Η «δαμόκλειος σπάθη» των πειθαρχικών του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών επικρέμαται πλέον πάνω από τους δικηγόρους της χώρας, μετά την αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου ώστε να καταστεί δυνατή η αυτεπάγγελτη δίωξη από τον Πρόεδρο των Πειθαρχικών Συμβουλίων (ν. 4938/2022). Η αλλαγή στο πειθαρχικό δίκαιο ήρθε μετά από παρεμβάσεις του ΔΣΑ, και ήδη έχει γεννήσει σειρά πειθαρχικών διώξεων σε βάρος γνωστών δικηγόρων για υποθέσεις έντονου κοινωνικού ενδιαφέροντος, που είδαν και βλέπουν το φως της δημοσιότητας, όπως υποθέσεις σχετικά με τηλεδίκες, ανηλίκους, κακοποιημένες γυναίκες, διαρροή προανακριτικού υλικού, κλπ.
Με βάση τα στοιχεία του ΔΣΑ κατά τη διάρκεια της νέας θητείας των πειθαρχικών συμβουλίων από 1.4.2022 μέχρι και σήμερα:
-υποβλήθηκαν 173 συνολικά αναφορές και εξ΄ αυτών:
2) Παραπέμφθηκαν συνολικά σε πειθαρχικό συμβούλιο 71 δικηγόροι,
ενώ οι 61 είναι παραπομπή κατόπιν ποινικής δίωξης και αυτεπάγγελτης δίωξης από τον πρόεδρο της Ολομέλειας των πειθαρχικών συμβουλίων Ζήση Κωνσταντίνου και
3) Εκκρεμούν ακόμη ενώπιον των εισηγητών για έκδοση πορίσματος 90 αναφορές.
Στον ΔΣΑ λειτουργούν οκτώ (8) Πρωτοβάθμια Πειθαρχικά Συμβούλια, “συγκροτούνται από αξιόλογους και έμπειρους συναδέλφους, κατόπιν κλήρωσης στην πλειοψηφία τους, που διενεργείται από το Εφετείο Αθηνών, οι οποίοι επιτελούν το έργο τους χωρίς οποιαδήποτε αμοιβή.
Στόχος είναι η εύρυθμη λειτουργία των Πειθαρχικών Συμβουλίων, ώστε να αντιμετωπίζουν άμεσα τυχόν αντιδεοντολογικές συμπεριφορές, με την κίνηση της σχετικής διαδικασίας και η εκδίκαση των υποθέσεων, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον Κώδικα”.
Η αλλαγή
Τελικά μετά από παρεμβάσεις τροποποιήθηκαν εκ νέου διατάξεις του πειθαρχικού δικαίου, ώστε να καταστεί δυνατή η αυτεπάγγελτη δίωξη από τον Πρόεδρο των Πειθαρχικών Συμβουλίων (ν. 4938/2022). Να λυθούν δηλαδή τα χέρια του πειθαρχικού να παρεμβαίνει αυτεπαγγέλτως. Γι’ αυτό και είδαμε το τελευταίο διάστημα πλειάδα παρεμβάσεων.
Κίνδυνος παραγραφών
Στο πλαίσιο αυτό αξιοποιήθηκε η δυνατότητα που παρέσχε ο ν. 4938/2022 για τον ορισμό ενός μέλους του Διοικητικού Συμβουλίου ως Συντονιστή Πειθαρχικών Τμημάτων και ορίστηκε στη θέση αυτή η Σύμβουλος του ΔΣ του ΔΣΑ Μαρινέττα Γούναρη – Χατζησαράντου, αναλαμβάνοντας το έργο της εποπτείας της γραμματείας του Πειθαρχικού Συμβουλίου και του συντονισμού των πειθαρχικών τμημάτων του Πειθαρχικού Συμβουλίου”.
Το πλαίσιο που θέτει ο ΔΣΑ
Ο ΔΣΑ θέτει και το πλαίσιο πάνω στο οποίο θα πρέπει να κινούνται οι δικηγόροι : “…Ο Δικηγόρος, ως δημόσιος λειτουργός, συμπράττων λειτουργός της Δικαιοσύνης, έχει χρέος να αγωνίζεται για την καλή λειτουργία της και την εξύψωση του κύρους της. Το λειτούργημά του αποτελεί θεμέλιο του κράτους δικαίου. Απαραίτητη προϋπόθεση για την λυσιτελή άσκηση του λειτουργήματός του αποτελεί η πιστή εφαρμογή του Κώδικα Δικηγόρων και του Κώδικα Δεοντολογίας. Η αξιοπρέπεια του δικηγόρου και οι καθαρές σχέσεις με την κοινωνία και τους συναδέλφους είναι αδιαπραγμάτευτες.
Στην κατεύθυνση αυτή, σημαντικός είναι ο ρόλος των Πειθαρχικών Συμβουλίων των Δικηγορικών Συλλόγων, τα οποία έχουν επιφορτιστεί, από το νόμο, για τον έλεγχο αντιδεοντολογικών συμπεριφορών, που απάδουν του κύρους του λειτουργήματος και αντίκεινται στις κείμενες πειθαρχικού χαρακτήρα διατάξεις….
Πέραν του δικαιοδοτικού έργου των Πειθαρχικών Συμβουλίων, σημαντική θέση κατέχει η διοικητική υποστήριξη του έργου τους.
Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται: η πολτοποίηση και αρχειοθέτηση των παλαιών υποθέσεων με συνέπεια την απελευθέρωση του χώρου στα αρμόδια Τμήματα, το καθηκοντολόγιο των διοικητικών υπαλλήλων, η διανομή νέων κωδίκων στους προέδρους, οι τακτικές συναντήσεις της Συντονίστριας τόσο με τους Προέδρους και τα Μέλη των Πειθαρχικών Συμβουλίων, όσο και με τους γραμματείς-συναδέλφους των Τμημάτων, οι σαφείς οδηγίες προς αποφυγή εξόδων που βαρύνουν τον ΔΣΑ (ειδοποιήσεις μέσω αποστολής e-mail στα μέρη, ορισμό ρητών δικασίμων στις αιτούμενες αναβολές κλπ), τη διαρκή ενημέρωση από τις Εισαγγελίες Πρωτοδικών – Εφετών με λήψη συναφών δικογραφιών, κ.α.
Ο ΔΣΑ δεν έχει μείνει και δεν θα μείνει θεατής σε συμπεριφορές που απάδουν του κύρους του λειτουργήματος και μειώνουν την αξιοπρέπεια του δικηγόρου.
Αυτονόητο είναι ότι, τα Πειθαρχικά Συμβούλια ως προς τη δικαιοδοτική τους λειτουργία είναι ανεξάρτητα, αποφασίζουν σύμφωνα με το νόμο και τη συνείδηση των μελών τους και λειτουργούν αυτόνομα και χωρίς οποιαδήποτε παρέμβαση οιουδήποτε, ακόμα και του προέδρου και του Δ.Σ. του Δ.Σ.Α.
Συνεπώς, τα Πειθαρχικά Συμβούλια δεν πρέπει να αποτελέσουν πεδίο εντυπωσιασμού, αλλά πεδίο αυστηρής τήρησης του νόμου, του Κώδικα Δικηγόρων και των προβλεπόμενων σ’ αυτόν δικονομικών διατάξεων.
Ο Πρόεδρος και τα Μέλη του Πειθαρχικού Συμβουλίου, είναι, όπως ο νόμος επιβάλλει, οι φρουροί των κανόνων του Δικηγορικού Κώδικα και των φιλελεύθερων παραδόσεων του Δικηγορικού σώματος και του Δικηγορικού Λειτουργήματος”.
