Πώς θα μπορεί στο εξής να γίνει ο απόφοιτος Νομικής Σχολής δικηγόρος, συμβολαιογράφος ή δικαστικός επιμελητής – Οι αυστηρές εξετάσεις και οι προϋποθέσεις για επαγγελματική ανέλιξη – Υποχρεωτική η ασφάλιση για κάλυψη των επαγγελματικών λαθών
Από την εποχή της προσδοκίας των γονιών «να γίνεις δικηγόρος ή γιατρός» έχουν περάσει δεκαετίες, αλλά οι δικηγόροι, ένα από τα δυσκολότερα και απαιτητικότερα επιστημονικά επαγγέλματα, στη χώρα μας αγγίζουν τις 50.000, αριθμός μη διαχειρίσιμος κοινωνικά και επαγγελματικά. Η Ελλάδα άλλωστε είναι η δεύτερη στην Ευρωπαϊκή Ενωση με 449 δικηγόρους ανά 100.000 κατοίκους, πρώτη είναι η Κύπρος με 550, ενώ ο μέσος ευρωπαϊκός όρος είναι μόλις 180 δικηγόροι ανά 100.000 πολίτες.
Η διαφορά από τον μέσο όρο τα λέει όλα, όπως και η πραγματικότητα των δικηγόρων, καθώς ένα σημαντικό ποσοστό από αυτούς υποαπασχολείται, υποαμείβεται και γενικά επιχειρεί υπό εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες να επιβιώσει, σε μια αγορά που δεν προσφέρει ευκαιρίες και δυνατότητες.
Με αυτά τα δεδομένα, η κυβέρνηση αποφάσισε να προχωρήσει σε πλήρη αναμόρφωση των νομικών σπουδών (αντικείμενο του υπουργείου Παιδείας), αλλά και σε καθοριστικές αλλαγές στην άσκηση του δικηγορικού επαγγέλματος.
«Το Βήμα» παρουσιάζει τις βασικές συνιστώσες των κυβερνητικών αλλαγών για τους δικηγόρους, συμβολαιογράφους και δικαστικούς επιμελητές, που συγκροτούν την ομάδα των νομικών επαγγελμάτων. Οι αλλαγές αφορούν πρώτα τις εξετάσεις ώστε κάποιος απόφοιτος Νομικής Σχολής να μπορεί στο εξής να γίνει δικηγόρος, συμβολαιογράφος ή δικαστικός επιμελητής (οι δύο τελευταίες επαγγελματικές κατηγορίες είναι ολιγάριθμες) και επιπλέον: πώς ένας δικηγόρος θα μπορεί να εξελίσσεται για να μπορεί να δικάζει στα ανώτατα δικαστήρια, ενώ για πρώτη φορά στη χώρα μας θα νομοθετηθεί υποχρεωτικότητα στην ασφάλιση των δικηγόρων, για να αποζημιώνονται οι ζημιωθέντες από δικηγορικά λάθη πολίτες.
Αυστηρές εξετάσεις
Αλλά ας τα πάρουμε με τη σειρά. Μέχρι τώρα, ειδικά τα τελευταία χρόνια, οι εξετάσεις για να γίνει κάποιος δικηγόρος γίνονται σε πανελλαδική κλίμακα, αλλά δεν διαθέτουν τα τεκμήρια των σοβαρών εξετάσεων, καθώς η συντριπτική πλειονότητα περνά, και αν δεν περάσει κάποιος τη μία χρονιά θα περάσει την επόμενη.
Με τις επικείμενες αλλαγές που επεξεργάζεται η κυβέρνηση, οι εξετάσεις για να γίνει κάποιος δικηγόρος θα είναι εξαιρετικά απαιτητικές, θα διενεργούνται σε πανελλαδική βάση από επιτροπές υψηλού κύρους με ανώτατους δικαστικούς, πανεπιστημιακούς και έγκριτους δικηγόρους και θα είναι γραπτές και προφορικές. Μάλιστα οι δεύτερες, για να έχουν αντικειμενικότητα, και να μην καταλήγουν να καλύπτουν τα κενά των γραπτών με διορθωτικές βαθμολογίες των υποψηφίων, θα είναι δημόσιες και θα παρακολουθούνται από ειδικούς με νομικές γνώσεις (ακροατήριο που θα μπορεί να έχει γνώμη για τη διενεργούμενη εξέταση ώστε να εξασφαλίζεται η αντικειμενικότητά της).
Στον διαγωνισμό – ας τον ονομάσουμε έτσι – θα περιλαμβάνονται όλα τα νομικά επαγγέλματα. Οι δικηγόροι, οι συμβολαιογράφοι και οι δικαστικοί επιμελητές. Οι υποψήφιοι θα δηλώνουν την κατεύθυνση που θέλουν και ανάλογα θα εξετάζονται. Πριν από τη διενέργεια των εξετάσεων θα προβλέπεται δικηγορική άσκηση ή άσκηση σε συμβολαιογραφείο, που θα κυμαίνεται από 18 μήνες έως δύο χρόνια. Η άσκηση θα είναι πραγματική, δηλαδή θα επιχειρηθεί να μεταβληθεί η αντεπιστημονική σημερινή πραγματικότητα, όπου ασκούμενοι δικηγόροι υποαμείβονται σε δικηγορικά γραφεία και ουσιαστικά προσφέρουν όχι δικηγορικές υπηρεσίες (για να μάθουν), αλλά συμπληρωματικές γραμματειακής υποστήριξης ή ακόμα ταχυμεταφορέων και σερβιτόρων.
Παράλληλα, σύμφωνα με τις πληροφορίες που διαθέτει «Το Βήμα», κατά την πρακτική άσκηση των δικηγόρων, που θα συνεχίσει να γίνεται σε δικηγορικά γραφεία, οι ασκούμενοι δικηγόροι θα παρακολουθούν ειδικά σεμινάρια συστηματικά, δηλαδή σαν να παρακολουθούν μια ειδική Σχολή Δικηγόρων, όπου θα προσφέρεται θεωρητική κατάρτιση επί θεμάτων που απασχολούν την άσκηση του επαγγέλματος του δικηγόρου και όχι θεωρητικής φύσεως, όπως η πανεπιστημιακή εκπαίδευση στις Νομικές Σχολές. Μετά την ολοκλήρωση της άσκησης, για να λάβει κάποιος την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος δικηγόρου θα δίνει τις εξετάσεις που θα είναι απαιτητικές και μόνο όσοι επιτύχουν στα γραπτά και στα προφορικά θα γίνονται δικηγόροι.
Αυστηρή αξιολόγηση
Πέραν του φίλτρου της δικηγορικής άσκησης και της επιτυχούς διεκπεραίωσης των απαιτητικών εξετάσεων, ένας δικηγόρος για να μπορεί να εξελιχθεί, θα αξιολογείται. Υστερα από τέσσερα χρόνια, για να μπορεί να δικάζει σε δικαστήρια δευτέρου βαθμού (εφετεία) θα υποβάλλεται και πάλι σε εξετάσεις και θα προσκομίζει τουλάχιστον 50 παραστάσεις σε δικαστήρια ή ισάριθμα τεκμήρια άσκησης της δικηγορίας, αν πρόκειται για δικηγορία άλλου τύπου, όπως συμβουλευτική ή σε εταιρείες.
Η ίδια και αυστηρότερη αξιολόγηση θα προβλέπεται για να δικάζει κάποιος στον Αρειο Πάγο ή στο Συμβούλιο της Επικρατείας, ενώ για τα δύο αυτά ανώτατα δικαστήρια, όπως και το Ελεγκτικό Συνέδριο, η αξιολόγηση με συγκεκριμένες παραστάσεις σε δικαστήρια και άλλες αποδείξεις αλλά και θεωρητική εξέταση, θα γίνεται για το καθένα χωριστά. Μέχρι σήμερα οι δικηγόροι εξελίσσονται χωρίς καμία αξιολόγηση, ενώ έχει καταργηθεί και ένα χρηματικό ποσό που παλαιότερα πλήρωναν για να δικάζουν σε εφετείο και στα ανώτατα δικαστήρια.
Οι αλλαγές στα νομικά επαγγέλματα που υπαγορεύονται από τις τεχνολογικές αλλαγές (τεχνητή νοημοσύνη και λοιπά), αλλά και την πληθώρα των νομικών επιστημόνων που κάθε χρόνο αποφοιτούν από τα ελληνικά πανεπιστήμια, την Κύπρο και άλλες σχολές του εξωτερικού, είναι σε γνώση, σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», του ίδιου του Πρωθυπουργού, ενώ το βάρος των αλλαγών θα σηκώσουν το υπουργείο Δικαιοσύνης σε ό,τι αφορά την άσκηση των νομικών επαγγελμάτων και το υπουργείο Παιδείας για τις αλλαγές που θα αποφασιστούν σε επίπεδο νομικών σπουδών.
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης (Γιώργος Φλωρίδης και κυρίως ο υφυπουργός Ιωάννης Μπούγας που «τρέχει» τις αλλαγές) έχει προχωρήσει στο πλαίσιο των αλλαγών το οποίο σύντομα θα συζητηθεί με τους δικηγορικούς συλλόγους σε μια προσπάθεια να επιτευχθεί συναίνεση στα βασικά και να προχωρήσει. Πάντως οι δικηγορικοί σύλλογοι, οι οποίοι σε λίγους μήνες (Νοέμβριο) έχουν εκλογές, θα κληθούν να μετάσχουν στον δημόσιο διάλογο, ωστόσο λόγω της εκλογικής διαδικασίας ενδέχεται ο διάλογος αυτός να εγκλωβιστεί στις εκλογικές ανάγκες των υποψηφίων και να υπάρξουν πολώσεις.
Υποχρεωτική η ασφάλιση
Σε κάθε περίπτωση, οι αλλαγές στο δικηγορικό επάγγελμα και στις νομικές σπουδές είναι αναντίρρητα αναγκαίες και επιβεβλημένες. Για το κύρος ενός εξαιρετικά απαιτητικού και δύσκολου επαγγέλματος, αλλά και για το συμφέρον της οικονομίας, της κοινωνίας και των πολιτών. Και το σημαντικότερο. Με τη νέα νομοθετική πρωτοβουλία θα προβλεφθεί αυτό που ισχύει στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης και βέβαια στις ΗΠΑ.
Η υποχρεωτική ασφάλιση των δικηγόρων και των συμβολαιογράφων, προκειμένου να καλύπτονται οι πολίτες ή εταιρείες (οι εντολείς τους δηλαδή) από επαγγελματικά λάθη που μέχρι σήμερα δεν πληρώνονται και οι πολίτες τα υφίστανται χωρίς να έχουν ασφαλιστική κάλυψη. Η ασφάλιση διασφαλίζει και τον δικηγόρο και τον εντολέα του.
ΠΗΓΗ:TOVIMA.GR