ΚΛΟΝΙΣΜΟ (ΣΟΚ). Επί μακρόν παρακολουθείται από Γιατρούς, απεπειράθη να αυτοκτονίσει δυό φορές, κ.λ.π, κ.λ.π Ειδικώτερα, έγινε δεκτόν ότι η ενάγουσα, συνεπεία αιφνίδιας θανατώσεως του συζύγου της, ηλικίας κατά το χρόνο του ατυχήματος 50 ετών, υπέστη ισχυρότατο ψυχικό ΣΟΚ. Συγκεκριμένα, διαταράχθηκε ο ψυχικός της κόσμος, άρχισε να καταλαμβάνεται από απελπισία και κατάθλιψη, αϋπνία και ανορεξία, εμφανίζει δε και τάσεις αυτοκατασροφής, αφού αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει δύο φορές, με αποτέλεσμα να κλονισθεί σοβαρά η υγεία της. Για το λόγο αυτό κατέστη επιβεβλημένη η παρακολούθησή της από ιατρούς ειδικότητας νευρολόγου – ψυχιάτρου, ενώ παράλληλα υποβάλλεται σε θεραπευτική αγωγή μέχρι σήμερα, χωρίς να έχει αποθεραπευθεί. Λόγω της βλάβης αυτής της υγείας της, δικαιούται χρηματική ικανοποίηση για ΗΘΙΚΗ ΒΛΑΒΗ, αφού είναι αμέσως και όχι εμμέσως ζημειωθείσα στην ψυχική της υγεία, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη μείζονα σκέψη της παρούσας. Επεδικάσθησαν (ΤΟΤΕ) 2.000.000 – Αίτημα 7.000.000. Μον.Πρ.Λαρ. 366/1997 ΣΕΣυγκΔ 2000/334
Ο σοβαρός τραυματισμός του γονέα μπροστά στα μάτια του τέκνου του συνιστά σωματική κάκωση του ιδίου του τέκνου, λόγω του ψυχικού σοκ, που υφίσταται από το διαδραματιζόμενο μπροστά του γεγονός, και των έντονων αισθημάτων στεναχώριας που δοκιμάζει από το συμβάν. Συνεπώς το τέκνο υφίσταται άμεση ηθική βλάβη και δικαιούται χρηματική ικανοποίηση, η οποία δεν αφορά τον τραυματισμό του οικείου του προσώπου αλλά το ίδιο. Επιδικάσθηκε σχετικό κονδύλιο ύψους 3.000 ευρώ. Μον.Πρ.Πατρ.441/2007 ΣΕΣυγκΔ 2007/358
Όταν τραυματίζεται σοβαρά ανήλικο τέκνο μπροστά στα μάτια του πατέρα ή της μητέρας του αυτοί, από το ψυχικό σοκ, που αναμφισβήτητα υφίστανται, από τα διαδραματιζόμενα μπροστά τους γεγονότα και την έντονη στενοχώρια που δοκιμάζουν από το συμβάν, που συνιστά σωματική κάκωση των ιδίων, υφίστανται άμεση ηθική βλάβη και δικαιούνται Ηθική Βλάβη, (η οποία δεν αφορά τον τραυματισμό του οικείου). Προϋπόθεση για να γίνει δεκτή στην ουσία της τέτοια αξίωση του οικείου, επιβάλλεται όπως η ηθική βλάβη, την οποία αυτός υφίσταται, να υπερβαίνει εκείνες τις συνέπειες τις οποίες οι οικείοι υφίστανται σε τέτοιες περιπτώσεις. Εν προκειμένω επιδικάσθηκε το ποσό των 2.000 ευρώ σε καθένα από τους γονείς ανήλικης. Μον.Πρ.Ρεθυμ. 60/2007 ΕΣυγκΔ 2009/590
2) Εποπτεία Ανηλίκου
Εποπτεία είναι η φροντίδα και η ρύθμιση της συμπεριφοράς του εποπτευομένου στον εξωτερικό κόσμο. Ορθότερα, εποπτεία είναι η επίβλεψη, επιτήρηση και προφύλαξη του ανηλίκου, ο οποίος λόγω του νεαρού της ηλικίας έχει ανάγκη παρακολουθήσεως χάριν του εαυτού του και χάριν των τρίτων. Πρόκειται για έννοια νομική (ΕφΑθ 4397/71 Αρμ. 26.326, Πρ Χαλκ 250/71 Αρμ. 26.259). Το μέτρο της αναγκαίας εκάστοτε εποπτείας, πρέπει να βρίσκεται με βάση το σύνολο των συνθηκών της συγκεκριμένης περιπτώσεως. Ως κριτήρια μπορούν να χρησιμεύσουν η ηλικία, η ωριμότητα, η διανοητική ανάπτυξη του εποπτευομένου, η μόρφωση αυτού, καθώς και του εποπτεύοντος, το προβλεπτό ή η επικινδυνότητα της ζημιογόνου συμπεριφοράς κλπ. Πάντως ως εποπτεία δεν πρέπει να νοηθεί η συνεχής επίβλεψη του ανηλίκου βήμα προς βήμα. (Μον Πρωτ Βόλου 79/02 (Παύλος Μαυρομάτης) ΕΣΔ 2004. Ιαν, (ΑΠ1173/94 ΕΕΝ 1995 685 ΕλλΔνη 37.78).
3) Ζώνη Ασφαλείας
Η παράλειψη του επιβάτη αυτοκινήτου, το οποίο ενεπλάκη σε τροχαίο ατύχημα, να προσδεθεί με τη ζώνη ασφαλείας, όπως επιβάλλεται από τις διατάξεις των άρθρων 33 παρ. 1 και 3 και 81 παρ. 17 Ν 2696/1999 (ΚΟΚ), θεμελιώνει συντρέχον αυτού πταίσμα, εφόσον συνδέεται αιτιωδώς με τις προκληθείσες σωματικές κακώσεις του. ΑΠ 1779/2008 ΕΣυγκΔ 2008/546
Αναιρείται Εφετειακή απόφαση κατ΄άρ. 19 του άρθρ. 559 ΚΠολΔ, που έκρινε 20% συνυπαίτιο του τραυματισμού του τον οδηγό ΙΧΕ, καθόσον στήριξε την κρίση του για την ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της παραλείψεως του θανόντος οδηγού να φέρει ζώνη ασφαλείας και του επελθόντος θανάσιμου τραυματισμού του, στο μοναδικό γεγονός ότι τα τραύματα του θανόντος εντοπίζονται “στο κεφάλι κλπ”, χωρίς όμως να διευκρινίζει, ότι ο θανών από τη σύγκρουση των οχημάτων υπέστη και τρώσεις των πνευμόνων, πλήρη διατομή της αορτής και ρήξη αριστερού ημιδιαφράγματος, καθώς και άλλες σοβαρές κακώσεις. ΑΠ 176/2009 ΕΣυγκΔ 2010/20
Απορριπτέα η σχετική ένσταση συντρέχοντος πταίσματος (ΑΚ 300) της ενάγουσας συνοδηγού καθότι έγινε δεκτό ότι η σφοδρότητα της πρόσκρουσης υπήρξε τόσο μεγάλη, ώστε το εμπρόσθιο δεξιό τμήμα του οχήματος (θώρακας, τροπέτο, ταμπλό), το οποίο δέχθηκε τις ισχυρότερες πιέσεις από την πρόσκρουση, να υποχωρήσει εντός της καμπίνας και να καταλάβει χώρο του καθίσματος της συνεπιβαίνουσας ενάγουσας, το οποίο αποκόλλησε από τη βάση στήριξής του, με αποτέλεσμα η ζώνη ασφαλείας να μην παρείχε καμία παθητική ασφάλεια στην ενάγουσα. Εφ.Αθ.3817/2009 ΕΣυγκΔ 2010/29
Λόγω σφοδρότητας της πρόσκρουσης του οχήματος επί του σηματοδότη
εγένετο δεκτό ότι το αυτό αποτέλεσμα θα επερχόταν κατά την ίδια έκταση, ανεξάρτητα από το εάν αυτοί φορούσαν ζώνη ασφαλείας. Εφ.Αθ. 206/2009 ΕΣυγκΔ 2009/87
Κείμενο Απόφ. ΑΠ. 1425/2010
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατά τις διατάξεις του άρθρου 216 εδ. α’ Κ.Πολ.Δ., η αγωγή πρέπει να περιέχει σαφή έκθεση των γεγονότων που την θεμελιώνουν και δικαιολογούν την άσκησή της από τον ενάγοντα κατά του εναγομένου, κατά δε το άρθρο 224 εδ. β’ Κ.Πολ.Δ., ως την πρώτη συζήτηση της αγωγής, μπορεί ο ενάγων να συμπληρώσει, διευκρινίσει και διορθώσει τους ισχυρισμούς του αρκεί να μη μεταβάλλεται η βάση της αγωγής. Έτσι, σε περίπτωση ασκήσεως αγωγής στο όνομα ανηλίκου που εκπροσωπείται κατά το άρθρο 64 §1 Κ.Πολ.Δ., από τους ασκούντες τη γονική μέριμνα γονείς του (άρθρο …….) είναι παραδεκτή η διευκρίνιση αυτής με τον καθορισμό κατά την πρώτη συζήτηση της υποθέσεως των περιστατικών εκείνων που δικαιολογούν την εκπροσώπησή του από τους γονείς του (χρόνος γεννήσεως, άσκηση γονικής μέριμνας κ.λ.π.). Στην προκειμένη περίπτωση, από το όλο περιεχόμενο του δικογράφου της από 4 Οκτωβρίου 2005 αγωγής των αναιρεσιβλήτων, όπως παραδεκτά διευκρινίστηκε μέχρι την πρώτη συζήτηση στον πρώτο βαθμό, του οποίου η εκτίμηση ελέγχεται από τον Άρειο Πάγο, δεν γίνεται μεν πανηγυρική αναφορά των ανωτέρω στοιχείων, από το όλο όμως περιεχόμενο αυτού σαφώς προκύπτει ότι η ως άνω αγωγή ασκήθηκε στο όνομα του δευτέρου, τρίτου και τετάρτου των αναιρεσιβλήτων, που ήταν ανήλικοι, από τους γονείς τους, πρώτη και τελευταίο των αναιρεσιβλήτων ως ασκούντων από κοινού τη γονική μέριμνα αυτών. Επομένως ο πρώτος λόγος της αναίρεσης κατά το πρώτο μέρος του με το οποίο αποδίδεται στην προσβαλλόμενη απόφαση η πλημμέλεια από το άρθρο 559 αρ.14 Κ.Πολ.Δ., με την αιτίαση ότι το Εφετείο παρά το νόμο δεν απέρριψε την αγωγή ως προς τους ανηλίκους ως απαράδεκτη λόγω της ανωτέρω αοριστίας αυτής, είναι αβάσιμος στην ουσία και πρέπει να απορριφθεί. Ο ίδιος λόγος αναιρέσεως, κατά το μέρος που αποδίδονται στο Εφετείο οι από τους αριθμούς 1, 6 και 9 του άρθρου 559 Κ.Πολ.Δ. πλημμέλειες, είναι απορριπτέος ως απαράδεκτος λόγω της αοριστίας του, καθόσον στο αναιρετήριο γίνεται απλή επίκληση του εν λόγω αριθμού που ιδρύει τους αντίστοιχους λόγους αναιρέσεως χωρίς να προσδιορίζονται οι προβαλλόμενες αιτιάσεις.
Αβάσιμος επίσης στην ουσία είναι και ο δεύτερος λόγος της αναίρεσης με τον οποίο αποδίδονται στην προσβαλλόμενη απόφαση οι πλημμέλειες από το άρθρο 559 αρίθμ. 8 και 9 Κ.Πολ.Δ., με τις αιτιάσεις ότι το Εφετείο απαράδεκτα δέχτηκε ότι η αγωγή ασκήθηκε για λογαριασμό των ανηλίκων από τους γονείς τους ως ασκούντων τη γονική μέριμνα αυτών, ενώ αυτή είχε ασκηθεί ατομικά και η άσκηση αυτής για λογαριασμό των ανηλίκων έγινε για πρώτη φορά με την έφεση κατά απαράδεκτη μεταβολή της βάσεως της αγωγής και επιπλέον επιδίκασε στους γονείς του εν λόγω ανηλίκου τα αναφερόμενα στο διατακτικό ποσά χωρίς αίτημα. Σύμφωνα όμως και με όσα αναφέρονται παραπάνω η αγωγή από τη αρχή είχε ασκηθεί για λογαριασμό των ανηλίκων από τους γονείς τους που είχαν τη γονική μέριμνα αυτών και όσα αντίθετα υποστηρίζουν οι αναιρεσείοντες με τον προαναφερθέντα λόγο της αναίρεσης είναι ουσιαστικά αβάσιμα.
Κατά την αληθινή έννοια της διατάξεως του άρθρου 559 αρ. 20 Κ.Πολ.Δ. ως “παραμόρφωση” νοείται το διαγνωστικό σφάλμα του δικαστηρίου εξαιτίας του οποίου αποδόθηκε στο έγγραφο περιεχόμενο διαφορετικό από το αληθινό και το οποίο ιδρύει λόγο αναιρέσεως εφόσον συνέβαλε αποκλειστικά ή κατά κύριο λόγο στη διαμόρφωση της κρίσης του δικαστηρίου. Ο λόγος όμως αυτός είναι αόριστος και στο αναιρετήριο δεν αναφέρεται ο ισχυρισμός για την απόδειξη ή ανταπόδειξη του οποίου χρησιμοποιήθηκε το έγγραφο τούτο. Στην προκειμένη περίπτωση με τον τρίτο λόγο της αναίρεσης αποδίδεται στην προσβαλλόμενη απόφαση η ως άνω πλημμέλεια, με την αιτίαση ότι το εφετείο παραμόρφωσε το περιεχόμενο της έκθεσης αυτοψίας των συνθηκών του ενδίκου τροχαίου ατυχήματος ως προς τα αποτελέσματα αυτού, εφόσον δέχτηκε ότι στην εν λόγω έκθεση αναγράφονταν ότι καταστράφηκε ολοσχερώς το αυτοκίνητο της πρώτης ενάγουσας, ενώ, σε αυτήν αναγράφεται ότι υπέστη ολική καταστροφή η εμπρόσθια δεξιά μεριά. Όμως στο αναιρετήριο δεν αναφέρεται ποιος είναι ο ισχυρισμός για την απόδειξη ως απαραδέκτου της χρησιμοποιήσεως του εν λόγω εγγράφου εν όψει του ότι το Εφετείο δεν επιδίκασε αποζημίωση για ολοσχερή καταστροφή του αυτοκινήτου της 1ης των εναγόντων. Επομένως, ο λόγος αυτός πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτος, λόγω της αοριστίας του.
Ηθική Βλάβη
Από τις διατάξεις των άρθρων 299, 914 και 932 εδ. α’ και β’ του ΑΚ προκύπτει ότι δικαιούχος της απαιτήσεως για χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης είναι ο φορέας του προσβληθέντος αγαθού και επί βλάβης του σώματος ή της υγείας εκείνος που την υπέστη. Η έμμεση ηθική βλάβη δεν αποκαθίσταται. Συνεπώς τρίτα πρόσωπα δεν δικαιούνται κατά νόμο χρηματική ικανοποίηση, έστω και αν αυτά, λόγω στενού συγγενικού δεσμού προς τον παθόντα δοκιμάζουν ψυχικό πόνο και στεναχώρια, όπως στην περίπτωση των γονέων από βλάβη του σώματος ή της υγείας του τέκνου τους, διότι στην περίπτωση αυτή η ηθική βλάβη είναι έμμεση και δεν αποκαθίσταται (Ολ. ΑΠ 18/2004). Εξάλλου, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 216 §1γ’ του Κ.Πολ.Δ. η αγωγή πρέπει να περιέχει μεταξύ των άλλων σαφή επίκληση των γεγονότων που θεμελιώνουν σύμφωνα με το νόμο την αγωγή και δικαιολογούν την άσκησή της από τον ενάγοντα κατά του εναγομένου καθώς και ορισμένο αίτημα. Στην προκειμένη περίπτωση με τον πέμπτο λόγο της αναίρεσης αποδίδεται στην προσβαλλόμενη απόφαση, μεταξύ άλλων, και η πλημμέλεια της περίπτωσης 14 του άρθρου 559 Κ.Πολ.Δ., με την αιτίαση ότι το Εφετείο παράνομα δέχτηκε ως ορισμένο και νόμιμο το αίτημα της αγωγής για καταβολή χρηματικής ικανοποίησης για ηθική βλάβη της πρώτης αναιρεσίβλητης από τον τραυματισμό της ίδιας και των ανηλίκων τέκνων της. Ο λόγο αυτός της αναίρεσης, που είναι παραδεκτός διότι ο ισχυρισμός (περί αοριστίας) προβλήθηκε στο δικαστήριο της ουσίας, από την αναιρεσείουσα, είναι και ουσιαστικά βάσιμος και πρέπει αν γίνει δεκτός, εφόσον, όπως προκύπτει από το δικόγραφο της αγωγής με αυτήν ζητείται από την ως άνω πρώτη αναιρεσίβλητη χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης για τον τραυματισμό τόσο της ίδιας όσο και των ανηλίκων τέκνων της, το συνολικό ποσό των 300.000 ευρώ, χωρίς όμως να προσδιορίζεται ποιο ποσό αφορά την ίδια και ποιο τα ανήλικα τέκνα της που εκπροσωπεί, ενώ επιπλέον δεν διευκρινίζεται αν το αιτούμενο ποσό αφορά και χρηματική ικανοποίηση της ίδιας για τον τραυματισμό των τέκνων της ή μόνο για τον τραυματισμό της ιδίας, με αποτέλεσμα η αγωγή ως προς το εν λόγω αίτημα να είναι αόριστη και απορριπτέα ως απαράδεκτη. Εφόσον δε δεν απορρίφθηκε από το Εφετείο, αυτό υπέπεσε στην προσβαλλόμενη από τον αριθμό 14 του άρθρου 559 Κ.Πολ.Δ. πλημμέλεια. Η έρευνα των λοιπών από τους αριθμούς 1, 8 και 9 του ιδίου άρθρου, που πλήττουν τον ίδιο κεφάλαιο, παρέλκει.
Ζώνη Ασφαλείας – Εποπτεία Ανηλίκου
Περαιτέρω κατά την έννοια της περιπτώσεως με αρίθμ 19 του άρθρου 559 Κ.Πολ.Δ., ανεπαρκής ή αντιφατική αιτιολογία που έχει ως συνέπεια την αναίρεση για έλλειψη νομίμου βάσεως υπάρχει όταν από το αιτιολογικό της αποφάσεως δεν προκύπτουν κατά τρόπο σαφή και χωρίς αντιφάσεις τα πραγματικά περιστατικά τα οποία σύμφωνα με το νόμο είναι αναγκαία για τη θεμελίωση του κανόνα δικαίου που εφαρμόστηκε στη συγκεκριμένη περίπτωση όχι όμως και όταν υπάρχουν ελλείψεις αναγόμενες στην εκτίμηση των αποδείξεων, στην ανάλυση, στάθμιση και αιτιολόγηση του πορίσματος που έχει εξαχθεί από αυτές, εφόσον τούτο εκτίθεται με σαφήνεια. Ως ζητήματα των οποίων η μη αιτιολόγηση ή η αιτιολόγηση κατά τρόπο ανεπαρκή, ή αντιφατικό στερεί από την απόφαση τη νόμιμη βάση της νοούνται, μόνο ισχυρισμοί που έχουν αυτοτελή ύπαρξη, δηλαδή εκείνοι που τείνουν στη θεμελίωση ή κατάλυση δικαιώματος που ασκήθηκε είτε ως επιθετικό είτε ως αμυντικό μέσο, όχι όμως και τα απλά πραγματικά ή νομικά επιχειρήματα που δεν συνέχονται με την αξιολόγηση και στάθμιση των αποδείξεων, για την οποία η έλλειψη ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας δεν ιδρύει λόγο αναιρέσεως. Στην προκειμένη περίπτωση όπως προκύπτει από την επισκόπηση της προσβαλλόμενης αποφάσεως το Εφετείο δέχτηκε τα ακόλουθα κρίσιμα για τον ερευνώμενο λόγο αναιρέσεως περιστατικά:
“Την 6-7-2004 και περί ώρα 18:55 περίπου, συγκρούστηκαν με το αρ. …-ΙΧΕ αυτοκίνητο της πρώτης ενάγουσας Ψ1 που οδηγούσε η ίδια στην επαρχιακή οδό … με κατεύθυνση προς … με το … ΙΧΕ αυτοκίνητο του πρώτου αναιρεσείοντα που ήταν ασφαλισμένο στην δεύτερη αναιρεσείουσα και ήταν ασφαλισμένο για ατυχήματα στην δεύτερη εναγομένη ασφαλιστική εταιρεία με την επωνυμία “Interamerican Ελληνική Εταιρεία Ζημιών Α.Ε.” και εκινείτο στην αυτή ως άνω οδό με αντίθετη κατεύθυνση. Στο 4ο χιλιόμετρο της ως άνω οδού από αποκλειστική υπαιτιότητα του πρώτου εναγομένου, όπως δέχθηκε το πρωτοβάθμιο δικαστήριο με την εκκαλουμένη απόφασή του, για την οποία δεν υπάρχει λόγος εφέσεως, συγκρούστηκαν τα δύο οχήματα, αφού το αυτοκίνητο του πρώτου εναγομένου προσέκρουσε με το εμπρόσθιο πλάγιο δεξιό μέρος του στο εμπρόσθιο δεξιό μέρος του οχήματος της πρώτης ενάγουσας. Αποτέλεσμα του ως άνω τροχαίου ατυχήματος ήταν να τραυματισθούν η τελευταία και τα ανήλικα τέκνα αυτής … και …”. Ακόμη δέχτηκε ότι: “Περαιτέρω αποδείχθηκε ότι η σύγκρουση του με αριθμό κυκλοφορίας … ΙΧΕ αυτοκινήτου, το οποίο οδηγούσε η πρώτη ενάγουσα με το υπ’ αριθμ. κυκλοφορίας … ΙΧΕ αυτοκίνητο, το οποίο οδηγούσε ο πρώτος εναγόμενος, υπήρξε σφοδρή αφού, ως προκύπτει από την έκθεση αυτοψίας τροχαίου ατυχήματος, το ΙΧΕ αυτοκίνητο της πρώτης ενάγουσας υπέστη ολοσχερή καταστροφή, το δε άλλο αυτοκίνητο υπέστη βλάβη στην εμπρόσθια δεξιά πλευρά (πόρτα συνοδηγού, δεξιό φτερό, τροχό, καπώ, παρμπρίζ, προφυλακτήρα, φανάρια, ασφαλείας (άνοιξε ο αερόσακος στη θέση του οδηγού) και από κανένα στοιχείο δεν προέκυψε ότι τα ανήλικα τέκνα δεν ήταν προσδεδεμένα με ζώνη ασφαλείας. Εξ άλλου και τυχόν παράλειψη χρήσεως ζώνης ασφαλείας λόγω της σφοδρότητας της σύγκρουσης με συνέπεια και την ολοσχερή καταστροφή του ΙΧΕ αυτοκινήτου, το οποίο οδηγούσε η πρώτη ενάγουσα και επέβαιναν τα ανήλικα τέκνα της, δεν συνδέεται αιτιωδώς με τις προκληθείσες κακώσεις στους δεύτερο και τρίτο ενάγοντες, οι οποίες θα επέρχονταν και αν ακόμη οι παθόντες αυτοί έκαναν χρήση των ζωνών ασφαλείας. Κατά συνέπεια, δεν υφίσταται συντρέχον πταίσμα των πρώτης και πέμπτου των εναγόντων στην πρόκληση ζημίας των εποπτευομένων από αυτούς ανηλίκων τέκνων τους, καθ’ όσον δεν παρέλειψαν την υποχρέωση εποπτείας αυτών”. Έτσι όπως έκρινε το εφετείο διέλαβε στην απόφασή του αναφορικά με τα κρίσιμα και ουσιώδη ζητήματα της συνυπαιτιότητας των ανηλίκων από την μη χρησιμοποίηση της ζώνης ασφαλείας και των γονέων τους από την παραμέληση της εποπτείας αυτών, όπως και για την έκταση των ζημιών από τη τις βλάβες των συγκρουσθέντων οχημάτων, επαρκείς σαφείς και χωρίς αντιφάσεις αιτιολογίες με αποτέλεσμα να είναι εφικτός ο αναιρετικός έλεγχος για την ορθή η όχι εφαρμογή των διατάξεων που εφαρμόστηκαν Ειδικότερα στην προσβαλλόμενη απόφαση σαφώς αναφέρεται ότι η σύγκρουση ήταν τόσο σφοδρή ώστε να μην είναι δυνατόν να αποτραπεί ο τραυματισμός των επιβαινόντων στο αυτοκίνητο της πρώτης ενάγουσας με την χρησιμοποίηση της ζώνης ασφαλείας και την μη χρησιμοποίηση της θέσεως του συνοδηγού από τον ένα ανήλικο, ενώ γίνεται και σαφής αναφορά των βλαβών του ως άνω αυτοκινήτου, από τις οποίες πλήρως δικαιολογείται το συμπέρασμα ότι η καταστροφή του ήταν ολική. Με τις ως άνω παραδοχές του Εφετείου τα αποδεικτικό πόρισμα αυτού είναι πλήρες και σαφές και θεμελιώνει τη βάση για την εφαρμογή των διατάξεων που εφαρμόστηκαν με συνέπεια οι ελλείψεις, ασάφειες και αντιφάσεις που επικαλούνται οι αναιρεσείοντες να μην ασκούν καμία επιρροή στη δίκη πέραν του ότι με αυτές πλήττεται και η ανέλεγκτη αναιρετικά κρίση του δικαστηρίου για πράγματα. Επομένως, το Εφετείο δεν στέρησε την απόφασή του από νόμιμη βάση και δεν παραβίασε εκ πλαγίου τις διατάξεις που επικαλούνται οι αναιρεσείοντες με τον τέταρτο, από τον αριθμό 19 του άρθρου 559 Κ.Πολ.Δ., λόγο της αναίρεσης, ο οποίος και πρέπει να απορριφθεί ως ουσιαστικά αβάσιμος.
Με τον έκτο λόγο της αναίρεσης αποδίδεται στην προσβαλλόμενη απόφαση η πλημμέλεια από το άρθρο 559 αρ. 18 και 19 Κ.Πολ.Δ. με την αιτίαση ότι το Εφετείο παρά το νόμο δεν αποφάνθηκε για το αίτημα των αναιρεσειόντων για την καταδίκη του πέμπτου αναιρεσίβλητου στα δικαστικά έξοδα αν και απορρίφθηκε η έφεσή του. Με τις αιτιάσεις αυτές ιδρύεται, κατ’ εκτίμηση του αναιρετηρίου μόνο ο λόγος αναιρέσεως της περιπτώσεως 9 του άρθρου 559 Κ.Πολ.Δ., ο οποίος όμως είναι προεχόντως ουσιαστικά αβάσιμος και πρέπει να απορριφθεί εφόσον όπως προκύπτει από την προσβαλλόμενη απόφαση η έφεση όλων των εκκαλούντων και συνεπώς και του πέμπτου από αυτούς έγινε δεκτή, εξαφανίστηκε η εκκαλούμενη με αυτήν απόφαση και εξετάστηκε η υπόθεση από την αρχή ως προς όλους τους διαδίκους. Κατόπιν αυτών, κατά παραδοχή του ως άνω πέμπτου λόγου της αναίρεσης των περιπτώσεων 1 και 14 Κ.Πολ.Δ., πρέπει να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση μόνο ως προς το μέρος της που αφορά την επιδίκαση χρηματικής ικανοποίησης για ηθική βλάβη της πρώτης αναιρεσίβλητης, να παραπεμφθεί η υπόθεση κατά το μέρος που αναιρέθηκε στο ίδιο δικαστήριο που την εξέδωσε, του οποίου είναι δυνατή η σύνθεση από άλλους δικαστές εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως και να καταδικαστούν οι αναιρεσίβλητοι σε μέρος των δικαστικών εξόδων των αναιρεσειόντων λόγω της μερικής νίκης και ήττας τους (άρθρ. 178, 183 Κ.Πολ.Δ.).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί την 280/2009 απόφαση του Εφετείου Αθηνών κατά το μέρος της που αναφέρεται στο πρακτικό.
Παραπέμπει την υπόθεση κατά το μέρος που αναιρέθηκε στο ίδιο Εφετείο Αθηνών, το οποίο θα συγκροτηθεί από άλλους δικαστές εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως.
Καταδικάζει τους αναιρεσίβλητους σε μέρος των δικαστικών εξόδων των αναιρεσειόντων, τα οποία ορίζει στο ποσό των χιλίων (1.000) ευρώ.
Κρίθηκε
——————————-
…