Τροχαίο και Εργατικό Ατύχημα (1)
Μικρό Ιστορικό
Ο ενάγων ξεκίνησε το σπατουλάρισμα και το τρίψιμο της οροφής εξώστη του πρώτου ορόφου της οικοδομής, ανεβασμένος σε κινητό ικρίωμα, το οποίο δεν ήταν προσδεμένο στην οικοδομή, αλλά ήταν τοποθετημένο σε αδιαμόρφωτο έδαφος, εξωτερικά της οικοδομής, ακουμπώντας κατά ένα μέρος στο οδόστρωμα και κατά το υπόλοιπο τμήμα του στο πεζοδρόμιο. Ο πρώτος των εκκαλούντων, οδηγός μπετονιέρας περνώντας μπροστά από την οικοδομή για μερικά μέτρα και μετά οδηγώντας με την όπισθεν έστριψε το όχημα στην οδό …, ώστε να το τοποθετήσει με το πίσω μέρος έναντι της πρέσας. Κατά την αποχώρηση του από το σημείο διερχόμενος μπροστά από τη ανεγειρόμενη οικοδομή, όπου εργαζόταν ο ενάγων, παρέσυρε εναέριο καλώδιο του ΟΤΕ, το οποίο είχε κάνει καμπύλη, με αποτέλεσμα αυτό να μετακινηθεί από το σημείο από όπου είχε τοποθετηθεί, να παρασύρει ακολούθως και το ικρίωμα και να καταπέσει αυτό μαζί με τον ενάγοντα στο οδόστρωμα. Εξαιτίας της πτώσης του ο ενάγων υπέστη βαρύτατη εγκεφαλική κάκωση και ευρισκόμενος σε κατάσταση άγρυπνου κώματος – μόνιμης φυτικής κατάστασης επί επτά χρόνια στη συνέχεια απεβίωσε.
Υπαιτιότητα 50% του οδηγού της μπετονιέρας.
Υπαιτιότητα 50% του ενάγοντος παθόντος, καθότι στην προσπάθειά του να διευκολυνθεί στην εργασία του αποσύνδεσε το εναέριο καλώδιο του ΟΤΕ από τον γάντζο στήριξής του στην οικοδομή που εργαζόταν, τοποθετώντας αυτό στο ικρίωμα μέχρι να ολοκληρώσει την εργασία του, με αποτέλεσμα να μεταβάλει τη καμπύλη του, ενώ γνώριζε ότι σε παρακείμενη οικοδομή εκτελούνταν εργασίες και διέρχονταν οχήματα με ύψος ανώτερο αυτό των επιβατικών αυτοκινήτων.
Κράνος Ελαιοχρωματιστή – Έλλειψη
Ο παθών (ελαιοχρωματιστής) κατά την ημέρα του ατυχήματος δεν φορούσε κράνος προστασίας, αν και ήταν αναγκαίο λόγω των συνθηκών της εργασίας του και παρά τις εντολές των εργοδοτών του. Η μη χρήση προστατευτικού κράνους, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας τελεί σε αιτιώδη συνάφεια με τον βαρύτατο τραυματισμό του στο κεφάλι, αφού η χρήση κράνους θα μπορούσε να μειώσει τις συνέπειες του ατυχήματος. Κρίθηκε συνυπαίτιος του τραυματισμού του, κατά ποσοστό 20%.
Αποζημίωση επί Μονίμου Αναπηρίας – ΑΚ 931
του αρχικώς ενάγοντος και μετά από 7 χρόνια Αποβιώσαντος
Επιδικαστέα στους νομίμους κληρονόμους αυτού
Αναιρετική Διαδικασία κατ΄άρθρ. 559 αρ. 1 ΚΠολΔ
Από τις προσδιοριστικές της έννοιας της κληρονομιάς και του κληρονόμου διατάξεις του άρθρου 1710 παρ. 1 ΑΚ σε συνδυασμό με τις διατάξεις των άρθρων 1813, 1820, 1846, 1847 και 933 του ίδιου Κώδικα, προκύπτει ότι η κληρονομιά, ως σύνολο δικαιωμάτων και υποχρεώσεων του κληρονομουμένου, επομένως και η αξίωση του αποβιώσαντος εναντίον τρίτου για την αξίωση της ειδικής αποζημίωσης του άρθρου 931 ΑΚ, εφόσον γι’ αυτή είχε επιδοθεί αγωγή του δικαιούχου, μεταβιβάζεται από την επαγωγή, με την επιφύλαξη του δικαιώματος της αποποίησης, στους κληρονόμους, είτε εξ αδιαθέτου, κατά το προβλεπόμενο από το νόμο ποσοστό, είτε εκ διαθήκης, οι οποίοι, εφόσον δεν άσκησαν το δικαίωμα αποποίησης, καθίστανται άμεσοι και καθολικοί διάδοχοι του κληρονομουμένου. Για την παραδεκτή υπεισέλευση στη δίκη και την συνέχιση της δίκης από τους κληρονόμους του αποβιώσαντος διαδίκου, αρκεί η επίκληση του θανάτου και η συνδέουσα συγγενική τους σχέση με τον αποβιώσαντα, δυνάμει της οποίας καθίστανται εκ του νόμου κληρονόμοι του.
Στην προκειμένη περίπτωση ο αρχικός ενάγων – παθών, κατά τον επόμενο του ατυχήματος χρόνο και μέχρι την ημέρα του θανάτου του, πάσχοντας από σπαστική τετραπληγία, παρουσίαζε την σωματική και διανοητική αναπηρία ως άμεση συνέπεια του τραυματισμού του και της εξαιτίας αυτού βλάβης της υγείας του, η οποία ήταν μόνιμη και διαρκής. Η ως άνω κατάσταση της υγείας του αρχικού ενάγοντος, ο οποίος κατά τον χρόνο του ατυχήματος ήταν 43 ετών, εργαζόταν ως ελαιοχρωματιστής και είχε σύντροφο (δεν αποδείχθηκε αν είχε συνάψει νόμιμο γάμο), είχε δυσμενή επίδραση στο μέλλον αυτού, κοινωνικό και οικονομικό, χωρίς να μπορεί η ζημία του αυτή να καλυφθεί εντελώς από τις επιδικαζόμενες με βάση τις ΑΚ 297, 298, 299, 929, 932 αποζημιωτικές χρηματικές παροχές.
Ενταύθα κρίθηκε απορριπτέος ο εκ του αρθρ.559 αρ.1 ΚΠολΔ για εσφαλμένη εφαρμογή της διατάξεως του άρθρ. ΑΚ 931, επειδή ο δικαιούχος αυτής απεβίωσε και συνεπώς εξέλιπε η αναγκαία για την επιδίκασή της προϋπόθεση, ήτοι το μέλλον. Τούτο διότι η έννοια του μέλλοντος στην ανωτέρω διάταξη δεν εντοπίζεται μόνον στο προσδόκιμο όριο ζωής του παθόντος, αλλά προεχόντως στη δυσχερώς προσδιορίσιμη ποσοτικά περιουσιακή ζημία που υφίσταται από την αναπηρία του κατά τον από το ατύχημα και μετέπειτα χρόνο ζωής του, η επιδίωξη της οποίας είναι δυνατή με αγωγή, όπως εν προκειμένω. Επιπρόσθετα η επίδικη εκ του άρθρ. 931 ΑΚ αξίωση κατά την διάρκεια της επιδικίας του θανόντος – αρχικού ενάγοντος – περιλαμβάνεται στην κληρομιαία περιουσία του, η οποία σαν σύνολο περιήλθε στους υπεισελθόντες στην δικονομική του θέση εξ αδιαθέτου κληρονόμους του.
Συντρέχει, λοιπόν, νόμιμη περίπτωση να αναγνωριστεί το δικαίωμα των νομίμων κληρονόμων του αρχικού ενάγοντος – παθόντος σε εύλογη κατά τη διάταξη του άρθρου 931 ΑΚ αποζημίωση, ανερχόμενη στο ποσό των 20.000 ευρώ, μετά από συνεκτίμηση του είδους και του βαθμού της αναπηρίας του, της ηλικίας του και της συνυπαιτιότητάς του στη επέλευση της βλάβης της υγείας του.
Ηθική Βλάβη εκ του Τροχαίου Ατυχήματος 80.000 ευρώ
του αρχικώς ενάγοντος και μετά από 7 χρόνια αποβιώσαντος
Δικαιούχοι οι νόμιμοι κληρονόμοι του
Επιδικάζεται σωρευτικά με την Ηθική Βλάβη
επί Εργατικού Ατυχήματος (άρθρ. 16 παρ.1 του κ.ν. 551/1915)
Αναιρετική Διαδικασία κατ΄άρθρ. 559 αρ.1 και 19 ΚΠολΔ (2)
Ο παθών έχει σωρευτικά αυτοτελή αξίωση αποζημίωσης, κατά του εργοδότη του αλλά και κατά του υπαιτίου του τροχαίου ατυχήματος, οι οποίοι ΔΕΝ είναι εις ολόκληρον συνυπόχρεοι στην καταβολή της αποζημίωσης, η οποία στο σύνολό της μπορεί να υπερβαίνει την πραγματική ζημία του παθόντος.
Ο παθών σε εργατικό ατύχημα δικαιούται Ηθικής Βλάβης ή σε περίπτωση θανάτου του οι συγγενείς του ψυχικής οδύνης, αρκεί να συνετέλεσε στην επέλευση του ατυχήματος πταίσμα του εργοδότη ή των προστηθέντων από αυτόν κατά την διάταξη του άρθρ. 914 ΑΚ, δηλαδή αρκεί να συντρέχει οποιαδήποτε αμέλεια αυτών και όχι μόνον ειδική αμέλεια για την τήρηση των όρων ασφαλείας, κατ΄άρθρ.16 παρ. 1 του ιδίου νόμου. Κατά τη διάταξη της παρ. 3 του ανωτέρω κ.ν. 551/1915 σε περίπτωση επιλογής της αποζημίωσης κατά τον παρόντα νόμο, τα παθόντα πρόσωπα διατηρούν την κατά το κοινό αστικό δίκαιο αξίωσή τους εναντίον του υπαιτίου του ατυχήματος, εφόσον αυτό είναι διαφορετικό του προς αποζημίωση υπόχρεου.
Εν προκειμένω, κρίθηκε απορριπτέος ο εκ του κατ΄άρθρ. 559 αρ.1 και 19 ΚΠολΔ λόγος αναίρεσης με τον οποίο παραπονούνται οι αναιρεσείοντες (οδηγός – ιδιοκτήτης και ασφαλιστική εταιρία) ότι, η προσβαλλομένη έκρινε ότι ο παθών δικαιούται να αξιώσει Ηθική Βλάβη σε βάρος τους εκ του τροχαίου ατυχήματος, σωρευτικά με την Ηθική Βλάβη που του επιδικάσθηκε με την ήδη τελεσίδικη απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου κατά την διαδικασία των εργατικών διαφορών, παραβιάζοντας τις διατάξεις των άρθρ. 481, 926 και 927 ΑΚ, καθώς και τις διατάξεις του κ.ν. 551/1915. Η προσβαλλομένη εφετειακή απόφαση διέλαβε πλήρης και σαφείς αιτιολογίες και ορθά ερμήνευσε τις ανωτέρω διατάξεις.
Σχόλια – Παρατηρήσεις
1.Τροχαίο και Εργατικό Ατύχημα
Σε περίπτωση αυτοκινητικού ατυχήματος που είναι και εργατικό, εφόσον πρόκειται περί παθόντος ασφαλισμένου στο ΙΚΑ, απαλλάσσονται από την ευθύνη για την περιουσιακή του ζημία ο εργοδότης, κύριος και κάτοχος του ζημιογόνου αυτοκινήτου και ο παρ΄αυτού προστηθείς οδηγός. Δικαιούνται όμως να στραφούν κατά του ασφαλιστή του ζημιογόνου αυτοκινήτου, διότι κατ΄ αυτού έχουν ιδία αξίωση από τη σύμβαση ασφαλίσεως, κατά το άρθ. 10 περ. 1 του ν. 489/1976, ΑΠ.496/1999, ΣΕΣυγκΔ 2000/597.
2.Ηθική βλάβη – Ψυχική οδύνη Επί Τροχαίου και επί Εργατικού Ατυχήματος –
Προϋποθέσεις
Χρηματική ικανοποίηση για ηθική βλάβη ή ψυχική οδύνη οφείλεται και επί εργατικού ατυχήματος, όταν συντρέχουν οι όροι της αδικοπραξίας, αρκεί δηλαδή να συνετέλεσε στην επέλευση του ατυχήματος πταίσμα του εργοδότη ή των προστηθέντων απ’ αυτόν, κατά τις γενικές διατάξεις, ήτοι κατά τα άρθρα 914, 922 ΑΚ., ΑΠ 1253/2014 (Β1 Πολιτικό Τμήμα), ΕΣυγκΔ 2016/168
Αν επέλθει βλάβη του σώματος ή της υγείας του προσώπου σε εργατικό ατύχημα, που έγινε από βίαιο συμβάν κατά την εκτέλεση της εργασίας του ή με αφορμή αυτή, το οποίο είναι ασφαλισμένο στο Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ), τότε ο εργοδότης (και το πρόσωπο που προστήθηκε από αυτόν), απαλλάσσονται από κάθε υποχρέωση αποζημιώσεως του παθόντος. Μόνο αν το ατύχημα οφείλεται σε δόλο του εργοδότη ή του προστηθέντος από αυτόν, είναι υποχρεωμένος αυτός να καταβάλει στον παθόντα την από το ανωτέρω άρθρο 34 παρ. 2 προβλεπόμενη διαφορά μεταξύ της κατά το κοινό δίκαιο αποζημιώσεως (με την έννοια του άρθρου 914 ΑΚ) και του ολικού ποσού των από το ΙΚΑ χορηγουμένων σ’ αυτόν παροχών. Η απαλλαγή αυτή καλύπτει και την περίπτωση της ειδικής αμέλειας κατά την οποία το ατύχημα έγινε γιατί δεν τηρήθηκαν οι διατάξεις των ισχυόντων νόμων, διαταγμάτων, ή κανονισμών περί των όρων ασφάλειας του άρθρου 16 παρ. 1 ν. 551/1915. Ο παθών σε εργατικό ατύχημα διατηρεί την αξίωσή του για χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης κατά του εργοδότη και του προσώπου που προστήθηκε από αυτόν, όταν το ατύχημα οφείλεται σε πταίσμα αυτών, γιατί η πιο πάνω απαλλαγή αυτών από κάθε αποζημίωση, δηλαδή για αξίωση εντελώς περιουσιακού χαρακτήρα, δεν καλύπτει και την περιλαμβανόμενη σ’ αυτήν ως άνω αξίωση, αφού καμιά παροχή χορηγουμένη από το ΙΚΑ δεν μπορεί να δικαιολογήσει τον αποκλεισμό της εν λόγω διαφορετικής φύσεως αξιώσεως η επιδίκαση ή μη της οποίας εξαρτάται από την εύλογη κρίση του Δικαστηρίου. Εφ.Πατρ.194/2007, ΕΣυγκΔ 2007/157.
Όπως έχουμε τονίσει και στο παρελθόν, προβληματική είναι η περίπτωση του καθορισμού της προσήκουσας διαδικασίας όταν ο δικαιούχος αποζημιώσεως, ο οποίος υπέστη βλάβη σε αυτοκινητικό ατύχημα συνδέεται με τον υπόχρεο σε αποζημίωση εργοδότη του , ο οποίος είναι κύριος ή κάτοχος του ζημιογόνου αυτοκινήτου με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας. Γεννάται, λοιπόν το ερώτημα αν θα εφαρμοστεί η εργατική διαδικασία των διατάξεων 663 επ. ΚΠολΔ, ή η διαδικασία των άρθρων 681Α του ιδίου Κώδικα. Αν κρίσιμο θεωρηθεί το αυτοκίνητο ως πηγή προκλήσεως της ζημίας , τότε εφαρμογή έχει η διαδικασία της ΚΠολΔ 681Α . Αν, αντίθετα, κρίσιμη θεωρηθεί η σχέση που συνδέει το ζημιωθέντα με τον υπόχρεο σε αποζημίωση, τότε εφαρμογή θα έχει η διαδικασία των εργατικών διαφορών (663 επ. ΚΠολΔ). Καίτοι στο νόμο δεν υπάρχει ρύθμιση, θα πρέπει η επιλογή της διαδικασίας να γίνει από τον ίδιο τον ζημιωθέντα ο οποίος και κρίνει μέσω ποιας διαδικασίας από τις ως άνω δύο διαδικασίες θα ικανοποιήσει καλύτερα τις απαίτησεις του. Μον.Πρ.Λαρ. 195/2005, ΣΕΣυγκΔ 2005/470, Μον.Πρ.Βολ.116/2007, ΕΣυγκΔ 2008/45.
Απόφ. ΑΠ….Για να ανοίξετε την απόφαση πατήστε όχι στην παρακάτω φωτογραφία αλλά ακριβώς ΜΕΤΑ από την παρακάτω εικόνα στην φράση που είναι μέσα στο γκρι πλαίσιο με την ένδειξη για να <<διαβάσετε περισσότερα πατήστε εδώ>>
Για να διαβάσετε περισσότερα παρακαλώ συνδεθείτε συμπληρώνοντας τα στοιχειά σας 