1.Παραγραφή Αναγωγής Ασφαλιστή κατά Ασφαλισμένου 20ετής
Εξαίρεση Ασφαλιστικής Κάλυψης
Οδήγηση υπό την Επήρεια Οινοπνεύματος
Διαδικασία Ανίχνευσης Οινοπνεύματος
2.Αναιρετική Διαδικασία Άρθρ.559 παρ.1 ΚΠολΔ
Απορριπτέος ο λόγος αναίρεσης του ασφαλισμένου
3.Έννοια άρθρου 11 παρ.1 ν. 489/1976
4.Σύγκρουση σε Διασταύρωση με ΣΤΟΠ
Αιτιώδης Συνάφεια – Μέθη Οδηγού πριν την ισχύ του Ν. 3557/2007
5.Αναιρετική Διαδικασία κατ΄ άρθ. 559 αριθ. 11 ΚΠολΔ
Απορριπτέος ο σχετικός λόγος αναίρεσης
Ένσταση Καταχρηστικής Άσκησης Δικαιώματος (άρθρ. 281 ΑΚ)
(Δημοσιεύεται στην ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ, τεύχος Δεκέμβριος 2021)
Αναιρετική Διαδικασία Άρθρ.559 παρ.1 ΚΠολΔ
Απορριπτέος ο λόγος αναίρεσης του ασφαλισμένου
Έννοια άρθρου 11 παρ.1 ν. 489/1976
α) Ο ασφαλιστής δεν μπορεί να αντιτάξει κατά του ζημιωθέντος τρίτου τις ενστάσεις εκ της ασφαλιστικής σύμβασης και δεν απαλλάσσεται στην καταβολή αποζημίωσης στον ζημιωθέντα τρίτο.
β) Το δικαίωμα αναγωγής του ασφαλιστή κατά του ασφαλισμένου (κυρίου, κατόχου και οδηγού του ζημιογόνου οχήματος) στηρίζεται στην αναγκαστικού δικαίου διάταξη του άρθρου 11 παρ.1 ν. 489/1976.
Στην υποχρεωτική ασφάλιση ευθύνης από ατυχήματα αυτοκινήτων δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 26 του Ν. 2496/1997 κατά ρητή επιταγή της παραγράφου 6 του ίδιου άρθρου ούτε στην περί αναγωγής ασφάλιση του άρθρ. 11 παρ.1 ν. 489/1976
Το Εφετείο δέχθηκε ότι συνεπεία του ένδικου τροχαίου ατυχήματος που συνέβη στις 11/4/2004 η ασφαλιστική εταιρία που ασφάλιζε το ζημιογόνο αυτοκίνητο κατέβαλε εξωδικαστικά στις 12/10/2005 στον ζημιωθέντα τρίτο το συνολικό ποσό των 50.180 ευρώ (ήτοι: 22.180 ευρώ προς εξόφληση απόφασης ασφαλιστικών μέτρων προσωρινής επιδίκασης απαίτησης και 28.000 ευρώ στα πλαίσια εξωδικαστικού συμβιβασμού κατόπιν ασκήσεως αγωγής του ζημιωθέντος τρίτου). Μετά την διενέργεια ελέγχου για την ανίχνευση και τον προσδιορισμό αλκοόλης με τη μέθοδο αιμοληψίας, προέκυψε, ότι ο εναγόμενος οδηγός του ζημιογόνου αυτοκινήτου οδηγούσε υπό την επήρεια οινοπνεύματος (0,82 χιλιοστά του γραμμαρίου ανά λίτρο εκπνεόμενου αέρα κατά την πρώτη μέτρηση και 0,86 χιλιοστά του γραμμαρίου ανά λίτρο εκπνεόμενου αέρα κατά τη δεύτερη μέτρηση), σύμφωνα με τις εκθέσεις εξέτασης και επανεξέτασης αίματος της Υποδιεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών Βόρειας Ελλάδας. Η αναιρεσίβλητη ασφαλιστική εταιρία άσκησε την από 30/9/2014 αναγωγή της κατά του αναιρεσείοντος εναγομένου οδηγού του ασφαλισμένου από αυτήν ζημιογόνου οχήματος, αξιώνοντας να της καταβάλει ο τελευταίος το ποσό των 50.180 ευρώ που κατέβαλε στον ζημιωθέντα τρίτο. Πρωτοδίκως, το Μονομελές Πρωτοδικείο Γιαννιτσών απέρριψε την αναγωγή λόγω παρέλευσης πενταετούς παραγραφής της αξίωσης της ασφαλιστικής εταιρίας. Το Εφετείο με την προσβαλλόμενη απόφασή του δέχθηκε τον ισχυρισμό της ασφαλιστικής εταιρίας περί εικοσαετούς παραγραφής της αξίωσής της η οποία δεν είχε συμπληρωθεί μέχρι την άσκηση της αγωγής, εξαφάνισε την πρωτόδικη απόφαση, και αναγνώρισε ότι ο εναγόμενος οφείλει να καταβάλει στην ενάγουσα ασφαλιστική εταιρία το ποσό των 50.180 ευρώ, νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής μέχρι την εξόφληση.
Κρίνοντας το Εφετείο, ότι το δικαίωμα αναγωγής της αναιρεσίβλητης ασφαλιστικής εταιρείας κατά του αναιρεσείοντος στηρίζεται στις διατάξεις των άρθρων 11 παρ. 1 ν. 489/1976 και αποτελεί ιδιαίτερη και αυτοτελή αξίωση που παράγεται από το νόμο και όχι από αδικοπραξία ή τη σύμβαση, η οποία γεννάται με την καταβολή από ένα των συνοφειλετών και υπόκειται στη συνήθη εικοσαετή παραγραφή του άρθρου 249 ΑΚ, ορθά ερμήνευσε και εφάρμοσε τις ανωτέρω διατάξεις τις οποίες δεν παραβίασε.
Απορριπτέος ο εκ του άρθρου 559 αριθ.1 ΚΠολΔ λόγος αναίρεσης
Σύγκρουση σε Διασταύρωση με ΣΤΟΠ
Αιτιώδης Συνάφεια – Μέθη Οδηγού πριν την ισχύ του Ν. 3557/2007
Ερευνάται και εν προκειμένω η ύπαρξη αιτιώδους συνάφειας μεταξύ της οδήγησης υπό την επήρεια οινοπνεύματος και του επελθόντος ζημιογόνου αποτελέσματος.
Βάρος απόδειξης ανατροπής του τεκμηρίου της αιτιώδους συνάφειας μεταξύ της οδήγησης υπό την επίδραση οινοπνεύματος και του επελθόντος ζημιογόνου αποτελέσματος
Το Εφετείο ορθά και με επαρκείς σαφείς αιτιολογίες δέχθηκε ότι αποκλειστικά υπαίτιος του ένδικου τροχαίου ατυχήματος είναι ο τελών εν μέθη εξ αναγωγής εναγόμενος οδηγός (αναιρεσείων) του ζημιογόνου αυτοκινήτου που ασφάλιζε η ασφαλιστική εταιρία, διότι κατά τις παραδοχές του αυτός δεν διέκοψε την πορεία του αυτοκινήτου που οδηγούσε προ της ρυθμιστικής πινακίδας ΣΤΟΠ που είχε στην πορεία του αλλά αντίθετα αιφνιδιαστικά και χωρίς έλεγχο εισήλθε στη διασταύρωση παραβιάζοντας την προτεραιότητα του ενάγοντος με αποτέλεσμα να αποκόψει την κανονική πορεία του τελευταίου και να προκαλέσει την ένδικη σύγκρουση, στην οποία συνετέλεσε αιτιωδώς και η οδήγηση του υπό την επήρεια οινοπνεύματος. Ο εξ αναγωγής εναγόμενος οδηγός του ζημιογόνου οχήματος δεν ισχυρίσθηκε και δεν απέδειξε ότι, παρά την οδήγηση του υπό την επήρεια οινοπνεύματος σε μεγαλύτερο από το νόμιμο επιτρεπόμενο όριο, λείπει η αιτιώδης συνάφεια μεταξύ της οδήγησης του αυτοκινήτου του υπό την επήρεια μέθης και του επελθόντος αποτελέσματος που συγκροτεί την ένδικη ασφαλιστική περίπτωση τροχαίου ατυχήματος. Το ένδικο τροχαίο ατύχημα συνέβη πριν από την ισχύ του Ν. 3557/2007, μετά την ισχύ του οποίου απαιτείται ρητά να υπάρχει και αιτιώδης συνάφεια, πλέον της παράβασης του ΚΟΚ, μεταξύ της οδήγησης υπό την επήρεια οινοπνεύματος και του ζημιογόνου αποτελέσματος, πλην όμως και στην ένδικη περίπτωση ερευνάται η ύπαρξη της αιτιώδους συνάφειας μεταξύ της οδήγησης υπό την επήρεια οινοπνεύματος και του επελθόντος αποτελέσματος. Επομένως, ο εξ αναγωγής εναγόμενος δεν καλύπτεται από την ασφαλιστική σύμβαση, η οποία ρυθμιζόταν πλην των άλλων, και από τους όρους της αριθ. Κ4/585/1978 ΑΥΕ δυνάμει της οποίας επέρχεται η απαλλαγή της ασφαλιστικής εταιρίας και στην περίπτωση της οδήγησης του ασφαλισμένου οχήματος υπό την επίδραση οινοπνεύματος (άρθ. 25 περ. 8 Κ4/585/1978 ΑΥΕ), και ως εκ τούτου υποχρεούται να αποζημιώσει την εξ αναγωγής ενάγουσα ασφαλιστική εταιρία.
Αναιρετική Διαδικασία κατ΄ άρθ. 559 αριθ. 11 ΚΠολΔ
Απορριπτέος ο σχετικός λόγος αναίρεσης
Ένσταση Καταχρηστικής Άσκησης Δικαιώματος (άρθρ. 281 ΑΚ) (2)
Με την ένδικη αναίρεση πλήττεται η προσβαλλόμενη απόφαση με την αιτίαση ότι το Εφετείο δεν έλαβε υπόψη, πέραν των τεσσάρων επί μέρους λόγων (ισχυρισμών) που συνιστούσαν κατά την άποψή του αναιρεσείοντος καταχρηστική άσκηση του δικαιώματος της ένδικης αναγωγής της ασφαλιστικής εταιρίας, είχε προτείνει και ισχυρισθεί με πέμπτο επιμέρους λόγο και τον ισχυρισμό ότι κατά την προηγηθείσα συζήτηση των ασφαλιστικών μέτρων του ενάγοντος (ζημιωθέντος τρίτου) κατά του αναιρεσείοντος και της αναιρεσίβλητης ασφαλιστικής εταιρίας, η τελευταία είχε αναθέσει την από κοινού και με δικές της δαπάνες, την εκπροσώπησή τους σε δικηγόρο, ισχυρισμός που αποδεικνυόταν από την αριθ.. 6402/2005 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών (διαδικασία ασφαλιστικών μέτρων).
Ειδικότερα, η προβαλλόμενη από τον αναιρεσείοντα ένσταση καταχρηστικής άσκησης του δικαιώματος (άρθρ. 281 ΑΚ) αναγωγής της ασφαλιστικής εταιρίας, συνίσταται στο ότι: α) η ενάγουσα ποτέ δεν τον κάλεσε δια της νομίμου οδού να αντικρούσουν από κοινού την αγωγή του ζημιωθέντος τρίτου, β) κατέβαλε εν αγνοία του το αναφερόμενο στην αγωγή ποσό, για την είσπραξη του οποίου είχε εκδηλώσει πρόθεση να στραφεί, αναγωγικά εναντίον του, γ) συνέχισε και μετά το ατύχημα, για σημαντικό μεγάλο χρονικό διάστημα, να εισπράττει τα ασφάλιστρα καλύπτοντας την αστική ευθύνη από την κυκλοφορία του φερόμενου ως ζημιογόνου αυτοκινήτου και δ) η άσκηση από την ενάγουσα του δικαιώματός της τείνει να ανατρέψει την κατάσταση που δημιουργήθηκε και διατηρήθηκε τουλάχιστον επί τέσσερα έτη και συνεπάγεται γι’ αυτόν ιδιαίτερα επαχθείς συνέπειες αφού σε ιδιαίτερα δυσμενείς οικονομικές συνθήκες καλείται να καταβάλει το αξιούμενο με την αγωγή ποσό .
Το Εφετείο αναφορικά με την ανωτέρω ένσταση καταχρηστικής άσκησης της αναγωγής δέχθηκε τα ακόλουθα: <<Υπό τα ως άνω πραγματικά περιστατικά η προβληθείσα από τον εναγόμενο από το άρθρο 281 ΑΚ ένσταση είναι μη νόμιμη και απορριπτέα γιατί τα επικαλούμενα για τη θεμελίωσή της πραγματικά περιστατικά και αληθή υποτιθέμενα δεν δύναται να θεμελιώσουν καταχρηστική άσκηση του αγωγικού δικαιώματος, καθώς ούτε παρήλθε μεγάλο χρονικό διάστημα από την καταβολή από την ενάγουσα του συγκεκριμένου ποσού χωρίς η τελευταία να ασκήσει το δικαίωμά της, ούτε η συμπεριφορά της ήταν ικανή να δημιουργήσει την εύλογη πεποίθηση στον υπόχρεο ότι δεν θα ασκήσει το δικαίωμά της, ούτε από τα ανωτέρω αναφερόμενα δημιουργήθηκε κατάσταση που δεν δικαιολογεί τη μεταγενέστερη άσκηση του δικαιώματος. Εν τέλει δε η άσκηση του δικαιώματος αναγωγής της ενάγουσας κατά του εναγομένου ασφαλισμένου που υλοποιείται στην κρινόμενη αγωγή δεν θεωρείται καθεαυτή χωρίς συσχετισμό προς άλλα περιστατικά, πράξη της ενάγουσας εναντίον της καλής πίστης των χρηστών ηθών και του κοινωνικού ή οικονομικού σκοπού του δικαιώματος, αλλά αντιθέτως πράξη προασπίσεως των νομίμων αυτής δικαιωμάτων κατά του ασφαλισμένου, εφόσον ο ασφαλιστής στην κρινομένη περίπτωση δεν έχει υποχρέωση έναντι του ασφαλισμένου να τον καλύψει ασφαλιστικά>>.
Απορρίπτεται ως απαράδεκτος ο εκ του άρθρου 559 αριθ. 11 ΚΠολΔ λόγος αναίρεσης.
Σχόλια – Παρατηρήσεις
1.Διαδικασία Ανίχνευσης Οινοπνεύματος
Από την επισκόπηση της προσβαλλόμενης απόφασης, προκύπτει, ότι η διενέργεια ελέγχου για την ανίχνευση και προσδιορισμό της αλκοόλης έγινε με τη μέθοδο της αιμοληψίας, ενώ παρακάτω κατά τις παραδοχές της ανιχνεύθηκε οινόπνευμα στο αίμα του οδηγού κατά την πρώτη μέτρηση 0,82 χιλιοστά του γραμμαρίου ανά λίτρο εκπνεόμενου αέρα, και κατά τη δεύτερη μέτρηση 0,86 χιλιοστά του γραμμαρίου ανά λίτρο εκπνεόμενου αέρα, παραπέμποντας στις σχετικές εκθέσεις εξέτασης και επανεξέτασης αίματος της Υποδιεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών Βόρειας Ελλάδας.
Εξ όσων γνωρίζουμε η διαπίστωση της ύπαρξης οινοπνεύματος στο αίμα του οδηγού σύμφωνα με το νόμο και τις οικείες υπουργικές αποφάσεις (2500/15/135-ι ΦΕΚ Β 2077/19/9/2011), γίνεται: α) είτε με τη συσκευή αλκοολομέτρου από τον εκπνεόμενο αέρα (αλκοτέστ) οπότε καταγράφεται το τυχόν ανευρεθέν ποσοστό οινοπνεύματος στον εκπνεόμενο αέρα, β) είτε με τη μέθοδο αιμοληψίας, σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στις διατάξεις του άρθρου 42 του ν. 2696/1999 όπως εκάστοτε ισχύει.
2.Ένσταση Καταχρηστικής Άσκησης Δικαιώματος (άρθρ. 281 ΑΚ)
Από την επισκόπηση της απόφασης προκύπτει ότι το Εφετείο από την αξιολόγηση και εκτίμηση των προσκομισθέντων με επίκληση αποδεικτικών μέσων δέχθηκε ότι το ένδικο τροχαίο ατύχημα έλαβε χώρα την 11/4/2004. Η ασφαλιστική εταιρία στις 12/10/2005 κατέβαλε, εν αγνοία του ασφαλισμένου της οδηγού, κατόπιν εξώδικου συμβιβασμού στον ζημιωθέντα τρίτο το ποσό των 50.180 ευρώ. Ακολούθως με την από 30/9/2014 αναγωγή της κατά του ασφαλισμένου της οδηγού, ήτοι μετά πάροδο 10 ετών από το ατύχημα και 9 ετών από την εκ μέρους της καταβολή, αξίωσε να της καταβάλει ο τελευταίος το ανωτέρω ποσό λόγω ασφαλιστικού βάρους (οδήγηση υπό την επήρεια μέθης). Ο εξ αναγωγής εναγόμενος οδηγός παραπονούμενος πρόβαλε στην κατ΄έφεση δίκη την ένσταση καταχρηστικής άσκησης της αναγωγής. Το Εφετείο απέρριψε ως μη νόμιμη την ένσταση αυτή με την αιτιολογία ότι δεν παρήλθε μεγάλο διάστημα από την καταβολή από την ασφαλιστική εταιρία του εν λόγω ποσού χωρίς η τελευταία να ασκήσει το δικαίωμα της, ούτε η συμπεριφορά της ήταν ικανή να δημιουργήσει την εύλογη πεποίθηση στον υπόχρεο ότι δεν θα ασκήσει το δικαίωμά της, ούτε δημιουργήθηκε κατάσταση που δεν δικαιολογεί μεταγενέστερη άσκηση του δικαιώματος της.
Δηλαδή, η συμπεριφορά αυτή της ασφαλιστικής εταιρίας με την άσκηση της από 30/9/2014 αναγωγής της εναντίον του ασφαλισμένου της, μετά την παρέλευση δέκα (10) ετών από το ατύχημα και εννέα (9) ετών από την εκ μέρους της καταβολή του ποσού των 50.180 ευρώ στον ζημιωθέντα τρίτο, εν αγνοία μάλιστα του ασφαλισμένου της, δεν συνιστά καταχρηστική άσκηση του δικαιώματός της καθώς δημιούργησε εύλογη την πεποίθηση του ασφαλισμένου της ότι δεν θα ασκήσει το δικαίωμα της ;
Απόφ. ΑΠ…….
(Δημοσιεύεται στην ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ, τεύχος Δεκέμβριος 2021)
Για εγγραφή στην Επιθεώρηση Συγκοινωνιακού Δικαίου πατήστε εδώ
Για να διαβάσετε περισσότερα παρακαλώ συνδεθείτε συμπληρώνοντας τα στοιχειά σας 
