ΟΝΟΥΦΡΙΟΣ ΟΝΟΥΦΡΙΑΔΗΣ:ΜΙΑ ΕΜΒΛΗΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Ο ΙΔΡΥΤΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΗΣ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΥ ΣΧΟΛΗΣ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ Γιάννης Μ. Κοτζαμανίδης

ΟΝΟΥΦΡΙΟΣ ΟΝΟΥΦΡΙΑΔΗΣ:
ΜΙΑ ΕΜΒΛΗΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Ο ΙΔΡΥΤΗΣ
ΤΗΣ ΔΙΚΗΣ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΥ ΣΧΟΛΗΣ
ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
Ήταν άνοιξη του 1983, όταν, νέος τότε, Δικηγόρος, στα πρώτα βήματα της στα-
διοδρομίας μου, για πρώτη φορά, γνώρισα τον μεγάλο άνθρωπο, τον σπουδαίο νο-
μικό και μαχητικό υπερασπιστή του Δικαίου, Ονούφριο Ονουφριάδη, σφίγγοντάς
του το χέρι, με βαθύτατη συγκίνηση, απέραντο σεβασμό και προσωπικό δέος.
Λίγο πιο πριν με είχε υποδεχθεί στο σπίτι του στην Αθήνα, όπου ο ίδιος με κά-
λεσε, για να συζητήσουμε από κοντά ένα ιδιόρρυθμο νομικό ζήτημα, το οποίο με
απασχολούσε, στα πλαίσια χειρισμού υποθέσεως, που μου είχε ανατεθεί. Του είχα
τηλεφωνήσει από την Θεσσαλονίκη, ζητώντας την άποψή του και, όταν πληροφο-
ρήθηκε, ότι πρόκειται να κατέβω στην Αθήνα, μου επέβαλε, κατά κυριολεξίαν, να
τον συναντήσω από κοντά, γιατί «ήθελε να με γνωρίσει και να με & στρατολογή-
σει στον προσωπικό του αγώνα, για την ποιοτική αναβάθμιση και τον νομολογιακό
εξορθολογισμό των τροχαίων ατυχημάτων».
Είχαν προηγηθεί πλείστες όσες τηλεφωνικές μας συνομιλίες, στα πλαίσια των
οποίων με απόλυτη ευγένεια, ειλικρινή προθυμία, απεριόριστη υπομονή και αληθινό
ενδιαφέρον, που προσέφερε γενναιόδωρα τις πληροφορίες, που του ζητούσα, κα-
ταθέτοντάς μου, ταυτόχρονα, και την δική του, πάντοτε έγκυρη και τεκμηριωμένα
θεμελιωμένη άποψη.
Το ίδιο, φυσικά, με την ίδια ευγένεια και προθυμία, έκανε και για όλους τους συ-
ναδέλφους, οι οποίοι, για παραπλήσιους λόγους, τον ενοχλούσαν από όλες τις γω-
νιές της Ελλάδας, λαμβάνοντας & άτοκα και & ανεπίστρεπτα δάνεια από τον
απέραντο πλούτο της νομικής του σοφίας και ευθυκρισίας.
Έκτοτε συναντηθήκαμε αρκετές φορές και ανταλλάξαμε απόψεις, με κορυφαία
στιγμή το ιστορικό Συνέδριο για το Συγκοινωνιακό και Ασφαλιστικό Δίκαιο στη Βέ-
ροια, όπου με τίμησε, προτείνοντας με εισηγητή για το ζήτημα της αποζημίωσης
από το άρθρο 931 ΑΚ.
Η συνάντηση, όμως, αυτή της άνοιξης του 1983 και τα όσα, σε πνεύμα ειλικρι-
νούς φιλίας και αμφίπλευρου ενδιαφέροντος, ανταλλάξαμε, με τον μεγάλο αυτόν
δάσκαλο και πρωτοπόρο σκαπανέα του λεγόμενου «Αυτοκινητικού Δικαίου», σημά-
δεψε, κυριολεκτικά, την μετέπειτα επαγγελματική μου σταδιοδρομία και την γενι-
κότερη φιλοσοφία μου, σχετικά με τον χειρισμό των υποθέσεων αποζημιώσεως από
τροχαία αυτοκινητικά ατυχήματα.
Είχα τότε αρχίσει να χειρίζομαι υποθέσεις τροχαίων ατυχημάτων, με μια «αιρε-
τική» και & «ανορθόδοξη» για τα δεδομένα της τότε εποχής, νοοτροπία.
Δεν εννοούσα, σε καμμία απολύτως περίπτωση, να δεχθώ την πάγια και & επί-
σημη άποψη και αντίληψη, που επικρατούσε σε Δικαστήρια, Δικηγόρους και Ασφα-
λιστικές Εταιρείες, ότι δηλαδή οι υποθέσεις τροχαίων ατυχημάτων ήταν ένα, κατά
το μάλλον ή ήττον, «εξωνομικό» αντικείμενο, το οποίο μπορούσαν άνετα να χειρι-
σθούν «λαμαρινάδες», πρωτόπειροι Δικαστές και μειωμένης νομικής κατάρτισης Δι-
κηγόροι.
Πίστευα και εξακολουθώ, να πιστεύω μέχρι σήμερα, ότι το Δίκαιο των Τροχαίων
Ατυχημάτων και το συναφές μ αυτό Ασφαλιστικό Δίκαιο, είναι ένα κατ εξοχήν νο-
μικό αντικείμενο, με ευρύτατες προεκτάσεις και δυσεπίλυτα θεωρητικά και νομο-
λογιακά ζητήματα, που απαιτούν βαθύτατη γνώση, ιδιαίτερη κατάρτιση, συνεχή
ενημέρωση και ενεργό συμμετοχή στο δημόσιο διάλογο, σχετικά με την οικεία ερ-
μηνεία και εφαρμογή του Νόμου.
Το «μικρόβιο», λοιπόν, αυτό μου μετέδωσε ένας πραγματικά μεγάλος άν-
θρωπος, νομικός και μαχητικός υπερασπιστής του Δικαίου: Ο ιστορικός εκδότης του
περιοδικού «ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΙΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ», Ονούφριος Ονουφριά-
δης.
Με τα άρθρα και τις αποφάσεις, που δημοσίευε στο μοναδικό και ιστορικά ανε-
πανάληπτο νομικό του περιοδικό, τις προσωπικές του παραινέσεις και συμβουλές,
αλλά και την ασυμβίβαστη και μαχητική προβολή και υπεράσπιση των απόψεών του,
που γι αυτόν αποτελούσε, κυριολεκτικά, στάση ζωής, έμαθε σε όλους μας να μην
αρκούμαστε στον εύκολο και ανέξοδο δρόμο της ουσιαστικής μόνον αντιμετώπισης
των υποθέσεων, αλλά να θεμελιώνουμε νομικά και νομολογιακά κάθε ισχυρισμό
μας.
Με τον τρόπο αυτό ο Ονούφριος Ονουφριάδης δημιούργησε την δική του Σχολή
μιας πραγματικά πρωτοποριακής, για την εποχή της, γενιάς δικηγόρων, οι οποίοι
απέρριψαν μετά βδελυγμίας τον ρόλο του «λαμαρινά» και αυτοπροήχθησαν σε πε-
φωτισμένους υπηρέτες της νομικής επιστήμης, της θεωρίας και της νομολογίας και
κατέστησαν το αντικείμενο των τροχαίων ατυχημάτων ζήτημα αέναου νομικού δια-
λόγου και αφετηρία παραγωγής μιας συνεχώς εξελισσόμενης και βελτιούμενης
εξειδικευμένης νομολογίας.
Πολύ σύντομα η «ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ» εξελίχθηκε στο
… «επίσημο ιδεολογικό όργανο» της ιδιότυπης αυτής κίνησης Δικαστών, Δικηγό-
ρων και μελών του ευρύτερου νομικού χώρου.
Ολοι θεωρούσαν καθήκον τους, να συμμετέχουν στον επιστημονικά αναβαθμι-
σμένο νομικό διάλογο, που διεξάγονταν από τις στήλες του περιοδικού αυτού, να
στέλνουν προς δημοσίευση τις αποφάσεις των Δικαστηρίων της περιφέρειάς τους,
καθώς επίσης και άρθρα με τις προσωπικές απόψεις και θέσεις τους, για τα ζητή-
ματα, που απασχολούσαν τους χειριστές και εφαρμοστές του Δικαίου των τροχαίων
ατυχημάτων.
Παράλληλα οι άξιοι μαθητές του Ονούφριου Ονουφριάδη, κάνοντας πράξη όλα
τα παραπάνω, στα πλαίσια του χειρισμού των υποθέσεων, που αναλάμβαναν στα
αρμόδια Ποινικά και Πολιτικά Δικαστήρια, με τις προτάσεις και τα υπομνήματά τους
μετέφεραν εκεί τον νομικό πλούτο, που είχαν διδαχθεί με τον τρόπο, που προανα-
φέρθηκε, παράγοντας, έτσι, έναν νέο δημιουργικό διάλογο, με τους Δικαστές, οι
οποίοι υποχρεώνονταν να απαντήσουν στα νομικά αυτά ζητήματα, παράγοντας, με
την σειρά τους, την Νομολογία, που ήδη σήμερα είναι κτήμα όλων μας.
Σπουδαίοι Δικαστές, οι οποίοι σήμερα βαίνουν προς την δύση της σταδιοδρο-
μίας τους και άφησαν πίσω τους ένα λαμπρό και πραγματικά έξοχο και δακτυλο-
δεικτούμενο έργο, μου εκμυστηρεύθηκαν, κατά καιρούς, ότι «ενώ μπήκαν στην
διαδικασία του Ν. 733/1977, για να κάνουν το αγροτικό τους με τους «λαμαρινά-
δες», βρήκαν μπροστά τους τον Ονουφριάδη και τους μαθητές του, με αποτέλεσμα
η θητεία τους αυτή, να εξελιχθεί σε ένα πολύτιμο Σχολείο και να εκτινάξει στα ύψη
την καριέρα τους και την απόδοσή τους».
Με δεδομένο δε, ότι τότε δεν υπήρχε η ηλεκτρονική νομική πληροφόρηση, πλεί-
στοι όσοι Δικαστές είχαν, κατά καιρούς, ζητήσει ευγενικά την άδειά μου, να κρατή-
σουν απ’ τα σχετικά μου τις προσαχθείσες εκ μέρους μου φωτοτυπίες της
Νομολογίας απ το περιοδικό «ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ», προ-
κειμένου, να τις χρησιμοποιήσουν σε επόμενες υποθέσεις, για τις οποίες επρόκειτο
να επιληφθούν.
Αυτή η τελειομανία και αυτός ο συγκεκριμένος τρόπος αντιμετώπισης των υπο-
θέσεων τροχαίων αυτοκινητικών ατυχημάτων, συνεχίζει να σημαδεύει μέχρι και σή-
μερα, τόσο εμένα προσωπικά, όσο και άλλους συναδέλφους μου & μαθητές του
Ονούφριου Ονουφριάδη.
Σε εποχές μάλιστα θεωρητικής και νομικής υπεραπλούστευσης, η συγκεκριμένη
αυτή πρακτική και νοοτροπία έχει αρχίσει να ενοχλεί, όλους όσους, ενδεχομέ-
νως, ενδόμυχα επιθυμούν να επιστρέψουμε στην παλιά καλή εποχή των «λαμα-
ρινάδων»!!!!
Όλα τα παραπάνω αποτελούν την προσωπική μου κατάθεση και μαρτυρία, για
την προσωπικότητα και το έργο του Ονούφριου Ονουφριάδη, που, δυστυχώς, έφυγε
πρόσφατα από κοντά μας, αφήνοντας πίσω του δυσαναπλήρωτο κενό και καθι-
στώντας τον νομικό κόσμο απελπιστικά φτωχότερο, όπως, άλλωστε, συμβαίνει κάθε
φορά, που «αναχωρούν» σπουδαίοι και χαρισματικοί άνθρωποι, με ιδέες, αρχές και
αξίες, τις οποίες υπερασπίζονται μαχητικά και ασυμβίβαστα σε όλη τους την ζωή.
Στον Ονούφριο Ονουφριάδη οφείλουν ένα μεγάλο ευχαριστώ όλα τα θύματα
των τροχαίων ατυχημάτων, που κατόρθωσαν να επιτύχουν μια ορθή και δίκαιη δι-
καστική κρίση και να λάβουν μια αξιοπρεπή και ανάλογη αποζημίωση.
Κι αυτό γιατί αυτός είναι εκείνος, που οραματίστηκε, επιδίωξε και, εν τέλει, πέ-
τυχε να επιβάλει μια ορθή, ευνοϊκή και δίκαιη, για τους «αδυνάτους» αυτούς συμ-
πολίτες μας, νομολογία, που αποτέλεσε και τον ασφαλή οδηγό, ο οποίος οδήγησε
στην απονομή του δικαίου, που τους αναλογούσε.
Ο Ονούφριος Ονουφριάδης δεν δίστασε, ούτε προς στιγμήν, με άρθρα και προ-
σωπικές απόψεις, που δημοσίευσε, να συγκρουσθεί με εσφαλμένες θεωρητικές και
νομολογιακές, θέσεις και απόψεις, που εξυπηρετούσαν σκοπιμότητες και συμφέ-
ροντα των ισχυρών, με καυστικά, αυστηρά και σκληρά, σε ορισμένες περιπτώσεις,
σχόλια, που προκάλεσαν ιδιαίτερη εντύπωση και τάραξαν, σε πολλές περιπτώσεις,
τα λιμνάζοντα ύδατα των κατεστημένων και αναχρονιστικών αντιλήψεων, στον
χώρο του δικαίου της αποζημιώσεως από τροχαία αυτοκινητικά ατυχήματα.
Ενδεικτικά μονάχα μπορεί να αναφερθεί το άκρως αποκαλυπτικό και επιβεβαι-
ωτικό όλων των παραπάνω γεγονός, ότι, αν σήμερα επιδικάζεται αποζημίωση από
την διάταξη του άρθρου 931 Α.Κ., αυτό, ασφαλώς και βεβαίως, οφείλεται, κατά μέ-
γιστο βαθμό, στον Ονούφριο Ονουφριάδη.
Κι αυτό γιατί ήταν εκείνος που με τους μακροχρόνιους αγώνες, τα άρθρα και τα
σχόλια, που δημοσίευσε και προέβαλε μέσα από τις στήλες του περιοδικού του, κα-
τόρθωσε να φέρει τα πάνω κάτω στην Νομολογία του Αρείου Πάγου, η οποία μέχρι
τότε απέρριπτε τα σχετικά αγωγικά κονδύλια, ως αόριστα και νόμω αβάσιμα, αξιώ-
νοντας την αναγραφή στοιχείων, τα οποία αντικειμενικά ήταν ανέφικτο να συμπε-
ριληφθούν σε οποιοδήποτε, ακόμη και στο τελειότερο και πλέον άρτιο δικόγραφο.
Σ αυτόν επίσης οφείλεται η ευρεία εφαρμογή του άρθρου 930 παρ. 3 Α.Κ., η επι-
δίκαση υψηλών ποσών για αποζημίωση από χρηματική ικανοποίηση, λόγω ψυχικής
οδύνης κλπ.
Ο Ονούφριος Ονουφριάδης έφυγε, αλλά, ευτυχώς, για όλους μας άφησε πίσω
του πλούσιο έργο, που θα μας συνοδεύει και θα μας ενισχύει μέχρι το τέλος της
σταδιοδρομίας μας.
Παράλληλα, μας εξόπλισε και με το μόνο ασφαλές μέσο νομικής και επαγγελ-
ματικής επιβίωσης, δηλαδή την πραγματική αγάπη γι αυτό, με το οποίο ασχολού-
μαστε, την ασυμβίβαστη και μαχητική διάθεση να υποστηρίζουμε το ορθό και το
δίκαιο ανεξαρτήτως κόστους, το ήθος και, τέλος, τα νομικά και κοινωνικά εκείνα
κριτήρια, που καθιστούν επωφελείς για το σύνολο τους λειτουργούς και συλλει-
τουργούς της Δικαιοσύνης, καθιστώντας την πολύτιμο αγαθό για όσους προσφεύ-
γουν σ αυτήν.
Στους άξιους συνεχιστές του, στον Μιχάλη, τον Στρατή, την Μαρία και το υπό-
λοιπο εξειδικευμένο επιτελείο της «ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ»,
πέρα από τη βαθύτατη θλίψη μου, για την δυσαναπλήρωτη απώλεια της εμβλημα-
τικής αυτής προσωπικότητας και του μεγάλου μέντορα όλων μας, τον οποίον θεωρώ
και εγώ δικό μου άνθρωπο, εύχομαι να έχουν την δύναμη, την θέληση, το κουράγιο
και την ίδια μ αυτόν μαχητική διάθεση, να συνεχίσουν το έργο του, τους αγώνες και
την παρακαταθήκη, που τους άφησε.
Είναι αυτονόητο, ότι, όλοι εμείς οι μαθητές της μεγάλης Σχολής του Ονούφριου
θα είμαστε πάντοτε κοντά τους, συμμαχητές και συναγωνιστές στον καλό και δίκαιο
αγώνα, που αυτός, πρώτος, μας δίδαξε.

Γιάννης Μ. Κοτζαμανίδης
Δικηγόρος Θεσσαλονίκης