Καταχρηστικότητα των όρων Ασφαλιστηρίου Συμβολαίου Προστασία Καταναλωτή Απαλλαγή από τους τόκους υπερημερίας χαρακτηρίζεται ως όρος καταχρηστικός Επανάσταση στο Ασφαλιστικό Δίκαιο Απόφ. Ολμ. Α.Π. 6/2006 ΤΕΥΧΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2006 ΣΕΛ.194

Απόφ. Ολμ. Α.Π. 6/2006
Πρόεδρος : Ρωμ. Κεδίκογλου
Εισηγητής : Αν. Φιλητάς& Περίδης
Δικηγόροι : Πέτρ. Κασιμάτης & Γεώρ. Πέτσας & Κων. Καλαβρός& Κων. Κυρπόγλου & Σημ.Σπυράκος

Η σχετική ρήτρα, περί έναρξης της οφειλής των τόκων υπερημερίας από χρονικό σημείο μεταγενέστερο της όχλησης, όταν περιέχεται σε γενικούς όρους συναλλαγών και μάλιστα ασφαλιστηρίου κατά πυρός , οι οποίοι έχουν διατυπωθεί εκ των προτέρων χωρίς να προηγηθεί ατομική διαπραγμάτευση,κατά κανόνα δε και χωρίς γνώση ή κατανόηση του περιεχομένου τους από τον ασφαλισμένο, που είναι το ασθενέστερο από τα συμβαλλόμενα μέρη και βρίσκεται σε μειονεκτικότερη διαπραγματευτική θέση, ροκαλεί σημαντική διατάραξη της συμβατικής ισορροπίας 
Συνεπώς κρίνεται ως καταχρηστική η τυχόν προβλεπόμενη σε γενικούς όρους συναλλαγών ρήτρα για πλήρη απαλλαγή του ασφαλιστή από τους τόκους υπερημερίας.

Επανάσταση στο Ασφαλιστικό Δίκαιο

Σ.Σ. 
Το άρθρο 2 Ν. 2251/94 είναι το βασικό εργαλείο για την ακύρωση άνισων και άδικων για τον ασφαλισμένο όρων που τίθενται μονομερώς από τις ασφαλιστικές εταιρείες δίχως να αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης με τον ασφαλισμένο. 
Οι διατάξεις αυτές μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο και για την αποκάθαρση των συμβάσεων ασφάλισης αστικής ευθύνης για τροχαία ατυχήματα από όρους που περιορίζουν αδικαιολόγητα τα δικαιώματα του ασφαλισμένου ή υπονομεύουν το σκοπό της ασφάλισης.
Η κατωτέρω δημοσιευομένη απόφαση της Ολομελείας του Αρείου Πάγου συνηγορεί και διευρύνει το δρόμο προς αυτή την κατεύθυνση αφού πλέον αρκεί η απλή διατάραξη της ισορροπίας υποχρεώσεων και δικαιωμάτων σε βάρος του καταναλωτή προκειμένου να κριθεί ένας όρος καταχρηστικός . 
Κατά τη διάταξη του άρθρου 2 παρ. 6 του άρθρου 2 Ν. 2251/94, πριν την τροποποίηση του Ν. 2741/99, θα έπρεπε να καταφάσκεται για την καταχρηστικότητα του όρου «υπέρμετρη διατάραξη της ισορροπίας των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των συμβαλλομένων σε βάρος του καταναλωτή». 
Η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, προβαίνοντας σε σύμφωνη με την κοινοτική οδηγία 93/13/ΕΟΚ {άρθρο 3 παρ. 1 αυτής) ερμηνεία κατανοεί συσταλτικά την έννοια «υπέρμετρη διατάραξη» ως «σημαντική διατάραξη» και όχι ως «ιδιαίτερα σημαντική». Συγχρόνως, υπογραμμίζει: «Ήδη ο εθνικός νομοθέτης, συμμορφούμενος με την αρχή μείζονος προστασίας του καταναλωτή που καθιερώνει το άρθρο 8 της Οδηγίας, προέβη στην απάλειψη της λέξεως «υπέρμετρη» από την προαναφερόμενη διάταξη με το άρθρο 24 παρ. 24 Ν. 2741/99». 
Επομένως, αρκεί πλέον για την κήρυξη της καταχρηστικότητας και απλή διατάραξη. 
Τούτο πιστεύουμε είναι επιβεβλημένο στις περιπτώσεις των γενικών όρων συναλλαγών που ισχύουν μονομερώς δίχως ο αντισυμβαλλόμενος να έχει δυνατότητα να επηρεάσει το περιεχόμενό τους. 

Σχόλια & Παρατηρήσεις 

1) Φρονούμε ότι υπό το αυτό πρίσμα της καταχρηστικότητας θα πρέπει να εξετάζονται και οι όροι των ασφαλιστηρίων συμβολαίων αστικής ευθύνης εξ αυτοκινήτων,ώστε να κριθεί εάν εισάγουν δίκαιες ρυθμίσεις, με στόχο να στηρίζουν τη συμβατική ισορροπία και όχι να τη διαταράσσουν. 
Το ερώτημα που τίθεται είναι πώς προστατεύεται ο καταναλωτής (ασφαλισμένος) έναντι των μονομερώς τιθέμενων όρων εκ μέρους του ασφαλιστή και άνευ διαπραγματεύσεων – στους ενιαίους όρους των ασφαλιστηρίων συμβολαίων Αστικής ευθύνης εξ αυτοκινήτων; 
Συνεπώς * πώς επιτυγχάνεται ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ η γνώση και κατανόηση του περιεχομένου των όρων αυτών που παρατίθενται στα ψιλά γράμματα (π.χ. Εξαιρέσεις ασφαλιστικής κάλυψης με παραπομπή στο ΦΕΚ, όπου δημοσιεύθηκαν οι όροι της Κ4/585/78). 

Θα πρέπει συνεπώς να εξετασθεί εάν οι όροι αυτοί υπονομεύουν τον σκοπό της ασφάλισης ή περιορίζουν αδικαιολόγητα τα δικαιώματα του ασφαλισμένου.
Ιδού πεδίο λαμπρό μετά την έκδοση της κατωτέρω απόφασης της Ολομελείας του Αρείου Πάγου, που κρίνεται ως ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και γόνιμη για την πολύπλευρη θεμελίωση της καταχρηστικότητας του εξετασθέντος εν προκειμένου όρου ασφαλίσεως. 

Εν όψει και του κυκλοφορήσαντος Νομοσχεδίου του Υπουργείου Ανάπτυξης που θα ρυθμίζει την ασφάλιση αστικής ευθύνης εξ αυτοκινήτων και προεχόντως τους όρους εξαιρέσεως ασφαλιστικής κάλυψης φρονούμε ότι θα πρέπει πάσα σκέψη μεταβολής να μην προσκρούει προς το Κοινοτικό δίκαιο περί προστασίας του καταναλωτή, θεμέλιο του οποίου αποτελεί η μη διατάραξη της ισορροπίας των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των συμβαλλομένων σε βάρος του καταναλωτή. 

Όπως και ανωτέρω τονίσαμε, ακρογωνιαίος λίθος κάθε προσπάθειας του εθνικού νομοθέτη θα πρέπει να αποτελεί ο μη περιορισμός αδικαιολόγητα των δικαιωμάτων του ασφαλισμένου και η μη υπονόμευσης του σκοπού της ασφάλισης.

…