1.Αποζημίωση επί Απρόβλεπτης Δυσμενούς Εξέλιξης της Υγείας
Μόνιμη Μερική Αναπηρία σε ποσοστό 25%
Αποζημίωση επί Μονίμου Αναπηρίας – ΑΚ 931
Νέα Πρόσθετη Ηθική Βλάβη – ΑΚ 932
Επιδίκαση Αποθετικής Ζημίας για επόμενο χρονικό διάστημα
Υπόχρεο το Επικουρικό Κεφάλαιο
2. Ένσταση Περιορισμού Ευθύνης του Επικουρικού Κεφαλαίου για τα ποσά που έλαβε ή δικαιούται να λάβει ο παθών από τον
Ασφαλιστικό του φορέα (άρθρ.19 παρ.5 Ν.489/1976)
Απορριπτέα ως Αόριστη
Αναιρετική Διαδικασία
Απορριπτέος ως Απαράδεκτος ο εκ του άρθρ. 559 αριθ. 8 ΚΠολΔ λόγος αναίρεσης
(Δημοσιεύεται στη ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ, τεύχος Ιανουάριος 2021)
Το Εφετείο με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση του δέχθηκε εν μέρει τη δεύτερη κατά σειρά αγωγή αποζημίωσης του ενάγοντος και ήδη αναιρεσιβλήτου συνεπεία της νέας δυσμενούς απρόβλεπτης εξέλιξης του τραυματισμού του και της εξ αυτού μόνιμης μερικής αναπηρίας του σε ποσοστό 25%. Και υποχρέωσε το εναγόμενο και ήδη αναιρεσείον, Επικουρικό Κεφάλαιο, να καταβάλει στον ενάγοντα το συνολικό ποσό των 74.906,43 ευρώ (34.636,15 + 17.270, 28 + 17.000 + 6.000), εκ των οποίων:
α) 17.270,28 ευρώ για απώλεια εισοδημάτων από την εργασία του (οικοδόμος) από 1/10/2010 έως 1/10/2013 λόγω της μερικής μόνιμης αναπηρίας του σε ποσοστό 25%,
β) 17.000 ευρώ για πρόσθετη χρηματική παροχή κατ΄ άρθρο 931 ΑΚ λόγω της μερικής μόνιμης αναπηρίας του σε ποσοστό 25%, και
γ) 6.000 ευρώ για πρόσθετη ηθική βλάβη.
Επί της ένδικης αναίρεσης του Επικουρικού Κεφαλαίου κατά της παραπάνω Εφετειακής απόφασης, εκδόθηκε η κατωτέρω δημοσιευόμενη απόφαση του Αρείου Πάγου, η οποία απορρίπτοντας ως αβάσιμο τον λόγο αναίρεσης ως προς όλα τα σκέλη του, απέρριψε την αναίρεση του.
Αναιρετική Διαδικασία
Απορριπτέος ως Απαράδεκτος ο εκ του άρθρ. 559 αριθ. 8 ΚΠολΔ λόγος αναίρεσης
Ένσταση Περιορισμού Ευθύνης του Επικουρικού Κεφαλαίου για τα ποσά που έλαβε ή δικαιούται να λάβει ο παθών από τον
Ασφαλιστικό του φορέα (άρθρ.19 παρ.5 Ν.489/1976)
Απορριπτέα ως Αόριστη
Με το πρώτο σκέλος του πρώτου λόγου αναίρεσης του Επικουρικού Κεφαλαίου προσάπτεται στην προσβαλλόμενη απόφαση η πλημμέλεια του άρθρου 559 αριθ. 8 ΚΠολΔ, διότι το Εφετείο δεν έλαβε υπόψη του τους προβληθέντες πρωτόδικα και επαναφερθέντες με λόγο έφεσης ισχυρισμούς του και δη: α) την εκ του άρθρου 19 παρ. 5 ν. 489/1976 ένσταση περί του ότι ο ενάγων και ήδη αναιρεσίβλητος δεν νομιμοποιείται να αξιώσει από αυτό τα ποσά που έλαβε ή δικαιούται να λάβει από το ΙΚΑ λόγω του ατυχήματος για το επίδικο διάστημα από 1/10/2010 έως 1/10/2013 ως επίδομα ασθενείας ή σύνταξη αναπηρίας, και β) το αίτημα να διαταχθεί ο ενάγων να προσκομισθεί βεβαίωση του ΙΚΑ για το ακριβές ποσό που του κατέβαλε ή υποχρεούνταν να του καταβάλει ως επίδομα ασθενείας κατά το παραπάνω χρονικό διάστημα (1/10/2010 έως 1/10/2013), ώστε να διαπιστωθεί αν δικαιούται να λάβει ως αποζημίωση κάποιο ποσό και ποιό ή δεν δικαιούται να, λάβει, δηλαδή αν δικαιούται να λάβει ως αποζημίωση το ποσό που του επιδικάσθηκε ή όχι με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση, η οποία του επιδίκασε εφάπαξ 17.270,28 ευρώ (5.756,56 ευρώ Χ 3 έτη) χωρίς να αφαιρέσει από αυτό τα ποσά που έλαβε ή δικαιούται να λάβει από το ΙΚΑ, άλλως να αναβληθεί η έκδοση οριστικής απόφασης για τα κονδύλια αυτά και να διαταχθεί η επανάληψη της συζήτησης προκειμένου να προσκομισθεί από τον ενάγοντα η ως άνω βεβαίωση του ΙΚΑ για το ύψος των ασφαλιστικών αυτών παροχών ώστε να αφαιρεθούν από το αντίστοιχο ποσό αποζημίωσης.
Κρίθηκε ότι ο εισαγόμενος με τη διάταξη του άρθρου 19 παρ.5 ν. 489/1976 περιορισμός ευθύνης του Επικουρικού Κεφαλαίο δεν λαμβάνεται υπόψη αυτεπαγγέλτως, αλλά πρέπει να προβληθεί νόμιμα από το Επικουρικό Κεφάλαιο, το οποίο για το ορισμένο του ισχυρισμού του αυτού οφείλει να προσδιορίσει το ποσό, το οποίο δικαιούται ο δικαιούχος από τη διαπραχθείσα αδικοπραξία να λάβει από το ασφαλιστικό ταμείο ή άλλο οργανισμό κοινωνικής ασφάλισης για την κάλυψη της ζημίας του.
Απορριπτέος ως απαράδεκτος ο λόγος αυτός αναίρεσης λόγω της αοριστίας της πρωτόδικα προβαλλόμενης και επαναφερθείσας στο Εφετείο με λόγο έφεσης ένστασης εκ του άρθρ. 19 παρ.5 ν. 489/1976 του Επικουρικού Κεφαλαίου, διότι δεν αναφερόταν σ΄ αυτήν, ούτε και στον λόγο αναίρεσης γίνεται επίκληση τέτοιας αναφοράς πρωτόδικα και στο Εφετείο, συγκεκριμένο ποσό ασφαλιστικών παροχών (επίδομα ασθενείας ή σύνταξη αναπηρίας) το οποίο εισέπραξε για το επίδικο διάστημα ο ενάγων ή δικαιούταν να εισπράξει από το ΙΚΑ, οποιοδήποτε ποσό λόγω της μειωμένης ικανότητας του προς εργασία. Ενώ η μη αναβολή της συζήτησης (άρθρ.249 ΚΠολΔ) προκειμένου να προσκομισθεί από τον ενάγοντα βεβαίωση του ΙΚΑ για το ποσό που έλαβε ή δικαιούται να λάβει από το ΙΚΑ δεν θεμελιώνει λόγο αναίρεσης ούτε από τον αριθ. 1 ούτε από τον αριθ. 9 του άρθρου 559 ΚΠολΔ. Επιπλέον απορριπτέος και ως αβάσιμος καθόσον με απόφαση της δευτεροβάθμιας επιτροπής του ΙΚΑ, απορρίφθηκε η αίτηση του ενάγοντος για συνταξιοδότηση του, διότι το ποσοστό αναπηρίας του είναι κάτω του απαιτούμενου ορίου του 67%.
Αναιρετική Διαδικασία
Απορριπτέος ο εκ του άρθρ. 559 αριθ. 1α λόγος αναίρεσης
Δεν θεμελιώνεται ο λόγος αυτός αναίρεσης λόγω αοριστίας της εκ του άρθρου 19 παρ.5 ν. 489/1976 ένστασης περιορισμού ευθύνης του Επικουρικού Κεφαλαίου.
Η εφαρμογή του άρθρου 19 παρ.5 ν. 489/1976 προϋποθέτει συγκεκριμένο ποσό που ο ενάγων εισέπραξε ή δικαιούται να εισπράξει από το ΙΚΑ και το οποίο πρέπει να αναφέρεται συγκεκριμένα στην απορρέουσα από το άρθρο αυτό ένσταση του Επικουρικού Κεφαλαίου.
Απορριπτέος ο εκ του άρθρου 559 αριθ. 19 ΚΠολΔ λόγος αναίρεσης
α) Το Εφετείο δεν είχε λόγο να ερευνήσει και να αιτιολογήσει το κεφάλαιο των διαφυγόντων κερδών που δεν προσβλήθηκε με την έφεση του Επικουρικού Κεφαλαίου καθώς η πρωτόδικη απόφαση δεν μεταβιβάσθηκε στο Εφετείο.
Η αναφορά στην αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση του συνολικού επιδικασθέντος ποσού αποζημίωσης αποσκοπεί στη δημιουργία ενός ενιαίου τίτλου εκτελέσεως για όλες τις αξιώσεις.
Με την πρωτόδικη οριστική απόφαση αναγνωρίσθηκε η υποχρέωση του εναγομένου και ήδη αναιρεσείοντος Επικουρικού Κεφαλαίου να καταβάλει στον ενάγοντα και ήδη αναιρεσίβλητο , μεταξύ άλλων, το ποσό των 34.634,15 ευρώ για διαφυγόντα εισοδήματα για το διάστημα από 14/12/2007 έως 27/9/2010. Η πρωτόδικη απόφαση κατά το κεφάλαιο αυτό δεν προσβλήθηκε με την έφεση του αναιρεσείοντος. Συνεπώς κατά το παραπάνω κεφάλαιο η πρωτόδικη απόφαση δεν μεταβιβάσθηκε στο Εφετείο και ως εκ τούτου το Εφετείο δεν είχε λόγο να ερευνήσει το παραπάνω μη μεταβιβασθέν κεφάλαιο και να διαλάβει ως προς αυτό αιτιολογίες. Το γεγονός ότι το παραπάνω ποσό μνημονεύεται στην εφετειακή απόφαση και αποτελεί τμήμα του τελικού – συνολικού ποσού των 74.906,43 ευρώ, για το οποίο αναγνωρίσθηκε η υποχρέωση του αναιρεσείοντος να το καταβάλει στον αναιρεσίβλητο, αποσκοπούσε αποκλειστικά στη δημιουργία ενιαίου τίτλου εκτελέσεως, δηλαδή ενός τίτλου για όλες τις αξιώσεις του αναιρεσιβλήτου και συγκεκριμένα μιας αποφάσεως, όπως εξάλλου ρητά επισημαίνεται στην αναιρεσιβαλλόμενη με την αναφορά της φράσης <επαναλαμβανομένων των μη ανατρεπόμενων διατάξεων>. Απορριπτέος ως αβάσιμος ο λόγος αναίρεσης.
β) Αλυσιτελώς προβάλλεται ο λόγος αναίρεσης ως προς το ύψος των ημερήσιων αποδοχών των 127, 93 ευρώ του ενάγοντος καθόσον αφορά μείωση εισοδημάτων του λόγω της μόνιμης μερικής αναπηρίας του σε ποσοστό 25% και δεν αφορά απώλεια εισοδημάτων λόγω πλήρους ανικανότητας προς εργασία.
Το ποσό των 127,93 ευρώ των ημερήσιων αποδοχών του ενάγοντος είναι σύμφωνο με την από 14/7/2009 Συλλογική Σύμβαση Εργασίας που καθορίζει το ελάχιστο ημερομίσθιο των εργατοτεχνιτών οικοδόμων με προϋπηρεσία 9-12 έτη ανερχόμενο σε 77,41 ευρώ πλέον 50,52 ευρώ που αφορά την εργοδοτική εισφορά, ήτοι σύνολο 127,93 ευρώ (77,41 + 50,52 = 127,93) για κάθε ημερομίσθιο.
Περαιτέρω ο λόγος αναίρεσης προβάλλεται αλυσιτελώς εφόσον η αιτούμενη αποζημίωση για το επίδικο χρονικό διάστημα από 1/10/2010 έως 1/10/2013 αφορά μείωση των εισοδημάτων του ενάγοντος και ήδη αναιρεσίβλητου κατά ποσοστό 25% από την εργασία του και δεν αφορά απώλεια των εισοδημάτων αυτού από εργασία του λόγω πλήρους ανικανότητας αυτού για εργασία, ούτε περαιτέρω έξοδα νοσηλείας και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης λόγω του τραυματισμού του κατά το ένδικο ατύχημα, ώστε να τίθεται θέμα κάλυψης της ζημιάς του ενάγοντος από αντίστοιχες ασφαλιστικές παροχές του ΙΚΑ (επίδομα ασθένειας ή σύνταξη αναπηρίας) και έλλειψης νομιμοποίησης του ενάγοντος να τα ζητήσει από το Επικουρικό Κεφάλαιο σύμφωνα με την ανωτέρω διάταξη του άρθρου 19 παρ. 5 του ν. 489/1976, καθώς και επανάληψης της συζήτησης της αγωγής ως προς αυτά, προκειμένου να προσκομιστεί από τον ενάγοντα βεβαίωση από το ΙΚΑ για το ύψος των ασφαλιστικών αυτών παροχών, ώστε να αφαιρεθεί το ποσό αυτών από το αντίστοιχο ποσό αποζημίωσης. Πέραν τούτων το άνω ποσό των 127, 93 ευρώ είναι σύμφωνο με την από 14.7.2009 Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (όροι αμοιβής και συνθηκών εργασίας των εργατοτεχνιτών οικοδόμων και συναφών κλάδων όλης της Χώρας). Η σύμβαση αυτή κηρύχθηκε υποχρεωτική με την υπ’ αριθμό 27699/2250 από 17.9.2009 απόφαση του Υφυπουργού Εργασίας (ΦΕΚ 2078 τ. β’ της 28/9/2009) και καθορίζει τα κατώτατα όρια των βασικών ημερομισθίων, δηλαδή το ελάχιστο ημερομίσθιο που υποχρεούται ο εργοδότης να καταβάλει σε μισθωτό και στην οποία αναφέρεται ότι το ημερομίσθιο των εγγάμων εργατοτεχνιτών οικοδόμων με προϋπηρεσία 9-12 έτη ανέρχεται στο ποσό των 77,41 ευρώ πλέον ποσού 50,52 ευρώ που αφορά την εργοδοτική εισφορά, ήτοι σύνολο 127,93 ευρώ (77,41 + 50,52 = 127,93) για κάθε ημερομίσθιο.
γ) Επίσης προσάπτεται στην αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση η πλημμέλεια ότι αυτή αν και δέχθηκε ότι το ημερομίσθιο του οικοδόμου – καλουπατζή κατά το χρόνο του ατυχήματος (29-9-2005) ήταν 95,35 ευρώ, δέχεται ότι κατά την επίδικη τριετία από 1-10-2010 μέχρι 1-10-2013 θα αυξανόταν στο ποσό των 127,93 ευρώ χωρίς να αναφέρει και να αιτιολογεί με βάση ποια στοιχεία οδηγήθηκε στην κρίση αυτή, δεδομένου ότι στη συνέχεια δέχεται αντιφατικά ότι λόγω των δυσμενών οικονομικών συνθηκών επλήγη ιδιαίτερα ο τομέας των οικοδομικών εργασιών και επήλθε σταδιακά δυσκολία στην εύρεση εργασίας. Ο λόγος αυτός αναίρεσης πέραν του ότι είναι απαράδεκτος γιατί πλήττει και πάλι την ανέλεγκτη εκτίμηση των αποδείξεων, είναι και αβάσιμος διότι προκύπτει, όπως αναφέρθηκε, από την ανωτέρω Συλλογική Σύμβαση Εργασίας. Περαιτέρω, η προβαλλόμενη αντιφατικότητα μεταξύ παραδοχής της αυξήσεως του ημερομισθίου και μειώσεως των ημερών εργασίας κατά μήνα αφορά και αυτή την ανέλεγκτη αναιρετικά εκτίμηση των αποδείξεων ανεξαρτήτως του ότι δεν δημιουργείται τέτοια αντιφατικότητα αφού είναι δυνατό στη πράξη να αυξάνεται το ημερομίσθιο και να μειώνονται οι ημέρες εργασίας.
Απορριπτομένου του λόγου αναίρεσης ως προς όλα τα σκέλη του πρέπει να απορριφθεί η αναίρεση.
Απόφ. ΑΠ….
Για να διαβάσετε περισσότερα παρακαλώ συνδεθείτε συμπληρώνοντας τα στοιχειά σας