1.Περικοπές Κύριων και Επικουρικών Συντάξεων
Κατάργηση Επιδομάτων Εορτών και Αδείας
Συνταγματικότητα αρ. 114 του ν. 4714/2020
Καταβολή εφάπαξ ποσού που αντιστοιχεί στις αξιώσεις που απορρέουν μόνο από τις περικοπές των κύριων συντάξεων
2.Απόσβεση των απαιτήσεων που απορρέουν
από την περικοπή των επικουρικών συντάξεων
και την κατάργηση των επιδομάτων εορτών και αδείας
για όσους δεν είχαν ασκήσει ένδικο βοήθημα
έως τη δημοσίευση του νόμου
3.Συμμόρφωση σε Δεδικασμένο
Για τη θέσπιση εκτάκτου μέτρου δημοσιονομικού χαρακτήρα
δεν απαιτείται η σύνταξη ειδικής επιστημονικής μελέτης,
αρκεί η σύνταξη αιτιολογικής έκθεσης
ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Με τις 2287-8/2015 αποφάσεις της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας κρίθηκε σε «πρότυπες δίκες» επί αγωγών αποζημιώσεως συνταξιούχων οργανισμών κοινωνικής ασφαλίσεως ότι οι διατάξεις των νόμων 4051/2012 και 4093/2012 με τις οποίες επιχειρήθηκε νέα, για πολλοστή φορά, περικοπή συνταξιοδοτικών παροχών της ίδιας ομάδας θιγομένων, χωρίς να έχει προηγηθεί εμπεριστατωμένη μελέτη αντίκεινται στα αρ. 2 παρ. 1, 4 παρ. 1 και 5, 22 παρ. 5, 25 παρ. 1 και 4, και 106 παρ. 1 του Συντάγματος και στο άρ. 1 του Π.Π.Π. της Ε.Σ.Δ.Α. και ορίστηκε ότι οι συνέπειες της αντισυνταγματικότητας των επίμαχων διατάξεων θα επέλθουν μετά την δημοσίευση των αποφάσεων αυτών (10.6.2015) και ότι η διαγνωσθείσα αντισυνταγματικότητα θα έχει αναδρομικό χαρακτήρα μόνον για τους ενάγοντες και όσους άλλους είχαν ασκήσει ένδικα μέσα ή βοηθήματα μέχρι το χρόνο αυτό. Με την 1891/2019 απόφαση της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας κρίθηκε συμβατή με το Σύνταγμα η ρύθμιση του άρθ. 14 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 4387/2016, σύμφωνα με την οποία οι κύριες συντάξεις που καταβάλλονταν κατά τη δημοσίευση του νόμου (παλαιές συντάξεις) θα ανέρχονται στο ύψος, στο οποίο αυτές είχαν διαμορφωθεί στις 31.12.2014 (με τις ανωτέρω, δηλαδή, περικοπές). Με την 1439/2020 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία δίκασε σε «πρότυπη» δίκη αγωγή αποζημιώσεως συνταξιούχων του Ε.Φ.Κ.Α. και του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. με αίτημα την επιδίκαση σε αυτούς αποζημιώσεως που αντιστοιχεί στις ανωτέρω περικοπές στις κύριες και στις επικουρικές τους συντάξεις καθώς και στα καταργηθέντα επιδόματα έγινε δεκτό ότι η θεσπισθείσα με την διάταξη του άρθρου 14 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 4387/2016 ρύθμιση είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα και την Ε.Σ.Δ.Α., όπως κρίθηκε με την 1891/2019 απόφαση, και ότι από τη δημοσίευση (12.5.2016) του ν. 4387/2016 και εφεξής οι ως άνω περικοπές έχουν ως νόμιμο έρεισμα τις οικείες διατάξεις του τελευταίου αυτού νόμου. Περαιτέρω, κρίθηκε ότι η ρύθμιση του άρθρου 14 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 4387/2016 δεν θεράπευσε την διαγνωσθείσα με τις ανωτέρω 2287 και 2288/2015 αποφάσεις αντισυνταγματικότητα, αλλά ισχύει από την δημοσίευση του ανωτέρω νόμου και εφεξής. Για το χρονικό διάστημα από 10.06.2015 έως 12.05.2016, με την θέσπιση του άρθ. 114 του ν. 4714/2020, όπως αντικαταστάθηκε από τότε που ίσχυσε με το άρθρο 34 του ν. 4734/2020, ο νομοθέτης προέβη στις εξής επιλογές: α) στην άτοκη καταβολή των ποσών που αντιστοιχούν στις περικοπές των κύριων συντάξεων, για το εν λόγω διάστημα σε όλους τους δικαιούχους ανεξαρτήτως αν αυτοί είχαν ασκήσει ή όχι ένδικα βοηθήματα ενώπιον των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων, με την καταβολή εφάπαξ ποσού καθώς και στην πρόβλεψη ότι τα ποσά αυτά είναι ανεκχώρητα και ακατάσχετα στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων και ότι δεν δεσμεύονται και δεν συμψηφίζονται με βεβαιωμένα χρέη, β) στην μη καταβολή των ποσών που αντιστοιχούν στις περικοπές των επικουρικών συντάξεων και στα καταργηθέντα επιδόματα εορτών και αδείας για το ίδιο χρονικό διάστημα και γ) στην απόσβεση των υπό στοιχείο β΄ αξιώσεων μόνον όμως για όσους συνταξιούχους δεν είχαν ασκήσει μέχρι την δημοσίευση του ν. 4714/2020 (31.7.2020) ένδικα βοηθήματα με αντικείμενο την ικανοποίηση των εν λόγω αξιώσεων.
Έννομο συμφέρον αιτούντων
Η Ομοσπονδία Συνταξιουχικών Τραπεζικών Οργανώσεων Ελλάδος (Ο.Σ.Τ.Ο.Ε.) ασκεί την αίτηση ακυρώσεως με έννομο συμφέρον, δεδομένων των καταστατικών σκοπών της. Ο δεύτερος και η τρίτη εκ των αιτούντων, συνταξιούχοι του e-Ε.Φ.Κ.Α. και του Ε.Τ.Ε.Α.Π., χωρίς έννομο συμφέρον παραπονούνται για την απόσβεση που η καταβολή των ποσών που αντιστοιχούν σε μειώσεις των κύριων συντάξεων έχει για τις αξιώσεις, οι οποίες αφορούν τις περικοπές των επικουρικών συντάξεων και τα καταργηθέντα επιδόματα αδείας και εορτών διότι εξαιρούνται από τη ρύθμιση αυτή, εφόσον έχουν ασκήσει αγωγές, για το σύνολο των απαιτήσεών τους πριν από την δημοσίευση του ν. 4714/2020. Ο τέταρτος αιτών, συνταξιούχος προσυνταξιοδοτικού καθεστώτος του ήδη ενταχθέντος στον e-Ε.Φ.Κ.Α., έχει έννομο συμφέρον ως προς όλα τα προβαλλόμενα αιτήματα, εν όψει του ότι άσκησε αγωγή ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων μετά την δημοσίευση του ν. 4714/2020.
Παραδεκτώς προβάλλονται λόγοι ακυρώσεως που αφορούν τη συνταγματικότητα ρυθμίσεων της εξουσιοδοτικής διάταξης, οι οποίες δεν επανελήφθησαν στην προσβαλλόμενη αλλά συνδέονται αρρήκτως με αυτήν
Παραδεκτώς με την αίτηση ακυρώσεως κατά της ΚΥΑ αμφισβητείται η συνταγματικότητα της διατάξεως της παρ. 4 του άρθρου 114 του ν. 4714/2020, όπως αντικαταστάθηκε, σχετικά με την προβλεπόμενη απόσβεση αξιώσεων για ποσά που αντιστοιχούν σε περικοπές, μειώσεις και καταργήσεις κύριων και επικουρικών συντάξεων και επιδομάτων αδείας και εορτών, παρόλο που η ρύθμιση περί αποσβέσεως δεν περιελήφθη στην προσβαλλόμενη, διότι η απόσβεση συνδέεται αρρήκτως με τον σκοπό και το όλο πλέγμα των διατάξεων του εν λόγω άρθρου, καθόσον αφενός μεν αποτελεί αυτόματη και αυτόθροη συνέπεια της καταβολής για όσους συνταξιούχους δεν είχαν προσφύγει στα δικαστήρια μέχρι την δημοσίευση του ν. 4714/2020 για να διεκδικήσουν ποσά αντίστοιχα με τις περικοπές των επικουρικών συντάξεων και τα καταργηθέντα επιδόματα εορτών και αδείας, αφετέρου δε αποτελεί, κατά τον νομοθέτη, την αναγκαία προϋπόθεση για να είναι δυνατή η εφαρμογή της ρυθμίσεως περί καταβολής των αντιστοιχούντων στις περικοπές των κύριων συντάξεων ποσών.
Δεδικασμένο απορρέει μόνο για τους διαδίκους της αρχικής δίκης,
ακόμη και επί πιλοτικής δίκης
Η κατ’ αρ. 95 παρ. 5 του Συντάγματος συμμόρφωση στις δικαστικές αποφάσεις αφορά μόνον εκείνους που διετέλεσαν διάδικοι στη σχετική δίκη, ακόμη και σε περίπτωση «πιλοτικής» δίκης, η απόφαση επί της οποίας δεσμεύει μόνον τους διαδίκους της συγκεκριμένης δίκης -τους αρχικούς και τους παρεμβάντες ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας. Εν προκειμένω, από τις αποφάσεις 2287 και 2288/2015 του Συμβουλίου της Επικρατείας δεν απορρέει δεδικασμένο για τους αιτούντες, εφόσον δεν είχαν την ιδιότητα του διαδίκου στις δίκες επί των οποίων εκδόθηκαν οι εν λόγω αποφάσεις.
Συμβατή με τα αρ. 25 παρ. 4 και αρ. 4 παρ. 5 του Συντάγματος
η ρύθμιση του άρθρου 114 του ν. 4714/2020
Για τη θέσπιση εκτάκτου μέτρου δημοσιονομικού χαρακτήρα δεν απαιτείται η σύνταξη ειδικής επιστημονικής μελέτης, αρκεί η σύνταξη αιτιολογικής έκθεσης
Το αρ. 114 του ν. 4714/2020, όπως αντικαταστάθηκε, θεσπίστηκε εν όψει της υποχρέωσης εναρμονίσεως προς την νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας με την ανάγκη τηρήσεως των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχειρίσεως και απέβλεψε στην εξισορρόπηση των συμφερόντων τόσο των συνταξιούχων όσο και του συνόλου του πληθυσμού της χώρας και στην κατά το δυνατόν ταχεία και οριστική εκκαθάριση αξιώσεων που ανάγονται σε συνταξιοδοτικές παροχές του παρελθόντος, ώστε να είναι δυνατός ο εκ μέρους του κράτους οικονομικός προγραμματισμός, λαμβανομένων υπόψη των περιορισμένων δημοσιονομικών δυνατοτήτων της χώρας, της σημαντικής επιβαρύνσεως της δημοσιονομικής καταστάσεως από τα «πρωτόγνωρα σε ύψος οικονομικά μέτρα στήριξης της κοινωνίας, της δημόσιας υγείας και της οικονομίας», που ελήφθησαν προς αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας του κορωνοϊού, του γεγονότος ότι οι προβλέψεις για την πορεία της ελληνικής οικονομίας κατά το έτος 2020 δεν είχαν λάβει υπόψη τα μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας που ελήφθησαν εκ των υστέρων ούτε το δημοσιονομικό κόστος της επίμαχης ρυθμίσεως, καθώς και της ανάγκης λήψεως μέτρων σημαντικού δημοσιονομικού κόστους, για την διαχείριση των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών και την ενίσχυση των αμυντικών συστημάτων της χώρας. Ο θεσπισθείς περιορισμός των χορηγουμένων ποσών που αφορούν ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα αναγόμενο στο παρελθόν, δεν έχει τον χαρακτήρα πάγιας κοινωνικοασφαλιστικής ρυθμίσεως και δεν θίγει τον πυρήνα του δικαιώματος στην κοινωνική ασφάλιση ούτε θέτει σε διακινδύνευση το επίπεδο αξιοπρεπούς διαβιώσεως των συνταξιούχων. Με το αρ. 114 του ν. 4714/2020 θεσπίζεται έκτακτο μέτρο δημοσιονομικού χαρακτήρα, το οποίο, ως εκ της φύσεώς του, δεν απαιτείται να συνοδεύεται από ειδική επιστημονική μελέτη,, αλλά αρκεί να συνοδεύεται από σχετική αιτιολογική έκθεση.
Συμβατή με τα αρ. 4 παρ. 1, 20 παρ. 1 και 26 του Συντάγματος
και αρ. 6 της ΕΣΔΑ η πρόβλεψη απόσβεσης αξιώσεων
όσων δεν είχαν ασκήσει ένδικα βοηθήματα
έως τη δημοσίευση του νόμου
Με το άρθρο 114 του ν. 4714/2020 προβλέφθηκε η χορήγηση ποσών που αντιστοιχούν στις περικοπές των κύριων συντάξεων και σε συνταξιούχους, οι οποίοι παρά το ότι είχαν υποστεί περικοπές τόσο στις κύριες όσο και στις επικουρικές συντάξεις τους, είχαν δε στερηθεί τα επιδόματα εορτών και αδείας, εν τούτοις, ούτε ύστερα από την δημοσίευση των ως άνω αποφάσεων, αλλά ούτε και ύστερα από την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016 και τη δημοσίευση των αφορωσών ρυθμίσεις του αποφάσεων του Δικαστηρίου είχαν προβεί στην άσκηση ενδίκου βοηθήματος για την ικανοποίηση των αξιώσεών τους. Ως αντιστάθμισμα ο νομοθέτης, ενόψει της ανάγκης τηρήσεως των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχειρίσεως και της σημαντικής επιβαρύνσεως της δημοσιονομικής καταστάσεως της χώρας λόγω απροβλέπτων καταστάσεων, αλλά και της ανάγκης για ταχεία και οριστική εκκαθάριση αξιώσεων που ανάγονται σε συνταξιοδοτικές παροχές του παρελθόντος, προέβλεψε ότι οι αξιώσεις που απορρέουν από την περικοπή επικουρικών συντάξεων και την κατάργηση τω επιδομάτων εορτών και αδείας για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα αποσβέννυνται μόνο για τους συνταξιούχους που δεν είχαν ασκήσει ένδικα βοηθήματα έως τη δημοσίευση του ν. 4714/2020. Αντιθέτως, ο νομοθέτης δεν έθιξε τις αξιώσεις όσων είχαν προσφύγει πριν από την δημοσίευση του ενώπιον των αρμοδίων δικαστηρίων, ούτε επεμβαίνει, καθ’ οιονδήποτε τρόπο, στις σχετικές εκκρεμείς δίκες. Συμβατή η ρύθμιση με τα άρθ. 4 παρ. 1, 20 παρ. 1 και 26 του Συντάγματος και το άρθρ. 6 παρ. 1 της Ε.Σ.Δ.Α..
Η απόσβεση των αξιώσεων που απορρέουν από τις επικουρικές συντάξεις και τα επιδόματα εορτών και αδείας για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και μόνο για όσους δεν είχαν ασκήσει ένδικα βοηθήματα έως τη δημοσίευση του νόμου δεν αντίκειται στο αρ. 1 ΠΠΠ ΕΣΔΑ ούτε στο αρ. 25 παρ. 1 εδ. δ του Συντάγματος
Συμβατή η προβλεπόμενη επέμβαση στην περιουσία όσων συνταξιούχων δεν είχαν ασκήσει ένδικα βοηθήματα για τις απορρέουσες από την περικοπή των επικουρικών συντάξεων και την κατάργηση των επιδομάτων αξιώσεις, εν όψει του ότι η απόσβεση αποβλέπει στη διαφύλαξη της δημοσιονομικής σταθερότητας. Το επίμαχο μέτρο δεν παρίσταται, κατ’ αρχήν, απρόσφορο, και μάλιστα προδήλως, ούτε προδήλως μη αναγκαίο και δεν χρειαζόταν να αναφερθούν στις οικείες αιτιολογικές εκθέσεις ειδικότερα οικονομικά στοιχεία ως προς τα μέτρα που έχουν ληφθεί για την αντιμετώπιση της πανδημίας ή για την άμυνα. Δεδομένου ότι η απόσβεση αφορά αφενός αξιώσεις απορρέουσες από την περικοπή ορισμένων συνταξιοδοτικών παροχών και για περιορισμένο χρονικό διάστημα και αφετέρου συνταξιούχους, οι οποίοι δεν είχαν ασκήσει ένδικα βοηθήματα για την ικανοποίηση των εν λόγω αξιώσεων και οι οποίοι λαμβάνουν σε σύντομο χρόνο το ποσό που αντιστοιχεί στις περικοπές των κύριων συντάξεών τους, απαλλασσόμενοι από την δικαστική δαπάνη για την άσκηση ενδίκων βοηθημάτων και την αναμονή της εκδόσεως δικαστικής αποφάσεως για να καταστεί δυνατή η ικανοποίηση των αξιώσεών τους, τηρείται, εν προκειμένω, η δίκαιη ισορροπία μεταξύ της προσβολής της περιουσίας των ανωτέρω συνταξιούχων και του δημοσίου συμφέροντος.
Απόφ.ΣΤΕ….
Για να διαβάσετε περισσότερα παρακαλώ συνδεθείτε συμπληρώνοντας τα στοιχειά σας 