Σύγκρουση Ρυμουλκού μετά Ρυμουλκουμένου με Δίκυκλο Μοτοποδήλατο – Ευθύνη εις Ολόκληρον Περισσότερων Ασφαλιστικών Εταιριών που ασφαλίζουν ξεχωριστά το Ρυμουλκό και το Ρυμουλκούμενο – Δικαίωμα Αναγωγής μεταξύ των Ασφαλιστικών Εταιρειών για τον Επιμερισμό της Ζημίας (κατ’ άρθρ. 927 ΑΚ)
1.Σύγκρουση Καθέτως Κινουμένων Ρυμουλκούμενου Οχήματος Μεταφοράς Υγρών Τροφίμων και Ελκυστήρα
με επικαθήμενο Ρυμουλκό Βυτιοφόρο (ως ενιαίος συρμός) με Βουλγάρικες Πινακίδες με Δίκυκλο Μοτοποδήλατο
2. Παραβίαση Ερυθρού Σηματοδότη από το Ρυμουλκό με Ρυμουλκούμενο Όχημα Αυξημένη ταχύτητα του Μοτοποδηλάτου
3. Αναιρετική Διαδικασία άρθρ. 559 αριθ. 19
Ανεπαρκείς Αιτιολογίες ως προς το θέμα υπαιτιότητας ή συνυπαιτιότητας των εμπλακέντων οδηγών των οχημάτων –
Δεκτός ο λόγος αναίρεσης
4. Ευθύνη εις Ολόκληρον
Περισσότερων Ασφαλιστικών Εταιριών που ασφαλίζουν ξεχωριστά το Ρυμουλκό και
ΞΕΧΩΡΙΣΤΑ το Ρυμουλκούμενο ως ενιαίο συρμό
5. Δικαίωμα Αναγωγής μεταξύ των Ασφαλιστικών Εταιρειών για τον Επιμερισμό της Ζημίας (κατ’ άρθρ. 927 ΑΚ)
Σύγκρουση Καθέτως Κινουμένων
Ρυμουλκούμενου Οχήματος Μεταφοράς Υγρών Τροφίμων και Ελκυστήρα με επικαθήμενο
Ρυμουλκό Βυτιοφόρο (ως ενιαίος συρμός) με Βουλγάρικες Πινακίδες με Δίκυκλο Μοτοποδήλατο
(Δημοσιεύεται στην ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ, τεύχος Νοέμβριος 2021)
Παραβίαση Ερυθρού Σηματοδότη από το Ρυμουλκό με Ρυμουλκούμενο Όχημα
Αυξημένη ταχύτητα του Μοτοποδηλάτου
Αναιρετική Διαδικασία άρθρ. 559 αριθ. 19
Ανεπαρκείς Αιτιολογίες ως προς το θέμα υπαιτιότητας ή συνυπαιτιότητας των εμπλακέντων οδηγών των οχημάτων –
Δεκτός ο λόγος αναίρεσης
Το Εφετείο με την προσβαλλόμενη απόφασή του δέχθηκε: α) συνυπαίτιο σε ποσοστό 60% τον οδηγό του ρυμουλκούμενου – ρυμουλκού και β) σε ποσοστό 40% (30% λόγω μη χρήσης κράνους και 10% λόγω αυξημένης ταχύτητας) τον θανόντα οδηγό του μοτοποδηλάτου.
Πρωτοδίκως κρίθηκε αποκλειστικά υπαίτιος ο θανών οδηγός του δίκυκλου μοτοποδηλάτου.
Κατά τις παραδοχές της προσβαλλόμενης απόφασης του Εφετείου συνυπαίτιοι του επίδικου θανατηφόρου τροχαίου κρίθηκαν αμφότεροι οι οδηγοί των εμπλακέντων οχημάτων. Ειδικότερα σε ποσοστό 60%, ο οδηγός του ρυμουλκού- ρυμουλκούμενου, ασφαλισμένου του ρυμουλκούμενου στην Βουλγάρικη ασφαλιστική εταιρία της οποίας νόμιμος αντίκλητος στην Ελλάδα είναι το αναιρεσείον Γραφείο Διεθνούς Ασφάλισης (ΓΔΑ) και του ρυμουλκού (βυτιοφόρου) ασφαλισμένο στην αναιρεσείουσα Ελληνική ασφαλιστική εταιρία, διότι παραβίασε τον ερυθρό σηματοδότη της πορείας του (παραβάσεις 330 εδ. β ΑΚ, 12 παρ.1, 19 1,2 ΚΟΚ), με αποτέλεσμα να αποκόψει την πορεία του θανόντος οδηγού του μοτοποδηλάτου. Και ο θανών οδηγός του δίκυκλου μοτοποδηλάτου σε ποσοστό 40% διότι επέδειξε αμελή συμπεριφορά καθώς εκινείτο με ταχύτητα η οποία δεν συμβάδιζε με τις κρατούσες στην περιοχή συνθήκες (εκινείτο με επιτρεπόμενη ταχύτητα περί τα 65 χλμ/ω πριν την πρόσκρουση του στο αιφνιδίως παρεμβληθέν φορτηγό στο ύψος του ρυμουλκού οπότε μειώθηκε στα 31 χλμ/ω, πλην όμως αυξημένη λόγω των κυκλοφοριακών συνθηκών), δεν φορούσε κράνος ασφαλείας, δεν προέβη σε έλεγχο των οχημάτων που ήδη κινούνταν κάθετα με την κατεύθυνσή του , με αποτέλεσμα να μην προβεί σε τροχοπέδηση, η οποία ήταν σε κάθε περίπτωση περιορισμένη λόγω της υδρολίσθησης και να επιπέσει επί του ρυμουλκού, με αποτέλεσμα τον θανάσιμο τραυματισμό του. Εξάλλου, ο θανών οδηγός δεν φορούσε κράνος ασφαλείας (παράβαση 12.6 ΚΟΚ) και ο θάνατός προήλθε λόγω των κρανιοεγκεφαλικών κακώσεων που υπέστη και συνεπώς συνέβαλε από υπαιτιότητά του και αμέλεια στην επέλευση του θανάτου του σε ποσοστό 30%, ενώ εκινείτο με ταχύτητα αυξημένη ενόψει της σφοδρότητας της σύγκρουσης, το είδος και την έκταση των ζημιών των οχημάτων, ώστε βαρύνεται με έτερο ποσοστό 10% για τον λόγο αυτό),.
Έτσι, που έκρινε το Εφετείο ως προς το κρίσιμο ζήτημα της υπαιτιότητας-συνυπαιτιότητας των οδηγών των εμπλακέντων οχημάτων, παραβίασε εκ πλαγίου τις διατάξεις των άρθρων 6 παρ.1, 12 παρ.1, 19 παρ.1,2 ΚΟΚ και 914, 300, 330 ΑΚ και διέλαβε ανεπαρκείς αιτιολογίες, καθώς: 1) ενώ δέχεται ότι ο οδηγός του φορτηγού κινούμενος στην ΠΕΟ Πατρών – Πύργου προς Πύργο, φθάνοντας στο ύψος της διασταύρωσης με ανώνυμη οδό που οδηγεί προς το Νέο Λιμάνι Πατρών, τοποθέτησε το όχημά του στην εσωτερική (αριστερή) λωρίδα του ρεύματός του προκειμένου να κινηθεί αριστερά προς Νέο Λιμάνι, ότι ο σηματοδότης της κατεύθυνσής του έδειχνε ερυθρό φως υπό τη μορφή βέλους και ότι παρασυρθείς από την κίνηση των οχημάτων που εκινούντο ευθεία (με πράσινο σηματοδότη) “ξεκίνησε’’ την πορεία του με ερυθρό σηματοδότη, στη συνέχεια δέχεται ότι <καθ’ όν χρόνον απέκοψε την πορεία του μοτοποδηλάτου…είχε τροποποιηθεί σε πράσινο…., .ενώ ως προς τον οδηγό του μοτοποδηλάτου η σήμανση είχε καταστεί ερυθρή από τη στιγμή που είχε διέλθει από το σημείο του σηματοδότη ο οποίος ήταν στην πορεία του πράσινος κατά το χρόνο της διέλευσης> χωρίς να διευκρινίζει: α) εάν ο οδηγός του φορτηγού, φθάνοντας στον κόμβο και καταλαμβάνοντας την αριστερή λωρίδα κυκλοφορίας για να κατευθυνθεί αριστερά προς Νέο Λιμάνι, διέκοψε την πορεία του προ του ερυθρού σηματοδότη και ξεκίνησε εκ νέου με ερυθρό φως ή κατελήφθη από ερυθρό σηματοδότη και συνέχισε με αυτόν και β) σε ποιο σημείο του κόμβου και σε ποια απόσταση τόσο μεταξύ τους όσο και από τους σηματοδότες της κατεύθυνσής τους βρίσκονταν τα δύο οχήματα όταν, κατά τις παραδοχές του, μεταβλήθηκε το χρώμα των σηματοδοτών σε πράσινο για το φορτηγό και ερυθρό για το μοτοποδήλατο και ποιος χρόνος μεσολάβησε τόσο για να διανύσει το φορτηγό την απόσταση από τους σηματοδότες της κατεύθυνσής του έως το σημείο της σύγκρουσης όσο και από τη μεταβολή του χρώματος των σηματοδοτών έως τη σύγκρουση, ώστε, σε σχέση και με τον κατά τις παραδοχές του τρόπο λειτουργίας των σηματοδοτών του κόμβου και τη διάρκειά τους, να μπορεί να διαπιστωθεί η ένδειξη του σηματοδότη της κατεύθυνσης του φορτηγού κατά την είσοδό του στη διασταύρωση, 2) Ενώ δέχεται ότι ο θανών οδηγός του μοτοποδηλάτου οδηγούσε με ταχύτητα 65 χλμ/ω, η οποία, κατά τις παραδοχές του, ήταν, λόγω των επικρατουσών συνθηκών, αυξημένη και ότι αυτός δεν προέβη σε έλεγχο της κυκλοφορίας, ώστε να τροχοπεδήσει έγκαιρα, δεν διευκρινίζεται πώς η παραπάνω ταχύτητα του μοτοποδηλάτου, η οποία σημειωτέον κατά τις παραδοχές του από 65 χιλιόμετρα μειώθηκε στα 31 χιλιόμετρα την ώρα χωρίς να διευκρινίζεται ο χρόνος που συνέβη αυτό, συντέλεσε στο ατύχημα και σε ποιο σημείο και ποια απόσταση βρισκόταν το μοτοποδήλατο όταν το φορτηγό πραγματοποιούσε τον ελιγμό προς τα αριστερά, παρεμβαλλόμενο στην πορεία του, προκειμένου να ελεγχθεί αν υπήρχε η απαιτούμενη απόσταση και ο αναγκαίος χρόνος για να μπορέσει ο θανατωθείς να τροχοπεδήσει αποτελεσματικά.
Επομένως δεκτοί ως βάσιμοι οι σχετικοί λόγοι των αναιρέσεων.
Ευθύνη εις Ολόκληρον
Περισσότερων Ασφαλιστικών Εταιριών που ασφαλίζουν ξεχωριστά το Ρυμουλκό και
ΞΕΧΩΡΙΣΤΑ το Ρυμουλκούμενο ως ενιαίο συρμό
(άρθρ. 6α παρ. 4 του ΠΔ 236/1987 «Κωδικοποίηση των διατάξεων του Ν. 489/197
6» που προστέθηκε με το άρθρ.4 ν. 3557/2007 με τον οποίο καταργήθηκε η Κ4/585/1978 ΑΥΕ (με την παρ. 11 άρθρ. 169 Ν. 4261/2014 η παρ. 4 διαγράφηκε από το άρθρο 6α και προστέθηκε αυτούσια στο άρθρο 6 του ίδιου ΠΔ).
Η ευθύνη των ασφαλιστών περιορίζεται μέχρι του ασφαλιστικού ποσού.
Δικαίωμα Αναγωγής μεταξύ των Ασφαλιστικών Εταιρειών για τον Επιμερισμό της Ζημίας (κατ’ άρθρ. 927 ΑΚ)
Άσκηση αναγωγής :
α) είτε με αυτοτελή αγωγή εφόσον καταβλήθηκε από τον συνοφειλέτη ολόκληρη η ζημία στον τρίτο ή μεγαλύτερο ποσό από εκείνο που του αναλογεί β) είτε με παρεμπίπτουσα αγωγή πριν από οποιαδήποτε καταβολή (άρθ. 69 ΚΠολΔ) στα πλαίσια της δίκης της κύριας αγωγής αποζημίωσης του ζημιωθέντος τρίτου.
Σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 4 του άρθρου 6α του ΠΔ 237/1986 <Κωδικοποίηση των διατάξεων του Ν. 489/1976>, που προστέθηκε με το άρθρο 4 του ν. 3557/2007, με τον οποίο καταργήθηκε η Κ4/585/1978 ΑΥΕ (με την παρ. 11 του άρθρου 169 του ν. 4261/2014 η παρ. 4 διαγράφηκε από το άρθρο 6α και προστέθηκε αυτούσια στο άρθρο 6 του ίδιου ΠΔ>, αν προκληθεί ατύχημα από ρυμουλκό όχημα που συνδέεται με ρυμουλκούμενο, οι ασφαλιστές του ρυμουλκού και του ρυμουλκούμενου οχήματος, αντίστοιχα, ευθύνονται εις ολόκληρον έναντι των ζημιωθέντων τρίτων. Η ευθύνη των ασφαλιστών αυτών περιορίζεται μέχρι του ασφαλιστικού ποσού των σχετικών συμβάσεων, επιφυλασσομένου σε αυτούς του δικαιώματος της εκατέρωθεν αναγωγής για την κατανομή της ζημίας. Από τη διάταξη αυτή, προκύπτει, ότι επί τροχαίου ατυχήματος από όχημα ρυμουλκό μετά ρυμουλκούμενου ως ενιαίου συρμού, για τα οποία έχουν συναφθεί διαφορετικές ασφαλιστικές συμβάσεις, τότε οι περισσότεροι ασφαλιστές ευθύνονται εις ολόκληρον έναντι του ζημιωθέντος τρίτου, διατηρείται όμως μεταξύ τους το δικαίωμα της αναγωγής για τον επιμερισμό της ζημίας. Περαιτέρω κατά τη διάταξη του άρθρου 927 ΑΚ «αν από κοινή πράξη περισσοτέρων προήλθε ζημία ή αν για την ίδια ζημία ευθύνονται παράλληλα περισσότεροι, ενέχονται όλοι εις ολόκληρον. Το ίδιο ισχύει και αν έχουν ενεργήσει περισσότεροι συγχρόνως ή διαδοχικά και δεν μπορεί να εξακριβωθεί τίνος η πράξη επέφερε τη ζημία». Σύμφωνα με την ανωτέρω τη διάταξη (927 ΑΚ) «εκείνος που κατά το προηγούμενο άρθρο κατέβαλε ολόκληρη την αποζημίωση έχει δικαίωμα αναγωγής κατά των λοιπών. Το δικαστήριο προσδιορίζει το μέτρο της μεταξύ τους ευθύνης ανάλογα με το βαθμό του πταίσματος καθενός». Το δικαίωμα αυτό μπορεί να ασκηθεί είτε με αυτοτελή αγωγή εάν ο ενάγων αποκατέστησε ως συνοφειλέτης ολόκληρη τη ζημία του τρίτου ή κατέβαλε ποσό μεγαλύτερο από εκείνο που του αναλογεί είτε με παρεμπίπτουσα αγωγή, πριν από οποιαδήποτε καταβολή, κατ’ άρθρο 69 παρ. 1ε του ΚΠολΔ, στο πλαίσιο της κύριας δίκης για την αποζημίωση του τρίτου.
Oρισμένο Παρεμπίπτουσας Αγωγής (Αναγωγής)
Δεν είναι αναγκαίο για το ορισμένο της αναγωγής να κατανομάζεται ρητά το πρόσωπο του ιδιοκτήτη του ρυμουλκούμενου – αντισυμβαλλόμενου στη σχετική ασφαλιστική σύμβαση με την εναγομένη – ούτε το πρόσωπο στο οποίο αποδόθηκε από μέρους του ενάγοντος συνυπαιτιότητα 95% για την πρόκληση του ατυχήματος, ως υπεύθυνου για τη σύνδεση, τη συντήρηση και την εν γένει καταλληλότητά του.
Αναιρετική Διαδικασία (άρθρ. 559 αριθ. 14 ΚΠολΔ)
Δεκτός ο λόγος Αναίρεσης του Αναιρεσείοντος ΓΔΑ
Στην προκείμενη περίπτωση, με την παρεμπίπτουσα αγωγή (αναγωγή) του το αναιρεσείον <ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΣ>, για την περίπτωση ήττας του ως εναγόμενου στην κύρια αγωγή, ενσωματώνοντας στην αναγωγή του την κύρια αγωγή των ζημιωθέντων τρίτων, ισχυρίστηκε ότι κατά το ένδικο ατύχημα το ζημιογόνο όχημα (ρυμουλκό μετά ρυμουλκούμενου) λειτουργούσε ενιαία, ότι η αλλοδαπή βουλγάρικη ασφαλιστική εταιρεία της οποίας είναι νόμιμος αντίκλητος, κάλυπτε την αστική ευθύνη από την κυκλοφορία έναντι τρίτων του ρυμουλκού, και η εναγόμενη ελληνική ασφαλιστική εταιρεία κάλυπτε την αστική ευθύνη του ρυμουλκούμενου, και ότι συνυπαίτιοι του ατυχήματος είναι κατά ποσοστό 5% ο οδηγός του ρυμουλκού ασφαλισμένος της αλλοδαπής βουλγάρικης εταιρίας, και κατά ποσοστό 95% το πρόσωπο που είχε την εποπτεία και την επιμέλεια πρόσδεσης του ρυμουλκούμενου στο ρυμουλκό, καθώς και την εν γένει ευθύνη της συντήρησης, επισκευής και διατήρησης αυτού κατάλληλου προς κυκλοφορία- ασφαλισμένος της παρεμπιπτόντως εναγόμενης ελληνικής ασφαλιστικής εταιρίας. Με βάση αυτό το ιστορικό ζήτησε να αναγνωριστεί η υποχρέωση της παρεμπιπτόντως εναγόμενης να του καταβάλει το 95% κάθε ποσού που αυτό υποχρεωθεί να καταβάλει στην κυρίως ενάγουσα, ατομικά και για τα ανήλικα τέκνα της.
Το Εφετείο με την προσβαλλόμενη απόφασή του απέρριψε την ανωτέρω αναγωγή του ΓΔΑ ως αόριστη διότι δεν αναφέρεται ποιός ήταν αυτός στον οποίο ανήκε το επικαθήμενο το οποίο ήταν προσδεδεμένο στον τράκτορα που οδηγούσε ο εναγόμενος οδηγός, χωρίς δε κανένα προσδιοριστικό στοιχείο σχετικά με το ποιος συνήψε την ασφαλιστική σύμβαση με την παρεμπιπτόντως εναγόμενη ασφαλιστική εταιρία.
Κρίνοντας το Εφετείο αόριστη την παρεμπίπτουσα αγωγή (αναγωγή) και την απέρριψε για το λόγο αυτό ως απαράδεκτη, παρά το νόμο κήρυξε δικονομικό απαράδεκτο και υπέπεσε στην πλημμέλεια του άρθρου 559 αρ.14 ΚΠολΔ, καθώς το δικόγραφο αυτής περιείχε με πληρότητα και σαφήνεια όλα τα στοιχεία που απαιτούνται κατά νόμο για τη στήριξη του αιτήματός της, δηλαδή περιείχε με επάρκεια τα πραγματικά περιστατικά που απαρτίζουν την ιστορική βάση της και προσδιορίζουν το αντικείμενο της δίκης για την εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 6α παρ. 4 του Ν. 489/ 1976 και 927 του ΑΚ σε συνδυασμό με τις διατάξεις των άρθρων 481, 482 του ΑΚ. Ειδικότερα δε στην αναγωγή αναφέρονται τα θεμελιωτικά στοιχεία των παραπάνω διατάξεων: 1) ότι το ατύχημα προκλήθηκε κάτω από τις περιγραφόμενες σ΄ αυτή συνθήκες, κατά το χρόνο που το ζημιογόνο ρυμουλκό όχημα έφερε συνδεδεμένο ρυμουλκούμενο λειτουργώντας ως ενιαίος συρμός, 2) ότι το ρυμουλκό και το ρυμουλκούμενο ήταν ασφαλισμένα με διαφορετικές ασφαλιστικές συμβάσεις, 3) ότι η αλλοδαπή ασφαλιστική εταιρεία της οποίας το ενάγον ΓΔΑ είναι νόμιμος αντίκλητος, κάλυπτε έναντι τρίτων την αστική ευθύνη από την κυκλοφορία του ρυμουλκού,, και η εναγόμενη ασφαλιστική εταιρία του συνδεδεμένου σ’ αυτό ρυμουλκούμενου και 4) ότι συνυπαίτιοι στην πρόκληση του ατυχήματος είναι, κατά 5% ο ασφαλισμένος στην αλλοδαπή ασφαλιστική εταιρεία οδηγός του ρυμουλκού, και κατά 95% το ασφαλισμένο στην εναγόμενη ελληνική ασφαλιστική εταιρία πρόσωπο που επιμελήθηκε για τη σύνδεση του ρυμουλκούμενου και ήταν επιφορτισμένο με τη συντήρηση και την εν γένει διατήρησή του κατάλληλου προς την κυκλοφορία, ποσοστό με βάση το οποίο και ζητήθηκε η κατανομή μεταξύ ενάγοντος και εναγόμενης της ζημίας των παραπάνω κυρίως εναγόντων-ζημιωθέντων τρίτων. Δεν ήταν αναγκαίο, να κατανομάζεται ρητά το πρόσωπο του ιδιοκτήτη του ρυμουλκούμενου (αντισυμβαλλόμενου στη σχετική ασφαλιστική σύμβαση με την εναγόμενη) ούτε το πρόσωπο στο οποίο αποδόθηκε από μέρους του ενάγοντος (ΓΔΑ) συνυπαιτιότητα 95% για την πρόκληση του ατυχήματος, ως υπεύθυνου για τη σύνδεση, τη συντήρηση και την εν γένει καταλληλότητά του.
Απόφ. ΑΠ….. Για να διαβάσετε περισσότερα παρακαλώ συνδεθείτε συμπληρώνοντας τα στοιχειά σας