1.Ψυχική Οδύνη Αναιρετικός Έλεγχος
Τα επιδικασθέντα από το Εφετείο, κατ΄άρθ 932 ΑΚ ποσά :
α) των 50.000 ευρώ στην μητέρα για τον θάνατο της θανούσας 6ετούς κόρης της, και
β) των 30.000 ευρώ, για τον θάνατο της 56χρονης μητέρας (της ανωτέρω αναιρεσείουσας), κρίθηκε ότι δεν παραβιάζουν την αρχή της αναλογικότητας….
2.Ψυχική Οδύνη Αλλοδαπής (Βουλγαρικής Ιθαγένειας)
3.Δικαστική Πληρεξουσιότητα ενώπιον Αρείου Πάγου
4.Εκούσια Αντιπροσώπευση Δεν επιτρέπεται στο πεδίο του αστικού δικονομικού δικαίου
Ψυχική Οδύνη Αναιρετικός Έλεγχος (1)
(Δημοσιεύεται στην ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ τεύχος Ιούλιος 2018)
Τα επιδικασθέντα από το Εφετείο, κατ΄άρθ 932 ΑΚ ποσά :
α) των 50.000 ευρώ στην μητέρα (πρώτη αναιρεσείουσα) – για τον θάνατο της θανούσας 6ετούς κόρης της, (αντί των πρωτοδίκως επιδικασθέντων 80.000 ευρώ) και
β) των 30.000 ευρώ, για τον θάνατο της 56χρονης μητέρας (της ανωτέρω αναιρεσείουσας),
κρίθηκε ότι δεν παραβιάζουν την αρχή της αναλογικότητας, ούτε υπερβαίνουν τα ακραία όρια της διακριτικής του ευχέρειας, καθόσον τα εν λόγω ποσά, κατά την κοινή πείρα, τη δικαστηριακή πρακτική και τη συνείδηση για το δίκαιο, δεν υπολείπονται, και μάλιστα καταφανώς, εκείνων που συνήθως επιδικάζονται σε παρόμοιες περιπτώσεις χρηματικής ικανοποίησης, με βάση τα αναφερόμενα στην απόφαση προσδιοριστικά κριτήρια για τον καθορισμό αυτής. Επομένως, κρίθηκε ως αβάσιμος ο μοναδικός, από τους αριθμούς 1 και 19 του άρθρου 559 ΚΠολΔ, λόγος της αναίρεσης.
Ψυχική Οδύνη Αλλοδαπής (Βουλγαρικής Ιθαγένειας)
Εφαρμοστέο άμεσα το Ελληνικό δίκαιο, σύμφωνα με τα άρθρα 4 παρ. 1 και 2 του 864/2007 Κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11-7-2007 που άρχισε να εφαρμόζεται από τις 11-1-2009 (άρθρ. 31 και 32 αυτού).
Δικαστική Πληρεξουσιότητα ενώπιον Αρείου Πάγου (2)
Οι διάδικοι παρίστανται στο ακροατήριο με πληρεξούσιο δικηγόρο, στον οποίο, πρέπει να έχει δοθεί δικαστική πληρεξουσιότητα με συμβολαιογραφική πράξη ή με δήλωση του διαδίκου που καταχωρίζεται στα πρακτικά ή στην έκθεση. Η έλλειψη αυτής, που εξετάζεται και αυτεπαγγέλτως, έχει ως συνέπεια την ακυρότητα της παράστασης, καθώς και των πράξεων που είχαν γίνει προηγουμένως, και ο διάδικος θεωρείται ότι δεν παρίσταται. Αν κατά την συζήτηση της αναίρεσης κάποιος από τους επισπεύδοντες αναιρεσείοντες απουσιάζει, για να είναι παραδεκτή η συζήτηση πρέπει να αποδεικνύεται ότι ο απών αναιρεσείων είχε παράσχει στον φερόμενο ως πληρεξούσιο δικηγόρο, μέσω του οποίου επέσπευσε και ο ίδιος τη συζήτηση, την προς τούτο απαιτούμενη πληρεξουσιότητα, την ύπαρξη της οποίας ερευνά αυτεπαγγέλτως ο Άρειος Πάγος ή ότι είχε κλητευθεί για τη συζήτηση της αναίρεσης από τον αναιρεσίβλητο ή τους νόμιμα παριστάμενους λοιπούς αναιρεσείοντες.
Εκούσια Αντιπροσώπευση
Δεν επιτρέπεται στο πεδίο του αστικού δικονομικού δικαίου
Στην πολιτική δίκη δεν επιτρέπεται ο διορισμός εκούσιου αντιπροσώπου για τη διεξαγωγή αυτής, έστω και αν ο τελευταίος διορίσει δικηγόρο ως δικαστικό πληρεξούσιο, για να αναπληρώσει την ικανότητα (που του λείπει) να παρίσταται στο δικαστήριο. Συνέπεια του ανεπίτρεπτου της διεξαγωγής της δίκης από εκούσιο αντιπρόσωπο είναι το απαράδεκτο των διαδικαστικών πράξεων που αυτός ενήργησε, έστω και με πληρεξούσιο δικηγόρο, το οποίο ανάγεται στις διαδικαστικές προϋποθέσεις και εξετάζεται από το δικαστήριο αυτεπαγγέλτως κατ’ άρθρο 73 ΚΠολΔ.
Σχόλια – Παρατηρήσεις
1.Ψυχική Οδύνη Αλλοδαπών
Εφαρμοστέο ΑΜΕΣΑ το Ελληνικό Δίκαιο (ΑΚ 26, 932) χωρίς προσφυγή σε διατάξεις του ιδιωτικού Διεθνούς Δικαίου Ολμ. ΑΠ 10/2011, ΕΣυγκΔ 2011/215
2.Ψυχική Οδύνη – Αναιρετικός Έλεγχος
Η κρίση του δικαστηρίου της ουσίας δεν πρέπει να παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας, ούτε να υπερβαίνει τα ακραία όρια της διακριτικής του ευχέρειας (επιδικάζοντας ένα ευτελές ή υπέρμετρα μεγάλο ποσό ως δήθεν εύλογο). Ολμ.ΑΠ 9/2015, ΕΣυγκΔ, 2015/300
Απορρίπτεται ο σχετικός λόγος αναίρεσης Εφετειακής Απόφασης που επιδίκασε ανά 55.000 ευρώ σε καθένα από τους γονείς του 26χρονο.υ θανόντος (αντί των 100.000 ευρώ πρωτοδίκως επιδιασθέντων) ανά 20.000 ευρώ σε καθένα από τα τρία αδέλφια (αντί των 70.000 ευρώ πρωτοδίκως επιδικασθέντων) και 7.000 ευρώ στην γιαγιά (αντί των 15.000 ευρώ πρωτοδίκως επιδικασθέντων). Κρίνοντας, έτσι, το Εφετείο, δηλαδή με το να καθορίσει τη χρηματική ικανοποίηση των αναιρεσιβλήτων λόγω ψυχικής οδύνης, στα ποσά αυτά, δεν παραβίασε την αρχή της αναλογικότητας, ούτε υπερέβη τα ακραία όρια της διακριτικής του ευχέρειας, δεδομένου ότι τα ποσά αυτά, κατά την κοινή πείρα, τη δικαστηριακή πρακτική και τη συνείδηση για το δίκαιο, δεν υπολείπονται και μάλιστα καταφανώς των συνήθως επιδικαζόμενων σε παρόμοιες περιπτώσεις. ΑΠ 1584/2017, ΕΣυγκΔ 2018/163.
Αναιρείται Εφετειακή Απόφαση που επιδίκασε εξευτελιστικά ποσά. Επιβάλλεται να τηρείται, κατά τον καθορισμό του επιδικαζόμενου ποσού, η αρχή της αναλογικότητας ως γενική νομική αρχή και δη αυξημένης τυπικής ισχύος (άρθρα 2 παρ. 1 και 25 του ισχύοντος Συντάγματος) με την έννοια ότι η σχετική κρίση του δικαστηρίου, δεν πρέπει να υπερβαίνει τα όρια, όπως αυτά διαπιστώνονται από τα δεδομένα της κοινής πείρας και την κοινή περί δικαίου συνείδηση σε ορισμένο τόπο και χρόνο, που αποτυπώνονται στη συνήθη πρακτική των δικαστηρίων. Και τούτο, διότι μια απόφαση, με την οποία επιδικάζεται ένα ευτελές ή υπέρμετρα μεγάλο ποσό, ως δήθεν εύλογο κατά την ελεύθερη κρίση του δικαστηρίου, προς αποκατάσταση της ηθικής βλάβης, ευτελίζει, στην πρώτη περίπτωση, (όσον αφορά τον παθόντα), το σεβασμό της αξίας του ανθρώπου, και στην δεύτερη, (όσον αφορά τον υπόχρεο), το δικαίωμα της περιουσίας τους, αφού το δικαστήριο επεμβαίνοντας στη διαφορά μεταξύ ιδιωτών πρέπει να τηρεί μια δίκαιη ισορροπία ανάμεσα στα αντιτιθέμενα συμφέροντα, με παράλληλη προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Στο σημείο αυτό σημειώνεται ότι η έννοια της αναλογικότητας είναι έννοια αυστηρότερη του “ευλόγου” και συνακόλουθα το “εύλογο” εμπεριέχεται αναγκαίως στο “ανάλογο”. ΑΠ 705/2016, ΕΣυγκΔ 2017/10.
Αναιρείται Εφετειακή απόφαση που επιδίκασε ηθική βλάβη στον ενάγοντα 15.000 ευρώ (αντί των 30.000 ευρώ – επιδικασθέντων πρωτοδίκως). Με την κρίση του αυτή το Εφετείο υπερέβη τα ακραία όρια της διακριτικής του ευχέρειας, αλλά και παραβίασε την αρχή της αναλογικότητας, αφού το εν λόγω ποσό, κατά την κοινή πείρα, την δικαστηριακή πρακτική και την περί δικαίου συνείδηση, υπολείπεται, (και μάλιστα καταφανώς), του συνήθως επιδικαζομένου σε παρόμοιες περιπτώσεις. ΑΠ 629/2017, ΕΣυγκΔ 2017/156
Ψυχική Οδύνη 250.000 ευρώ επιμεριζόμενα στους συγγενείς – Το ύψος των επιδικαζόμενων ποσών ελέγχεται αναιρετικά ως εύλογο. Απορρίπτεται ο σχετικός λόγος αναίρεσης Εφετειακής Απόφασης που επιδίκασε ανά 80.000 ευρώ στη σύζυγο και στο υιό του 39χρονου θανόντος σε τροχαίο ατύχημα, 50.000 ευρώ στην μητέρα και ανά 20.000 ευρώ σε καθεμία από τις αδελφές του, (όσο και πρωτοδίκως). ΑΠ 944/2017, ΕΣυγκΔ 2017/362.
Contra Νομολογία
Αναιρείται Εφετειακή απόφαση που επιδίκασε ποσό 60.000 ευρώ, σε καθένα από τους γονείς και 30.000 ευρώ στον αδελφό του 43χρονου θανόντος, τα οποία είναι πολύ μεγαλύτερα από τα επιδικαζόμενα σε παρόμοιες περιπτώσεις, λαμβανομένης υπόψη και της καταγνωσθείσας κατά ποσοστό 50% συντρέχουσας αμέλειας του θανόντος και εξαιρετικά υψηλά, σύμφωνα με τα διδάγματα της κοινής πείρας, δεδομένης της οικονομικής συγκυρίας και της αβεβαιότητας στο σημερινό οικονομικό περιβάλλον. ΑΠ 90/2017, ΕΣυγκΔ 2017/160
2. Δικαστική Πληρεξουσιότητα ενώπιον Αρείου Πάγου
Κατά το άρθρο 104 Κ.Πολ.Δ για τη συζήτηση στο ακροατήριο απαιτείται ρητή πληρεξουσιότητα και αν αυτή δεν υπάρχει κηρύσσονται άκυρες όλες οι πράξεις, ακόμη και εκείνες που είχαν γίνει προηγουμένως. Το δικαστήριο εξετάζει αυτεπαγγέλτως, σε κάθε στάση της δίκης, την έλλειψη πληρεξουσιότητας καθώς και την υπέρβασή της. Σε περίπτωση απλής ομοδικίας, αν κάποιος δεν εκπροσωπηθεί από πληρεξούσιο δικηγόρο, η υπόθεση χωρίζεται και η συζήτηση της αίτησης αναίρεσης χωρεί νομίμως, ως προς όσους εκπροσωπούνται από πληρεξούσιο δικηγόρο ή έχουν κλητευθεί νομίμως και κηρύσσεται απαράδεκτη ως προς τους λοιπούς. Εάν οι αναιρεσείοντες είναι περισσότεροι και ο δικηγόρος που επισπεύδει τη συζήτηση και εμφανίζεται γι’ αυτούς δεν έχει την πληρεξουσιότητα μερικών ή και ενός έστω από τους αναιρεσείοντες (που επέσπευσαν τη συζήτηση), είτε αυτοί παρίστανται είτε δεν παρίστανται κατ’ αυτήν, σε περίπτωση αναγκαστικής ομοδικίας, αυτή κηρύσσεται απαράδεκτη, ως προς όλους, αν οι αναιρεσείοντες αυτοί δεν έχουν κλητευθεί από τον αντίδικό τους ή από τους επισπεύδοντες τη συζήτηση τυχόν ομοδίκους τους. Αντιθέτως, σε περιπτώσεις απλής ομοδικίας ισχύει η ως ρύθμιση της διάταξης του β’ εδαφίου της παραγράφου 3, που καταλαμβάνει και τις εκκρεμείς υποθέσεις (άρθρο 98 του ν. 4139/2013). ΑΠ 238/2015, ΕΣυγκΔ 2015/226.
Απόφ. ΑΠ…
Για να διαβάσετε περισσότερα παρακαλώ συνδεθείτε συμπληρώνοντας τα στοιχειά σας